5.3 . Het Einde van de Koude Oorlog 2324

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H5 De Koude Oorlog

A De Sovjet-Unie verandert

B Het jaar 1989

Lesplanning

• Herhalen H5 
• Uitleg 5.3A 
• Zelfstandig werken

Na de Tweede Wereldoorlog was er al snel een nieuwe vijand voor de VS. Wat was de nieuwe vijand van de VS?

1. het kapitalisme
2. het liberalisme
3. het socialisme
4. het communisme

Het opstellen van vijfjarenplannen hoort bij...

1. communisme
2. de planeconomie
3. kapitalisme
4. zuiveringen

Vraag en aanbod bepalen hoeveel nieuwe IPhones er gemaakt worden.

1. Planeconomie
2. vrijemarkteconomie
3. vrije economie
4. slimme economie

Kapitalisme

Kennedy

NAVO

Zuid-Korea

Communisme

Chroesjtsjov

Noord-Korea

Warschaupact

Zuid-Vietnam

Noord-Vietnam

Cuba

Trumanleer

Wat is een wapenwedloop?

1. Strijd wie het snelst een oorlog kan winnen.
2. Strijd wie het snelst gebieden kan veroveren.
3. Strijd wie de meeste en krachtigste wapens kan maken.
4. Een wedstrijd waar je heel hard moet lopen met wapens.

Welke uitspraak over de CUBACRISIS is juist?
De Cubacrisis is:

1. de aanleiding voor de revolutie op Cuba.
2. de oorzaak van het invoeren van hervormingen in Cuba.
3. de reden voor militaire steun van de VS aan Cuba.
4. het gevolg van het plan om raketinstallaties op Cuba te plaatsen.

Wat is de dominotheorie?

1. Als 1 land Communistisch wordt, verspreid zich dat naar landen eromheen
2. Als 1 communistisch land verslagen wordt, dan valt de rest ook om
3. Dat Rusland geld geeft aan communistische landen om het kapitalisme tegen te gaan
4. Dit is dat de VS geld geeft aan landen om verspreiding van communisme tegen te gaan

Wat heeft NIETS met de Koude Oorlog te maken?

1. Politionele acties
2. Containmentpolitiek
3. Truman-doctrine
4. De Dominotheorie

Wat is een kenmerk van een planeconomie?

1. De overheid bepaalt wat bedrijven produceren
2. Bedrijven bepalen zelf wat er geproduceerd wordt
3. Hulpmiddelen die je nodig hebt om te produceren
4. Een planeconomie heeft nooit bestaan

1950

1959

1962

1962

1975

Korea oorlog

Cubacrisis

Vietnamoorlog

Cubaanse Crisis

5.3A CRISIS IN DE SOVJETUNIE

Leerdoelen

Je kan uitleggen hoe de volgende gebeurtenissen verlopen zijn: 

1. Het 'nieuwe' communisme van Michael Gorbatsov
2. De val van het Oostblok en de Berlijnse Muur

Begrippen: Glasnost, Perestrojka, Communisme, wapenwedloop Ontwapening, democratisch bestuur

Grote problemen

• Planeconomie: voor bepaald aantal jaar vastleggen wat er geproduceerd moet worden (5 jaar in het geval SU)
• Economisch gezien een rampzalig idee > Altijd tekorten, heel veel regeltjes en slechte kwaliteit producten > Veel armoede onder bevolking SU 

Gevolg> Veel onvrede onder de bevolking

Even herhalen

Gorbatsjov

1985: De Sovjet-Unie krijgt een nieuwe leider; Michail Gorbatsjov

Problemen in de Sovjet-Unie:

• Mislukte planeconomie
• Hoge kosten bewapening
• Bestuur was te gesloten
• Ontevreden bevolking (o.a. Estland, Letland, Oekraïne) 
• geheim houden van de Tsjenobylramp  

DE WAPENWEDLOOP 

De wapenwedloop met het Westen kostte de SU enorm veel geld. Geld wat er amper was door de falende planeconomie De SU kon de kosten van de wapenwedloop moeilijk opbrengen

De VS dreven de kosten voor de wapenwedloop nog verder op met Reagans Star Wars Program (SDI)

Even herhalen

De vijf hervormingen van Michael Gorbatsjov  

• PERESTROJKA ofwel economische hervormingen  
• Einde wapenwedloop (=meer geld voor economie
• GLASNOST ofwel meer openheid
• Het bestuur werd democratischer. 
• Niet langer greep de SU in als er onrust was in satellietstaten. 

De gevolgen van deze hervormingen.

LET OP: Gorbatsjov wilde het communisme hervormen (=veranderen), niet afschaffen!  

Glasnost > meer openheid > mensen begonnen kritiek te uiten en overheid greep niet meer in. 

Perestrojka  > men mocht eigen bedrijfjes stichten, het westen werd gevraagd deze ontwikkeling te financieel te steunen.

Ronald Wilson Reagan was de 40e president van de Verenigde Staten van 1981 tot 1989. Reagan ging, na een carrière als filmacteur, in de politiek. 

Michail Sergejevitsj Gorbatsjov is een voormalig secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie van 1985 tot 1991 en president van de Sovjet-Unie van 1990 tot 1991.

Wat is een gevolg van de hervormingen van Gorbatsjov?

1. De Sovjet-Unie word machtiger
2. De Sovjet Unie valt uit elkaar
3. De Vietnamoorlog
4. De Cubacrisis

Glasnost

Perestrojka

Wie zie je op de foto?

Kritiek op leiders mag

Meer privébezit

Particuliere winkels

Vrije kranten en tv-zenders

Meer openheid

Kleine markt-economie

Welke bewering over de politiek van Gorbatsjov is juist?

