HS 8.1-8.2

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

HS 8.1-8.2 intro en magnetische velden

Permanente magneten

• Hebben altijd een noordpool en een zuidpool.
• Kunnen o.a. ijzeren voorwerpen magnetiseren.
• Hebben een onzichtbaar magnetisch veld om zich heen.

Twee tegengestelde polen stoten elkaar af

1. waar
2. onwaar

Magnetisch veld

• Een kompasnaald krijgt een bepaalde oriëntatie door het magnetisch veld van een (staaf)magneet. 
• Door allemaal kompasnaalden om een magneet heen te plaatsen, breng je het magnetisch veld in kaart .

Magnetisch veld en veldlijnen

Veldlijnen

• Binnen de magneet: 

       van zuid naar noord

• Buiten de magneet: 

       van noord naar zuid

• Gesloten "loops"
• Kruisen nooit  

Magnetische veldsterkte

• Sterkte van het magneetveld: B
• "Magnetische inductie" 
• Eenheid: Tesla 
• B is een vector: heeft een

       grootte en een richting.

• Raaklijn aan veldlijn geeft

      richting van B op dat punt.

B is een kracht
en de magnetische veldlijnen geven de richting van die kracht.

1. waar
2. onwaar

Veldlijnen

• Het magneetveld B is geen kracht (kan wel een kracht overdragen).

• [B] = Tesla (geen Newton).
• B geeft een bepaalde 

       oriëntatie aan een 
       kompasnaald (of ander 

       magnetische voorwerp).

• De kompasnaald wordt 

        opgelijnd met het magneetveld.

Aardmagnetisch veld 

• De aarde is een grote magneet.
• Een kompasnaald wordt opgelijnd met het aardmagnetische veld.
• En wijst altijd naar de geografische Noordpool. 

Aardmagnetisch veld 

• De aarde is een grote magneet.
• Een kompasnaald wordt opgelijnd langs het aardmagnetische veld.
• En wijst altijd naar de geografische Noordpool. 

Aardmagnetisch veld 

Z

N

Elektromagnetisme

Bewegende lading (bijv. in een stroomdraad) blijkt ook een magneetveld te veroorzaken!

wel stroom

geen stroom

Rechterhandregel 1

Het B veld vormt ringen om de draad heen.

Laat je duim in de richting wijzen van de stroom I, dan krullen je vingers mee met B.

zie het balletje.

Richting van het magneetveld

•  Zie de veldlijnen als pijlen

• Puntjes: de "voorkant" van de pijlen, dus B wijst naar je toe, het papier uit.

• Kruisjes: de "achterkant" van de pijlen, dus B wijst het papier in.

Magneetveld om een spoel

Rechterhandregel 2: 

laat je vingers in de richting van de stroom I om de windingen heen krullen, dan wijst je duim naar de magnetische noordpool.

Een spoel waar stroom doorheen loopt, gedraagt zich als een magneet.

Bij een draad: Je duim in de richting van de stroom en je vingers geven dan de richting van het magneetveld aan.

Bij een spoel: Je vingers in de richting van de stroom en je duim geeft dan de richting van het magneetveld aan.

Juist! De rechterhandregel

Het magneetveld in Q wijst

1. de tekening in
2. de tekening uit

Bij de rechterhandregel voor spoelen wordt de richting van het magneetveld aangegeven met je

1. vingers
2. duim
3. handpalm

Een elektromagneet (spoel) is zo gericht dat het magneetveld recht naar je toe wijst. Wat is de richting van de stroom?

1. met de klok
2. tegen de klok in
3. naar je toe

Wat is de richting van het magneetveld als de stroomrichting van de spoel van de vorige vraag wordt omgekeerd?

1. van je af
2. naar je toe
3. hangt ervan af

Huiswerk

Maken opdracht 1/2, 3-9

4 en 5 zijn basis vragen.

waarbij 7 de uitdagende opgaven is

Reflectie:
kun je de rechterhandregel goed toepassen?

😒🙁😐🙂😃