Forensische statistiek

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8. Forensisch Statistiek

pag 54

• Spullen op tafel
• Telefoon weg 
• Jas uit en over je stoel
• Tas op de grond

Ik begrijp de basis van statistiek (kansberekening) een beetje

1. ja
2. nee
3. wat?

Forensische statistiek

Tegengekomen bij:

• Leugendetector
• Bloedgroep
  
• DNA match
• Geeft kans op juist en onjuist resultaat aan. 
• Helpt bij het interpreteren van bewijsmateriaal

Statistiek (kansberekening)

• Geeft de kans weer op een bepaalde uitslag.
• Geen kans is 0
• Altijd gewenste resultaat is 1
• Uitkomst van statistiek wordt altijd gegeven in getal tussen 0 en 1 of tussen 0% en 100%
• antwoord wordt gegeven als "p=...."

Stukje statistiek

• Kansen worden met elkaar vermenigvuldigd, als de kans op hun individuele gebeurtenis geen invloed heeft op de andere.
• Bijvoorbeeld: wat is de kans dat je met 2 dobbelstenen gooit en 2x6 dobbelt?
• dobbelsteen 1: 1/6 kans (p=16,7%)
• dobbelsteen 1: 1/6 kans (p=16,7%)
• twee dobbelstenen: 1/6 * 1/6 = 1/36 kans (p=28%)

Forensische statistiek

Leugendetector

​

	Terwijl de leugendetector zegt: “leugen”​	Terwijl de leugendetector zegt: “geen leugen”​
De verdachte liegt niet​	Vals positief​ (10%)	Juist resultaat​ (90%)​
De verdachte liegt​	Juist resultaat​ (75%)​	Vals negatief​ (25%)​

Forensische statistiek

Leugendetector

​

	Terwijl de leugendetector zegt: “leugen”​	Terwijl de leugendetector zegt: “geen leugen”​
De verdachte liegt niet​	Vals positief​ (0,1)	Juist resultaat​ (0,9)​
De verdachte liegt​	Juist resultaat​ (0,75)​	Vals negatief​ (0,25)​

	De leugendetector zegt: “leugen”​	De leugendetector zegt: “geen leugen”​
De verdachte liegt niet​	Vals positief​ (0,1)	Juist resultaat​ (0,9)​
De verdachte liegt​	Juist resultaat​ (0,75)​	Vals negatief​ (0,25)​

Wat is de kans dat twee verdachten allebei liegen en de detector dit 2x niet aangeeft?

1. 0,1
2. 0,25
3. 0,0625
4. 0,025

Uitleg

• De kans dat een verdachte liegt en de detector "niet-liegt" aangeeft is 0,25 (of 25%). p= 0,25
• De kans dat dit twee keer gebeurt = 0,25*0,25 
• p=0,25*0,25 = 0,0625

Forensische statistiek

Bloedgroepen

Bloedgroepbepaling kan gebruikt worden om verdachten snel uit te sluiten. 

Binnen de Nederlandse bevolking zien we vooral de bloedgroepen O (47%) en A (42%). De bloedgroepen die beduidend minder voorkomen zijn B (8%) en AB (3%). 

Daarnaast is 84% rhesus (D)-positief en 16% rhesus (D)-negatief.

Veel mensen zijn dus A+ of O+, terwijl B- en AB- juist weinig voorkomen.

​

Wat is de kans dat een slachtoffer bloedgroep B- heeft?

A	B	AB	O
42%	8%	3%	47%

+	-
84%	16%

1. 1,28%
2. 2,52%
3. 6,72%
4. 8%

Uitleg

• De kans dat iemand bloedgroep B heeft is 8%. p= 0,08
• De kans deze persoon rhesus-negatief is, is 16%. p=0,16
• Deze twee kenmerken zijn niet van elkaar afhankelijk. 
• De kans op bloedgroep B- is p=0,08*0,16 = 0,0128 = 1,28%

Wat is de kans dat een verdachte wordt uitgesloten op basis van bloedgroep als het bloedspoor bloedgroep A+ heeft?

A	B	AB	O
42%	8%	3%	47%

+	-
84%	16%

1. 6,72%
2. 35,28%
3. 39,48%
4. 64,72%

Uitleg

• De kans dat iemand bloedgroep A heeft is 42%. p= 0,42
• De kans deze persoon rhesus-negatief is, is 84%. p=0,84
• Deze twee kenmerken zijn niet van elkaar afhankelijk. 
• De kans op bloedgroep A+ is p=0,42*0,84 = 0,3528 = 35,28%
• De kans dat de dader deze bloedgroep niet heeft is 64,72%.
• Dus de kans dat een verdachte wordt uitgesloten is 64,72%

Forensische statistiek

DNA

• ​gebruikt niet-coderend DNA voor opstellen DNA profiel
  
• Short tandem repeats: zich herhalende korte stukjes DNA van 2-6 baseparen
• STR's worden gemiddeld 10-100x herhaald
• STR's zijn hypervariabel

• aantal herhalingen is per persoon verschillend​ (= DNA-kenmerk)​

Forensische statistiek

DNA locus (meervoud DNA-loci)

• ​Specifieke plek op chromosoom waar bv. een gen of STR voorkomt​
• Variant van een DNA-sequentie op een bepaalde locus: allel​
• DNA-kenmerk: aantal herhalingen van een STR op een locus​
• Van elk chromosoom heb je twee exemplaren → DNA-kenmerk kan per chromosoom verschillend zijn (of hetzelfde)

Forensische statistiek

DNA locus (meervoud DNA-loci)

• ​15 loci worden onderzocht
• complete en niet complete DNA profielen
• kans op hetzelfde profiel is zeer klein
• Stel dat van ieder allel, het vaakst voorkomende in het DNA zit. Dan is de kans op gelijk profiel 0,35^15 = 1,44*10-7 0,000000144 = 0,0000144%

Volgende lessen

•  Vragen? Huiswerk, onderwerpen? 
• uitleg daling lichaamstemperatuur en tijdstip overlijden

• Volgende week donderdag (50 min) formatieve toets als voorbereiding op SE!
• Volgende week vrijdag bespreken en laatste kans in les vragen te stellen

• Donderdag 28 januari start de volgende module "aerosolen en vuile lucht". Deze module wordt gegeven door meneer vd Wetering.