Ordening: Van groot naar klein

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom allemaal!

Let op de volgende punten:

• Pak je laptop erbij (lesson up app)
• Schrift en pen voor aantekeningen
• Mobiel in de tas!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Examentraining ordening
• Van groot naar klein

• Zelfstandig werken opdrachten oefenboek

Organismen

Lesdoelen

1. Ik kan negen levenskenmerken van organismen noemen

Wat is een organisme?

Levenskenmerken

1. Groei: groter en zwaarder

2. Ontwikkeling: verandering bouw

3. Reageren op prikkels: waarnemen

4. Beweging

5. Stofwisseling:

6. Voeding

7. Ademhaling

8. Uitscheiding

9. Voortplanting

Bouw van een organisme

Lesdoelen

1. Ik kan de organisatieniveaus binnen een organisme benoemen en beschrijven.

Weefsel: een groep cellen met eenzelfde vorm en functie

 Cellen van planten en dieren

Lesdoel

1. Ik kan de delen benoemen van dierlijke en plantaardige cellen met hun kenmerken en functies.

Dierlijke cel

Plantaardige cel

Elk celorganel heeft zijn eigen functie

Celwand: Beschermen van de cel en geeft stevigheid

Celmembraan: Het wel of niet doorlaten van de stoffen

Celkern: Regelt alles wat er in een cel gebeurt.

Vacuole: zorgt voor stevigheid

Bladgroenkorrel: Zorgt voor energierijke stoffen (fotosynthese)

Cytoplasma: Stroperige vloeistof 

Plastiden

OVEREENKOMSTEN

Cytoplasma

Celmembraan

Celkern

(kernmembraan)

VERSCHILLEN

Vacuole

Celwand

Bladgroenkorrels/Plastiden

Mitose: Gewone celdeling

Gewone celdeling = mitose

Celdeling waarbij geslachtscellen ontstaan = meiose

Lesdoel

1. Ik kan beschrijven hoe een gewone celdeling (mitose) verloopt, wat het doel van de mitose is en wat de kenmerken ervan zijn.

Uit hoeveel chromosomen bestaan een menselijke lichaamscel?

De mens

Is opgebouwd door heleboel cellen en maakt altijd nieuwe lichaamscellen:

• groeien
• oude cellen gaan dood
  
• beschadiging
  

Mitose

• Mitose is een gewone celdeling.
• Daarbij verdubbelen de chromosomen in de celkern.
• Dit is zichtbaar doordat chromosomen zich spiraliseren.
• De identieke chromosomen verdelen zich -> kerndeling
• Cel deelt zich -> celdeling
• Plasmagroei -> 2 cellen van gelijke grote kunnen evt. weer delen.

1. Kerndeling 2. Celdeling 3. Plasmagroei

Mitose in stappen:

1 Als een cel niet deelt, zijn de chromosomen niet te zien. Van elke DNA-keten ontstaat een kopie. 

2 Aan het begin van de celdeling worden de DNA-ketens korter en dikker

3 De chromosomen gaan in het midden van de cel liggen. De twee DNA-ketens van elk chromosoom gaan uit elkaar

4 Het origineel en de kopie van elke DNA-keten zijn elk naar een andere kant van de cel getrokken

5 Er ontstaan twee kernen en twee celmembranen tussen de kernen

6 Er zijn twee cellen ontstaan. De DNA-ketens zijn niet meer zichtbaar

Mitose:

Reductiedeling

Lesdoel

1. Ik kan beschrijven hoe een reductiedeling (meiose) verloopt, wat het doel van de meiose is en wat de kenmerken ervan zijn.

2. Ik kan de verschillen in de bouw van zaadcellen en eicellen noemen.

3. Ik kan beschrijven hoe geslachtschromosomen het geslacht van een mens bepalen.

Uit hoeveel chromosomen bestaan een geslachtscel?

• Groot
  
• Bevat reservevoedsel
  

• Klein
  
• Zweepstaart
  

Via de eicel en spermacel worden alle erfelijke eigenschappen doorgegeven

Meiose

Meiose

Mitose

Reductiedeling (meiose)

Bij meiose worden de geslachtscellen gemaakt.

Geslachtschromosomen 

Bepaald het geslacht!

Geslachtschromosomen bij de bevruchting

Eicel

X

Spermacel

X

Y

Of

0

Je lichaam in getallen

Lesdoelen

1. Ik kan berekeningen uitvoeren met gegevens over het menselijk lichaam.

Rekenen met het menselijk lichaam

Je hart klopt ongeveer 60 keer per minuut.

• Hoeveel keer is dat per uur?
• Hoeveel keer is dat per dag?
• Hoeveel keer is dat per week?
• Hoeveel keer is dat per jaar?

BMI

 (Body Mass Index)

Met het BMI wordt de verhouding van je lengte en gewicht gemeten: 

BMI = gewicht in kg:(lengte*lengte in meter). 

Gezond gewicht

BMI = gewicht / lengte² (kg/m²)

<20 : ondergewicht

^{20-25: gezond gewicht}

^{25-30: overgewicht}

^{30-35: obesitas}

^{>35: morbide obesitas}

Meneer de Vries is 85kg. Hij is 1 meter en 84cm lang. Zijn BMI wordt zo berekend: 85 : (1.84*1.84)= 25.1.
Heeft meneer Vries een gezond gewicht?

Aan de slag!

Oefenboek examen:

Vanaf blz. 16 opdr. 16 t/m 37

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!