V1 Grammatica 5 Grammatica in talen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom V1T

Grammatica 5

Programma

1. Dagopening
2. 10 minuten lezen
3. Leerwerkcheck tekstdoelen
4. Grammatica 5: grammatica in talen
5. Afsluiting en vooruitblik

10 minuten lezen

Wat zijn de vijf tekstdoelen. Schrijf het in één antwoord op

Tekstdoel?

1. informeren
2. Activeren
3. Amuseren
4. Overtuigen

Tekstdoel?

1. Informeren
2. Activeren
3. Amuseren
4. Overtuigen (mening!)

Tekstdoel: informeren.

Tekstdoel: Overtuigen.

Tekstdoel: Activeren.

reclameteksten

verkiezingsteksten

nieuwsbericht

recensie van een boek

columns

Welk beroep heet de schrijver van deze column denk je? (vraag 5a)

Waarom zegt ze in de eerste alinea dat ze zich niet uit het veld liet slaan? (vraag 5b)

Welke twee schattingen moet je maken om te berekenen hoeveel rundvlees er per dag wordt gegeten in Nederland? (vraag 5c)

Waarom moet je onderscheid maken tussen koeien en kalveren als je het aantal geslachte dieren wil berekenen? (vraag 5d)

Waarom geeft de schrijver de tip om een 11-jarige af en toe om een rekenvraag te vragen? (vraag 5e)

Geef argumenten waarom je deze tekst kunt zien als een informerende tekst. (vraag 6a)

Geef argumenten waarom je deze tekst kunt zien als een amuserende tekst. (vraag 6b)

Kun je de tekst ook zien als een overtuigende of activerende tekst? Leg je antwoord uit. (vraag 6c)

Sleep de juiste tekstsoorten bij de juiste tekstdoelen.

tekstdoel informeren

tekstdoel overtuigen

tekstdoel amuseren

tekstdoel overhalen

tekstdoel beschouwen

een nieuwsbericht over een schietpartij

recensie over mijn gelezen boek

de Donald Duck

een oproep op een website om minder zuivel te consumeren

spelhandleiding van UNO

Artikel waarin voor- en nadelen worden genoemd van telefongebruik tijdens de les.

Tot welke tekstsoort behoort deze tekst?

Leg je antwoord uit! 

Tot welke tekstsoort behoort deze tekst?

Leg je antwoord uit! 

Grammatica in talen

Je leert wat grammatica is en hoe talen qua grammatica kunnen verschillen.

Regels

De regels van een taal noem je grammatica

Officiële (= vastgelegde regels) vs. onofficiële grammatica

Wanneer kinderen leren spreken, gebruiken ze nog geen volledige zinnen.
Bijvoorbeeld: Ik snoepje (Ik wil een snoepje).
Ander voorbeeld: Mama auto rijden (Mama gaat auto rijden).
Wat valt je op (aan de volgorde van de woorden)?

Noem een voorbeeld van een grammaticaregel in een vreemde taal (Frans, Duits, Engels, etc.) die verschilt van de Nederlandse grammaticaregels.

Waarom zou kennis van de Nederlandse grammatica belangrijk zijn als je een andere taal wilt leren?

In spreektaal 'mag' meer dan in schrijftaal.
Bedenk een voorbeeld van dingen die je in
spreektaal wel zou kunnen zeggen, maar
in schrijftaal niet.

Taal- en redekundig ontleden

• Taalkundig ontleden = kijken                naar het soort woord
• Redekundig ontleden = kijken naar de functie van woorden

Welke onderdelen horen bij taalkundig en welke bij redekundig ontleden?

taalkundig ontleden

redekundig ontleden

persoonsvorm en deel van het gezegde

zelfstandig naamwoord

lidwoord

bijwoordelijke bepaling

bijvoeglijk naamwoord

onderwerp

werkwoord

gezegde, samen met de persoonsvorm

voorzetsel

Welke begrippen van grammatica heb je al geleerd op de basisschool?

Wat is grammatica?

1. officieel en onofficieel
2. het verschil tussen schrijf- en spreektaal
3. de regels van een taal
4. taal- en redekundig ontleden

Wat is taalkundig ontleden?

1. Je kijkt naar de soort woorden
2. Je kijkt naar de functie van woorden

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: woensdag 21 september

• Huiswerk: leren p. 10, 14, 18 en 22
• Meenemen: leesboek, boek, pen, schrift en LAPTOP
• Programma: grammatica 6