De jonge onderzoeker

• Natuur en techniek
• HBO
• Studiejaar 2

Opdracht; wak in het ijs

• Bespreek hoe de kleuter bij 2 verschillende stappen op de leerlijn meten met deze materialen het oppervlak van de wakken kan bepalen. 
• Bedenk samen een ander voorbeeld.

Inspiratiemap 48-49

Datapunt invullen

De jonge onderzoeker

Hoe stimuleer je de nieuwsgierigheid van kleuters, door ze bewust de wereld om hen heen te laten exploreren?

Verwondering (BE+NT)

Vervangende opdracht en presentatie in BS te vinden.

Kijk als een kleuter naar de wereld

Kwalitatief en kwantitatief onderzoeken met materialen

Minicollege (15 min)

NT; welke vragen stel je om kleuters gericht te laten waarnemen?

RE; Wat en hoe leren kleuters meten?

Circuit (50 min)

Kijken naar materialen als een kleuter en als een leerkracht

Afronding (10 min)

uitleg van de opdracht voor in het portfolio. 

Lesdoel; Aan het eind van de les kan iedere student...

1.  voorbeeldactiviteiten noemen die passen bij alle stappen in de leerlijn meten voor kleuters.

2. en 3. benoemen welke onderzoekbare variabelen er zijn bij geselecteerde concrete materialen en welke onderzoekbare vragen daarbij gesteld kunnen worden.

Onderzoeksvaardigheden

Als je met kinderen gaat onderzoeken dan werk je daarbij aan verschillende vaardigheden. Wees nieuwsgierig, gebruik je verbeelding, maar vooral Neem waar is belangrijk om aan te werken bij kleuters. Wees nieuwsgierig zie ik (Tamara) als een startpunt en een eindpunt bij onderzoeken. Zonder nieuwsgierigheid ga je niet onderzoeken (vragen stellen), maar als je onderzoeksactiviteiten verricht, dan kan dat ook de nieuwsgierigheid stimuleren.

Vraag nav artikel inspiratiemap

Een houdingsdoel voor onderzoekend leren is;

Wees nieuwsgierig!

Wat versta je onder nieuwsgierigheid? 

Wat doe jij en wat doet de kleuter?

Leidraad OOL (WPK Z-H)

Keri Smith

How to be an explorer of the worlds

In het boek van Keri Smith krijg je opdrachten die je kunnen stimuleren om zelf de wereld op een open, nieuwsgierige en creatieve manier te benaderen, net zoals kleuters dat doen. Evt voorbeeld geven uit het boek.

Neem waar; vragen centraal

Neem zelf een ontdekkende, uitprobeerhouding aan.

Geef niet teveel uitleg en instructie.

Maak gebruik van onderzoekbare vragen waarbij waarnemen centraal staat.

- gebruik  alle zintuigen/ meetinstrumenten

- sta open voor het onverwachte

- leg resultaten vast

Voorkennis; Soorten vragen

Onderzoekbaar

• opzoekbaar
• uitzoekbaar

niet-onderzoekbaar

Let op: niet uitzoekbaar; voorspellen

door het werkwoord 'denken' te gebruiken

Flessenorgel (hier een bierorgel)

Wat neem je waar als ik over een flesje blaas? (oz, waarnemingsvraag)

1. je hoort een toon
2. je hoort niets

je blaast over 1 flesje met water.

Wat denk je dat er met de toonhoogte gebeurt als ik minder water in de fles doe. (n-oz, voorspellingsvraag)

1. de toon wordt hoger
2. de toon wordt lager
3. de toon blijft gelijk
4. je hoort niets

2e flesje met meer water gebruiken. Eerst voorspellen, dan waarnemen.

Een voorspellingsvraag is altijd goed, alle antwoorden dus. Na het beantwoorden van deze vraag ga je het doen en het goede antwoord vinden door een onderzoekbare vraag te stellen en goed waar te nemen wat het resultaat is.

Hoe komt het dat de toon lager wordt als er minder water in zit? (n-oz, verklaringsvraag)

de verklaringsvraag gaat over het achterliggende concept bij deze context.

Als er minder materiaal is waardoor het geluid ontstaat (minder lucht bij meer water), dat ontstaat het geluid gemakkelijker en krijg je een hogere toon.

Deze vraag begin ik bewust met Hoe komt het dat en niet met Waarom omdat een waarom vraag soms ook op 2 manieren beantwoord kan worden. Hoe komt het dat gaat hoort bij een verklaringsvraag. https://www.vraagzin.nl/2017/10/de-waaromvraag.html

Wat gebeurt er als ik over een flesje met minder water blaas? (oz, waarnemingsvraag)

1. de toon wordt hoger
2. de toon wordt lager
3. de toon blijft hetzelfde

context 3; hoe werkt het concept dus bij dit proefje

flessofoon

context 2; zelf tikken op de flessen, wat is nu de verklaring?

Er zijn 2 soorten onderzoek die je vaak toepast bij kleuters. Bij het verkennende onderzoek kun je antwoorden geven door met al je zintuigen waar te nemen. vergelijken en tellen/ meten is ook indirect wat je met je ogen doet. Je hoeft hiervoor het materiaal niet te manipuleren.

