Les 4 - 4 vwo - periode 3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Voor de thuisblijvers:

• Webcam aan + werk- en leerboek op tafel;
• Aantekeningenschrift bij de hand;
• Aanmelden www.Lessonup.app via code.

Voor leerlingen in de klas:

• Werk- en leerboek op tafel;
• Aantekeningenschrift bij de hand.
• Telefoon wanneer we deze nodig hebben voor LessonUp.

Voor de thuisblijvers: hoe goed ben ik te verstaan via de headset?

😒🙁😐🙂😃

Startopdracht

Wat? Maken startopdracht.

Hoe? thuisblijvers: ga naar Google Classroom aardrijkskunde 4V. Daar staat de opdracht. Werk de antwoorden uit op papier of in je aantekeningenschrift.  

Tijd: 6 min.

Klaar? Bestuderen §3.5 & §3.6

Bespreken startopdracht

Herhalingsvragen

Herhaling:  §3.1 + §3.4

• Wat is het verschil tussen een mental map en een geografisch beeld?
• "In Peru speelt iedereen op een panfluit". Waarom is dit een voorbeeld sprake van een stereotypering?
• Waarom is het belangrijk om een geografisch beeld van Zuid-Amerika te vormen?
• Waar kom je actieve subductie tegen? In west of oostelijke continentrand van Zuid-Amerika?
• Waarom zorgt de snelle groei van megasteden in Zuid-Amerika voor een sterke toename van de informele sector? Waarom juist hier?

En voor de thuisblijvers...

Even terugdenken aan paragraaf §3.3 & §3.4

Waar is de loefzijde bij het Andesgebergte?

1. Westkant
2. Oostkant

Klimaten in Zuid-Amerika...

1. kent weinig neerslagverschillen
2. worden in het westen door hoogte bepaald
3. worden in het oosten door hoogte bepaald
4. worden grotendeels door neerslag bepaald

Welk antwoord past NIET bij het begrip favela?

1. het is een informeel gebouwde wijk
2. hier wonen veel afstammelingen van de slaven
3. er is sprake van een gereguleerde planning
4. een favela is een stad op zich

Vandaag

Vandaag

- Herhalen §3.3 & §3.4

- Uitleg & oefenen §3.5 + §3.6

- Toets inzien? Even afspraak maken.

Programma:

3.1 Regionale beeldvorming

3.2 Landschappen

3.3 Klimaten

3.4 Bevolking: spreiding, samenstelling en groei.

3.5 Welvaart en welzijn

3.6 Ontwikkeling van de economie

3.7 Economische integratie en infrastructuur

3.8 Politieke ontwikkelingen

3.9 Vergelijking van Zuid-Amerika en Zuidoost-Azie: Sociaal-cultureel

3.10 Vergelijking van Zuid-Amerika en Zuidoost-Azie: sociaal-economisch

H3. Zuid-Amerika

Vandaag

• §5 & §6: welvaart & welzijn + de ontwikkeling van de economie

§3.5 & §3.6

• Op welke manieren ruimtelijke ongelijkheid in Zuid-Amerika zichtbaar is, en waarom de sociale ongelijkheid sterk is afgenomen in ZA?

• Waarom is de toekomst van veel Zuid-Amerikaanse landen nu onzeker?

•  En op welke manieren hebben deze landen zich economisch ontwikkeld?

§5: Op welke manieren ruimtelijke ongelijkheid in Zuid-Amerika zichtbaar is, en waarom de sociale ongelijkheid sterk is afgenomen in ZA. 

Stelling: 'Vrijhandel draagt niet bij aan de ontwikkeling van een land, het vergroot alleen maar de kloof tussen arm en rijk'

BBP/per hoofd; goede graadmeter?

Nee, grote ongelijkheid binnen landen --> sociale polarisatie

Ook belangrijk om te kijken naar hoe kwetsbaar de economie van een land is.

Wat maakt een economie kwetsbaar?

Is Nederland een centrumland, en waarom?

Sociale polarisatie nader bekeken

Vooral in grote landen grote verschillen (Brazilië & Argentinië)

Verstandig om dan te kijken naar BRP (Bruto Regionaal Product)

Sociale polarisatie in de stad

Binnen steden vooral zichtbaar in verdeling van de woonruimte

Favela (informal cities)              vs.                      Gated Community

Sociale polarisatie op het platteland

Grote landbouwbedrijven tegenover kleine keuterboeren

Latifundia                        vs.                                     Minifundia

Word de sociale polarisatie teruggedrongen?