Gorbatsjov wilde

1. afschaffing van het communisme.
2. hervorming van het communisme.
3. uitbreiding van de macht van de Sovjet-Unie.
4. versterking van de staatsbedrijven.

B. Het jaar 1989

De gevolgen van de politiek van Gorbatsjov waren voor Oost-Europa groot. 

Steeds vaker gingen mensen in communistische Oostbloklanden de straat op om te protesteren tegen de heersende dictators.

In 1989 valt de Berlijnse muur en worden en Oost- en West-Duitsland na ruim 40 jaar herenigd.

 

Het Oostblok valt uiteen

• Het verzet tegen de communistische dictatuur groeit steeds verder...
• In het kader van glasnost nam de censuur af, burgers durfden meer te schrijven en wensen.
• De partijleiding in de DDR wijst de glasnost en perestrojka > De bevolking van de DDR komt in opstand. 

Vóór Gorbatsjov  > hard militair optreden tegen anti communistische geluiden (DDR in '53, Polen en Hongarije in '56, Praagse Lente '68) 

• Gorbatsjov: weigert militair in te grijpen in de DDR 

Gevolgen 

• Val van de Muur (1989) 
  
• Val van overige communistische regimes (Polen, Hongarije, Tsjechoslowakije etc)
  
• Einde eenpartijstaat in SU > Sovjet-Unie wordt opgeheven (1991)  
• Burgeroorlog in voormalig Joegoslavië

Hereniging 

De Duitse hereniging 

1. De bevolking groeit naar 79 miljoen inwoners
2. De hereniging was een droom voor veel Oost-Duitsers
3. De kosten om het  communistische Oost-Duitsland om te zetten naar het kapitalisme waren  hoog. 
4. De belasting werd verhoogd.
   
5. Prijzen van levensmiddelen en huren stijgen
6. Sluiting van Oost-Duitse fabrieken leidde tot werkloosheid. 

Helmut Kohl

• In 1990 werd Duitsland weer één land. 
  
• Velen maakten zich zorgen over een groot Duitsland.  Ze waren tenslotte al twee keer een oorlog begonnen? 
  
• Duitsland speelt een belangrijke rol in de  Europese Eenwording. 
• Helmut Kohl is bondskanselier tijdens de hereniging.

Aan de slag! 

5.3A De Sovjet-Unie verandert + 5.3B Het jaar 1989 

Verplicht: 

Lezen: blz 66 en blz 68

Maken en nakijken:1, 2, 3, 5, 6bc, 7,

Keuze: Quizlet oefenen/ oefenen met Memo Max online

quizlet.com

H5 De Koude Oorlog

C De Sovjet-Unie valt uiteen

Lesplanning

• Klassikaal lezen blz 70
•  15 minuten zelfstandig werken
• Kijken: In Europa 

Lezen

Pak je boek erbij op blz. 70 

Let op met lezen, de beurt wordt doorgegeven...  

5.3C Einde van de Sovjet-Unie

Je kan uitleggen welke gevolgen het uiteenvallen van de Sovjet-Unie had. 

Einde van de Sovjet-Unie- 1991

• Veel verschillende volken willen niet meer bij de Sovjet-Unie horen. Nationalisme komt sterk op in Oost-Europa
• In 1991 houdt de Sovjet-Unie dan ook op te bestaan: grote delen van de Sovjet- Unie worden onafhankelijke landen, zoals Oekraïne, Wit-Rusland en Armenië, Estland, Letland, Lithouwen etc.
• Het deel dat nog overblijft gaat verder als Rusland o.l.v. Boris Jeltsin.

Gevolgen voor het Oostblok 

• Communistische regimes komen ten val en worden democratisch. 
• Het Warschaupact wordt opgeheven 
• Oost-Europese landen worden lid van de  NAVO
• 2004: Een aantal Oost-Europese landen wordt lid van de EU  

In 1991 breekt in Joegoslavië een bloedige burgeroorlog uit. 

Welke leiders waren aan de macht ten tijden van de val van de Berlijnse Muur?

1. Chroetsjov en Kennedy
2. Stalin en Roosevelt
3. Reagan en Chroetsjov
4. Bush en Gorbatsjov

Welke bewering over de politiek van Gorbatsjov is juist? Gorbatsjov wilde:

1. afschaffing van het communisme.
2. hervorming van het communisme.
3. uitbreiding van de macht van de Sovjet-Unie.
4. versterking van de staatsbedrijven.

Hoe werden de ECONOMISCHE HERVORMINGEN in de SU in de tweede helft van de jaren '80 genoemd?

1. Glasnost
2. Nieuwe Economische Politiek
3. Perestrojka
4. Collectivisatie

GLASNOST was openheid over het bestuur van het land. Mensen kregen ook meer vrijheid om hun mening te uiten.
Welke politicus voerde deze hervormingen in?

1. Chroesjtsjov
2. Gorbatsjov
3. Brezjnev
4. Stalin

Welke gebeurtenis wordt meestal gezien als het einde van de Koude Oorlog?

1. De val van de Berlijnse Muur (november 1989)
2. De eenwording van Duitsland (oktober 1990)
3. Het einde van de Sovjet-Unie (december 1991)
4. De aanval op de Verenigde Staten (september 2001)

Welke staten zijn na het einde van de Koude Oorlog uiteengevallen?

1. de Sovjet-Unie en Duitsland
2. Joegoslavië en de Sovjet-Unie
3. Frankrijk en Hongarije
4. Hongarije en Italië

Aan de slag! 

5.3 Het einde van de Koude Oorlog

Verplicht: 

Lezen: Blz 70 de Sovjet-Unie valt uiteen

Maken en nakijken: 9 t/m 12 en 14 (blz 69/71)

Keuze:

Oefen met Quizlet. 

Test jezelf met Memo Online

https: