8.5 Sociale kwestie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De sociale kwestie

Welkom V5!

Pak vast je spullen...

Planning

• Terug naar 8.4 met de
   slimste mens
• Leerdoelen 8.5
• Uitleg
• Levenslijn opdracht
• Afsluiting.

De slimste mens

• Kijk naar de puzzel
• Schrijf de drie combinaties van vier woorden op
• Leg je associatie uit!!

    1848            Betaling   

Universiteit    Bijzonder     Thorbecke                             onderwijs  

Feminisme     Willem II           Brief

   Kuyper          Liberaal

Toe-stemming 

Confessionelen

    1848            Betaling   

Universiteit    Bijzonder     Thorbecke                             onderwijs  

Feminisme     Willem II           Brief

   Kuyper          Liberaal

Confessionelen

Toe-stemming 

    1848            Betaling   

Universiteit    Bijzonder     Thorbecke                             onderwijs  

Feminisme     Willem II           Brief

   Kuyper          Liberaal

Confessionelen

Toe-stemming 

    1848            Betaling   

Universiteit    Bijzonder     Thorbecke                             onderwijs  

Feminisme     Willem II           Brief

   Kuyper          Liberaal

Confessionelen

Toe-stemming 

Leerdoelen

• Wat waren slechte leef- en werkomstandigheden van arbeiders
• Welke meningsverschillen waren er over de sociale kwestie
• Hoe werd een begin gemaakt met de verzorgingsstaat?

Welke ontwikkelingen uit de 19de eeuw komen hier samen?

De ondernemer

"(...) Bedrogen is enkel d'arme, zwaar geplaagd door heerschers overmoed. De ondernemer lacht: Het gaat zoo goed!"

(Albert Hahn, 1905)

Welke boodschap heeft de tekenaar?

Welke sociale gevolgen had de industriële revolutie?

Wat is de Sociale Kwestie? 

• Een kwestie is een
   probleem, wat was het
   probleem?
  
• De slechte woon- en
   werkomstandigheden. Hoe
   zag dit eruit?
• Smog, slechte huizen,
   hygiëne, kinderarbeid, lange
   dagen.

Fabtiek als gevangenis

• Machine bepaalt werktempo
• Veel doden, invaliden
• Geen inkomen voor...
• Weduwes van arbeiders, invaliden,
   bejaarden of werklozen

• Armoede was niet nieuw, waar?
• Platteland, waarom nu wel
   discussie?
• Verschillen en aantallen groeiden.

Opdracht levenslijn

• Wat: Kenmerken liberalisme en socialisme bestuderen
• Hoe: Kijken hoe liberalen en socialisten op gebeurtenissen tussen 1750
   en 1919 zouden reageren
• Waarom: Je leert gebeurenissen plaatsen binnen de juiste stroming en
   krijgt een overzicht van belangrijke jaartallen

Nabespreking

Welke jaartallen en gebeurtenissen vallen op?

Hoe heb je de opdracht uitgevoerd? Waarom zo?

Wat heb je geleerd van deze opdracht

Wie helpt de arbeiders? 

• Nederland kent drie grote politieke
   groepen: socialisten (links),
   confessionelen (midden)
   en liberalen (rechts)

• Allemaal een andere oplossing, andere belangen

Liberalen

• Nachtwakersstaat?
• Overheid zorgt alleen voor
   orde en veiligheid
• Sociale kwestie, hoe 
   oplossen?
• Lost zichzelf wel op
• Op den duur zou iedereen
   beter worden van groei
   economie.

• Rechts in de politiek.

Confessionelen

• Ongelijkheid omdat God het
   zo wil
• Hebzucht leidt tot mens-
   onwaardige armoede

• Goede christenen helpen
   elkaar. Oplossing?

• Werkgevers en werknemers moeten er samen uitkomen.

Socialisten

• Overheid moet er alles aan doen om
   arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden
   (o.a. meer loon)
• Afschaffen kapitalisme

• Om dit te bereiken: strijd voor
   algemeen kiesrecht (ook met
   stakingen en demonstraties)

• Links in de politiek.

Verzorgingsstaat

• Wat is dat?
• Overheid zet zich in voor welvaart
   en welzijn burgers. Hoe?
• Sociale wetten. Voorbeeld?
• Kinderwetje van Van Houten (1874)
• In welk land begint de vorming
   van verzorgingsstaat?
• Duitsland (vanaf 1883).

Leg eens in eigen woorden (!) uit..

• Hoe de leef- en
   werkomstandigheden van
   arbeiders eruit zagen
• Welke meningsverschillen er
   waren over de sociale kwestie
  
• Hoe een begin werd gemaakt met de verzorgingsstaat?

Huiswerk

Keuze: 

Maak een samenvatting óf maak 1, 2, 3, 5, 17,

Allen: 

Lees §8.5 en maak 4, 8, 16, 22 en 23

Maak de Levenslijn en het vragenblad bij de Levenslijn-opdracht af. Mail de levenslijn (!)