Niet eenvoudig --> corruptie overheerst vaak

Mensen in de bovenlaag bewijzen groepen mensen een dienst in ruil voor politieke steun --> cliëntisme --> bovenlaag blijft aan de macht

De Lorenzcurve

• §6: De ontwikkeling van de economie
• Doel: Je weet hoe de meeste Zuid-Amerikaanse landen zich in de postkoloniale periode economisch hebben ontwikkeld.

§6: Waarom is de toekomst van veel Zuid-Amerikaanse landen nu onzeker?

 En op welke manieren hebben deze landen zich economisch ontwikkeld?

Haal uit de foto:

Mezties, afro-amerikaan, amerindian, spanjaard. 

Fragmentarische modernisering

niet iedereen profiteert van de economische ontwikkeling.

traditionaal - modern

Wanneer een deel van een land kenmerken van een centrumland aanneemt, terwijl een ander deel van het land nog in een landbouwsamenleving verkeert

Import substitutie

- Handelspolitiek

- i.p.v. zelf gebruik te maken van import besluit een land het eerder geimporteerde goed zelf te gaan produceren.

Voorbeeld: Maleisie importeerde niet de complete Mitsubishi Lancer, maar enkel de onderdelen, en assembleerde hem als Proton Wira.  

 

De-agrarisatie

• door opkomst mechanisatie vanaf 1950 minder arbeidskrachten nodig
• Hierdoor massala trek van (kleine) boeren naar de stad

Samengevat

Drie periodes...

1. economische stagnatie: postkoloniale tijd

2. snelle economische groei: 1990 - 2012

3. onzeker economische toekomst: na 2012....

1. Economische stagnatie

Na de koloniale tijd... bleven landen afhankelijk van moederland!

- negatieve handelsbalans

- fragmentarische moderinsering zorgde voor dé-agrarisatie

- importsubstitutie kostte vooral veel geld (was dus geen oplossing)

2. Snelle economische groei

Kijkvragen:

- Waarom willen Europese bedrijven graag naar Brazilie?

- Waarom hebben de Brazilianen zulke hoge importheffingen ingesteld?

- Hoe ontlopen europese bedrijven de hoge importheffingen?

Kijkvragen

 kijkvragen: Snelle economische groei

- Waarom willen Europese bedrijven graag naar Brazilie?

- Waarom hebben de Brazilianen zulke hoge importheffingen ingesteld?

- Hoe ontlopen europese bedrijven de hoge importheffingen?

nos.nl

 kijkvragen: Snelle economische groei

- Waarom willen Europese bedrijven graag naar Brazilie?

- Waarom hebben de Brazilianen zulke hoge importheffingen ingesteld?

- Hoe ontlopen europese bedrijven de hoge importheffingen?

3. Onzekere toekomst

Snelle economische groei neemt af:

1) door de daling van grondstofprijzen door "afkoelen" Chinese economie

2) door de wereldwijde economische recessie nemen buitenlandse directe investeringen af

Afhankelijkheidsrelaties

20e eeuw --> Zuid-Amerikaanse landen onafhankelijk, echter bleven economisch afhankelijk van kolonisator

Te zien aan handelsbalans

Eerste ontwikkeling

Goed bereikbare en vruchtbare plaatsen ontvingen investeringen van buitenlandse MNO's

Slecht bereikbare en onvruchtbare plekken ontwikkelden nauwelijks

Gevolg: fragmentarische modernisering

Importsubstitutie mislukt

Volgende stap: het lokken van multinationale ondernemingen (MNO's) 

Hoe kunnen landen MNO's 'lokken'?

Na WO II

Importsubstitutie --> met als doel de dure importproducten zelf te maken

Echter, kennis en machines ontbraken --> dure investeringen

Daarnaast de-agrarisatie --> door mechanisatie verloren boeren hun baan

De industrie komt op gang --> model van de vliegende ganzen

Tegenwoordig

Zuid-Amerika tertiariseert --> dienstensector meest belangrijk

Maar werken de meeste mensen daadwerkelijk in de kennisintensieve/hoogwaardige diensten

Verwerken

Wat?  Maken §3.5: opdr. 1,3,5 + §3.6: opdr. 1,2,6.

Hoe? Alleen 

Klaar? Ga je toch iets leuks doen?