Bij wat gebeurt er als... vragen doe je eerst iets met met materiaal om vervolgens het antwoord op de vraag te krijgen.

bij voorspellingsvragen gebruik je vaak het werkwoord 'denk' in de vraag; wat DENK je dat er gebeurt. Dit is een goede vraag om aan het begin van een onderzoek te stellen, omdat je dan de voorkennis activeert en het concept opent. Verklaringsvragen zet je vaak in nadat er onderzoekbare vragen gesteld zijn. Hoe denk je dat het komt? De eerste keer zou ik zelf het antwoord geven (concept op kleuterniveau uitleggen). Als je dan een volgende context (vraag) aanbiedt, dan zou je daarna kunnen kijken of het concept al begrepen wordt. Denk hierbij aan de context- concept benadering.

Voorbereidingsopdracht

Welke verschillen tussen Sweers (1989) en TULE vallen je op?

Energizer;

lief-gemeen

1) Neem een dier in je hoofd

2) maak met elkaar een rij met een ordening van lief --> gemeen

vergelijkingvragen stellen; overeenkomsten/ verschillen.

Opdracht; Geheimzinnige reeks

• Gebruik je meegebrachte verschillende materialen. 
• Rangschik de materialen in een door jullie gekozen ordening.
• Maak een foto van jullie reeks.
• Brainstorm over mogelijke reeksen materialen die je met kleuters zou kunnen maken. Probeer ook originele reeksen/ ordeningen te bedenken.

Inspiratiemap 48-49

Circuit (60 min)

Studenten gaan in groepjes van 3 of 4 studenten langs de verschillende stations in het circuit.

Iedere 15 minuten wordt er gewisseld.

Zorg dat je bij 1 ronde aansluit bij Tamara 

Na het circuit ervaringen delen

wat was een eye-opener bij het doen van de activiteiten en daar op leerkrachtniveau over na te denken?

1 eye-opener per groepje

+ een foto van de geheimzinnige reeks

Opdracht; waterdicht of niet

• Zoek uit; welk materiaal kan het beste water absorberen?
• Hoe kun je de grootheid inhoud betrekken bij dit onderzoek?
• Welke variabelen zijn er in dit onderzoek?
• Hoe kun je ervoor zorgen dat het onderzoek zo eerlijk mogelijk wordt?
• welke 3 onderzoekbare vragen zou je stellen, om het onderzoek in stapjes op te bouwen?

Inspiratiemap 42-43

Opdracht; De roetsjbaan

• Maak 2 verschillende ontwerpen van een ballenbaan met de beschikbare materialen.
• Meet met welke baan de bal het verste komt.
• Hoe past deze activiteit in de leerlijn meten?
• Welke variabelen zijn er te ontdekken in dit onderzoek?
• Welke onderzoekbare vragen zou je kunnen stellen bij deze materialen? 

Inspiratiemap 38-39

Opdracht; Stenenonderzoek

• Benoem zoveel mogelijk verschillen die je tussen de stenen kunt vinden.
• Maak een reeks van de stenen van licht naar zwaar.
• Controleer je reeks met de balans.
• Hoe past deze activiteit in de leerlijn meten?

Inspiratiemap 56-57

Opdracht; slikkerdeslak

• Noem om de beurt een unieke waarneming aan de slak(ken).
• Formuleer 5 onderzoekbare vragen over deze slakken voor kleuters.
• Hoe kun je bij het slakkenonderzoek de leerlijn meten inzetten?

Inspiratiemap 48-49

Opdracht; IJsballen pret

• Leg de ijsballen op gevoel in een reeks van licht naar zwaar.
• Maak een balans met de materialen.
• Controleer je resultaat.

Geheimzinnige reeks

oude dia's

Na het circuit ervaringen delen

wat was een eye-opener bij het doen van de activiteiten en daar op leerkrachtniveau over na te denken?

1 eye-opener per groepje

voorbeeld NT

Materialen;

paperclip/ bouwblok/ legoblokje/knikker/ bak water

Variabelen;

(soortelijke) massa/ opwaartse kracht/ kleur/ glans/ structuur/

materialen

1. Hoe voelen de voorwerpen aan, glad of ruw?
2. Wat gebeurt er als een een zwaar blok hout in het water gooit?
3. Wat gebeurt er als ik de lichte paperclip in het water gooi?

Serieeren; Leg minimaal 5 van je museumstukken op een rij m.b.v. een origineel ordeningsprincipe.

dit kan ook een buitenopdracht zijn. in een groepje. Dan eerder als warming up aan het begin van de les.

Plaats een foto van jouw draagbare museum met 10 objecten.
Licht toe: wat is je meest onopvallende object?

opdracht in coronavariant, laten vervallen bij fysiek onderwijs.

Maak een lijst van 10 kenmerken van dit object. Plaats 1 kenmerk dat je pas na 2 minuten kijken ontdekte.

opdracht in coronavariant, laten vervallen bij fysiek onderwijs.

Vragen

Welke onderzoekbare vragen stelt de student?

Welke denkvragen stelt de student?

Stelt de student nog andere vragen?