VS §5 Is de Nederlandse verzorgingsstaat de beste? (2025)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§3.5

De Nederlandse verzorgingsstaat de beste?

erzorgingsstaat

Een samenleving waarin de overheid zich garant stelt voor alle materiële en immateriële behoeftes van burgers. Een overheid die zodoende bijdraagt aan de kansgelijkheid van mensen

V

We noemen onszelf een verzorgingsstaat. Noem 5 onderdelen van onze samenleving waar je trots op bent. Zet deze in volgorde van belangrijkheid. Met de belangrijkste op nummer 1!

Leerdoelen

     Je kunt de drie typen verzorgingsstaten van Esping-Andersen en de uitsplitsing naar vier typen verzorgingsstaten beschrijven en hun verschillen toelichten.

    Je kunt de praktische invulling van de verzorgingsstaat in verschillende westerse landen (waaronder Nederland) classificeren aan de hand van de vier typen verzorgingsstaten.

    Je kunt een oordeel formuleren over het presteren van de verschillende typen verzorgingsstaten, waarbij je verwijst naar achterliggende waarden en functies van de verzorgingsstaat.

Appels met peren of potato potato?

Vergelijken

Kun je verzorgingsstaten met elkaar vergelijken? En kun je dan zeggen dat de ene verzorgingsstaat beter is dan de andere? 

Hoe?

Waar zou je naar kunnen kijken wanneer je landen met elkaar zou willen vergelijken? 

Esping-Andersen

Deense socioloog: onderzoek naar verzorgingsstaten

marktafhankelijkheid / hoogte sociale zekerheidsregelingen + voorwaarden

Decommodificatie

De mate waarin mensen minder van de markt afhankelijk zijn (denk aan welfare triangle)

particulier initiatief

Overheid

Markt

Welfare triangle

Verzorgingsstaten vergelijken

Decommodificatie
Hoogte van sociale zekerheidsregelingen
En voorwaarden die daarvoor gelden
Esping Andersen onderscheidt drie typen verzorgingsstaten

Liberale verzorgingsstaat

Nauwelijks decommodificatie
Sociale zekerheid richt zich alleen op de uitzonderlijke gevallen
Lage belastingen
Steun is gericht op inidividu
Waarde: individuele vrijheid

alleen doen als je tijd hebt

Conservatiefcorporatistische verzorgingsstaat

Decommodificatie
Redelijk hoge en progressieve belastingen
Steun gericht op traditionele gezin (met man als kostwinner)
Waarde: naastenliefde/gezin

Continentaal

Grote plaats weggelegd voor maatschappelijk middenveld
(Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, België)

mediterraan

Prominente rol voor familie, vrienden en buren
(Spanje en Griekenland)

macron wil de

aan welke functie van de verzorgingsstaat hecht Macron veel waarde?

1. verzorgingsfunctie
2. verzekeringsfunctie
3. verheffingsfunctie
4. verbindingsfunctie

Sociaal democratische verzorgingsstaat

Decommodificatie
Hoge belastingen
Streven naar volledige werkgelegenheid voor mannen en vrouwen
Steun is gericht op individu
Waarde: gelijkheid

Scandinavische verzorgingsstaat

Landen waar dit type verzorgingsstaat voorkomt zijn Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken. Daarom ook wel scandinavische verzorgingsstaat genoemd

In welke soort verzorgingsstaat zou jij het liefst willen wonen en waarom?

Voorbeelden van verzorgingsstaten

Liberaal                      Sociaal democratisch        Conservatiefcorp.
VS                                 Zweden                                     Duitsland
Canada                       Noorwegen                             Frankrijk
UK                                 Denemarken                          Oostenrijk
                                                                                             
  

En Nederland?

Moeilijk in te delen
Sociaal democratisch: hoge uitkeringen en goede sociale voorzieningen
Conservatief corp.: arbeidsparticipatie vrouwen en gezinsnorm uitkeringen
Liberaal: sobere bijstand

Verzorgingsstaten vergelijken

Operationalisatie

Welvaart: 
Verzekeringsfunctie: 
Verbindingsfunctie: 
Verheffingsfunctie: 
Verzorgingsfunctie: 

Je eigen onderzoek (tweetallen)

Je gaat onderzoeken of het type verzorgingsstaat invloed heeft op de thema's hierboven (welvaart en de v-functies). Denk dus na hoe je deze onderdelen zou kunnen meten. Zoek daarna van de landen in het voorbeeld hiernaast of je de landen inderdaad kunt indelen doordat de scores op je onderdelen vergelijkbaar zijn

Maak screenshot

Als jullie klaar zijn met je onderzoek, maar dan een screenshot van de resultaten die je in een tabel hebt gezet en upload deze afbeelding op de volgende slide

Resultaten onderzoek

Verzorgingsstaten vergelijken

(Welvaart: bnp per hoofd, koopkrachtpariteit)

Verzekeringsfunctie: armoede
Verbindingsfunctie: werkloosheidsniveau's tussen groepen
Verheffingsfunctie: PISA-scores
Verzorgingsfunctie: levensverwachting

www.tiktok.com

ik ga later het liefst parttime werken

😒🙁😐🙂😃

Toets

De toets gaat over verzorgingsstaat §1 t/m 5

Lees de hele lestekst

Leer de begrippen (flitskaarten) en oefen nog een aantal toepassingsvragen om je controleren of je de stof beheerst

Opdracht +

Kies uit elk type verzorgingsstaat een land en vergelijk deze drie landen met elkaar op basis van de functies die verzorgingsstaten hebben. Je kunt ervoor kiezen de operationalisatie van de functie over te nemen (bijvoorbeeld: welvaart: vergelijk het bnp van drie landen met elkaar)  van de slide of als je er aan toe bent zelf een operationalisatie te bedenken (op wat voor manier zou je nog meer kunnen beoordelen hoe hoog de welvaart in een land is?).

Welk land komt volgens jou het beste uit je onderzoek? Laat je onderzoek zien aan je docent.