5.3 Machtige heren, halfvrije boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.3 Machtige heren, halfvrije boeren

Planning

• Terugblik 5.2
• Uitleg 5.3
• Verder met het PO

Terugblik 5.2

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

• waardoor boeren in de landbouwsamenleving halfvrij waren
  
• hoe de landbouw was georganiseerd 
• welke sociale verhoudingen er waren 
• welke handel er was

Landbouwsamenleving

De landbouwstedelijke samenleving was verdwenen.

Er was weer een landbouwsamenleving.

Halfvrije boeren

Er was veel onveiligheid en onzekerheid, daardoor zochten boeren bescherming en zekerheid bij machtige heren.

In ruil voor bescherming hadden de boeren een deel van hun vrijheid verloren. 

Deze boeren werden horigen genoemd, halfvrije boeren.

Halfvrije boeren

Rond 800 leefde een groot deel van de bevolking als horige op het gebied van een edelman of klooster. Dit gebied werd een domein genoemd.

Op dit domein mochten de horigen een stuk grond en een huis gebruiken, maar ze mochten het domein niet zonder toestemming verlaten.

Onvrijheid van horigen: horigheid

Halfvrije boeren

De horige boeren hadden veel plichten

Belasting: een deel van de oogst aan de heer geven en herendiensten uitvoeren. Bijvoorbeeld: een hek repareren of hout hakken

Leven op een domein

Een belangrijk gebouw: het hof

Hier woonde de eigenaar of rentmeester.

Het economisch systeem van horigen op domeinen:

hofstelsel

Leven op een domein

Het economisch systeem van horigen op domeinen:

hofstelsel

Leven op een domein

Op een domein werd alles geproduceerd wat mensen nodig hadden. 

Domeinen waren dus zelfvoorzienend.

Weinig handel

De wereld was voor de middeleeuwer klein: alles speelde zich af op het domein

Je maakte eten en gereedschap zelf en had verder niets nodig, contact met anderen was eigenlijk overbodig

Behalve voor het christendom; tijdens kruistochten kwamen er veel mensen om

Ook ontstond er handel van oost naar west, helaas bracht dat met zich mee de pest

Drie sociale groepen

Drie sociale groepen

De bevolking was verdeeld in drie standen

Eerste stand

Geestelijkheid

Drie sociale groepen

De bevolking was verdeeld in drie standen

Eerste stand

Geestelijkheid

Tweede stand

Adel

Drie sociale groepen 

De bevolking was verdeeld in drie standen

Eerste stand

Geestelijkheid

Tweede stand

Adel

Derde stand

Boeren en burgers

Drie sociale groepen

1. Geestelijken

2. Adel

3. Boeren & burgers

privileges

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

• waardoor boeren in de landbouwsamenleving halfvrij waren
  
• hoe de landbouw was georganiseerd 
• welke sociale verhoudingen er waren 
• welke handel er was

Verder met het PO

Tijd: de rest van de les

Klaar: maak een woordweb van 5.3

Let op! Aan het einde van de les inleveren.