zaterdag 10 februari 2024 - Cursus 7 Spelling §4 Koppelteken + Thema C §2 mening beoordelen

• Nederlands
• Secondary Education
• Age 13

                       Welkom in de les!

Wat gaan we doen:

• Cursus 7 Spelling §4 (deel 1) het koppelteken
• Thema C Kunst §2 mening beoordelen

koppelteken 

Waarom is het belangrijk dat je goed kunt spellen?

Zie je de fout?

Het koppelteken (theorie) blz 254

Een samenkoppeling van meer dan drie woorden krijgt een streepje, zodat het overzichtelijk blijft: het staakt-het-vuren, laag-bij-de-gronds

Ook als met deze samenkoppeling een nieuwe samenstelling wordt gemaakt, maar het tweede deel mag er dan aan vast: doe-het-zelfzaak, nek-aan-nekrace

In samenstellingen waarbij er twee klinkers achter elkaar komen te staan die gaan botsen (klinkerbotsing): auto-ongeluk, oma-achtig, ski-jas

Alleen bij een samenstelling van twee woorden: zo-even en niet in één woord: poëzie, vacuüm

Vervolg:

Bij samenstellingen die beginnen met een letter, teken of afkorting: cd-speler, &-teken, 40-plusser, 13-jarige

Let op: alleen bij samenstelling, dus wel: cd'tje, dvd's

Bij aardrijkskundige namen: Zuid-Holland, Noord-Amerika

Bij woorden met Sint of St: sint-bernhardshond, Sint-Pietersberg

Bij woorden met de voorvoegsels: niet-, non-, bijna-, oud-, ex-, adjunct-, kandidaat-, interim-, leerling-, assistent- (oud-collega, non-actief, bijna-doelpunt) 

Bij samenstellingen uit twee gelijke delen: trainer-coach, minister-president

Kijk eens naar de volgende woorden:

radioomroep

autoongeluk

70jarige

%teken

NoordNederland

haatliefdeverhouding

Schrijf ze voor jezelf op - waar komt het koppelteken?

Waar staat het koppelteken? 

vergelijk de woorden met jouw woorden - had je het goed?

radio-omroep

auto-ongeluk

70-jarige

%-teken

Noord-Nederland

haat-liefdeverhouding

Theorie van het gebruik van het koppelteken:

Koppeltekens gebruiken we:

- om leesfouten te vermijden, klinkerbotsing
  zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen
- in aardrijkskundige namen met een extra toevoeging
  Noord-Brabant, Zuid-Amerika, Midden-Nederland

- bij cijfers, letters en andere tekens
  $-teken, vmbo-leerling, 70-jarige, tbs-kliniek

Theorie van het gebruik van het koppelteken (vervolg):

- bij dubbele achternamen
Ernst Jansen-Steur, Hannie Werters- van de Hoek
- bij een functie, rang of titel
assistent-bedrijfsleider, minister-president

- in de combinatie 'niet + een ZN'
niet-roker, niet-alledaags

- tussen gelijkwaardige delen in een samenstelling

woon-werkverkeer, haat-liefdeverhouding, hang-en-sluitwerk

Even oefenen!

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. minijurk
2. mini-jurk

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. BMIwaarden
2. BMI-waarden

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. 14 jarigen
2. 14-jarigen

Wat is juist?

1. ex-roker
2. ex roker
3. exroker
4. ëxroker

Wat is juist?

1. mee-ëten
2. mee-eten
3. meeëten
4. meëeten

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. winkelcentrum
2. winkel centrum
3. winkel-centrum
4. ik weet het niet

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. langetermijnplanning
2. lange termijn planning
3. lange-termijn-planning
4. lange-termijnplanning

Bij welke klinkers is er sprake van klinkerbotsing in een samenstelling?

1. aa
2. ea
3. ia
4. oa

Bij welke klinkers is er géén sprake van klinkerbotsing in een samenstelling?

1. ao
2. eu
3. ou
4. ui

Als je het niet weet...

• De site van Onze Taal geeft taaladvies en beantwoordt een hoop vragen over de juiste spelling
• De site woordenlijst.org geeft altijd de juiste spelling aan zoals we die met elkaar hebben afgesproken
• Gebruik geen Google!

Thema C Kunst

We bespreken §2 mening beoordelen

Een mening beoordelen

     Waar moet je op letten?

Een mening beoordelen

1. Wie geeft de mening? Is hij/zij deskundig of heeft hij/zij ervaring?
   
2. Wat is het belang van iemand?
   
3. Wat voor argumenten zijn er?
   

In het nieuwbericht over Nigera wordt verteld dat sociale media verbannen moet worden. 

Waarom vinden ze dit? 

Welke invloed heeft social media in Nigera?

Video: waarom nepnieuws 

(fake news) herkennen 

lastiger wordt.

Huiswerkopdracht voor komende week: 

Bekijk de hele video. 

De link naar de video verstuur ik in je e-mail.

Opdracht

Huiswerkopdracht:

Bekijk de rest van de video over vapen thuis. (link in de e-mail)

Geef tijdens het kijken antwoord op de vragen:

◾ Welk doel heeft de spreker?

◾ Welke argumenten hoor je en wat vind je van deze argumenten?

◾ Wat heeft deze video met het onderwerp (meningen beoordelen) te maken?

Volgende week:

◾ Huiswerk: de 2 opdrachten staan in je e-mail. 

◾ In de online leeromgeving staan 2 opdrachten over het spellingonderwerp: het koppelteken

 

Volgende week 17 februari

online les: 14:00u-15:00u