6.3 Soorten in hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.3

Soorten in hun omgeving 

Vandaag

- Herhaling 6.1 en 6.2

-Uitleg 6.3

-Verwerken 6.3 

Herhaling

Versnippering leidt binnen populaties tot...

1. Meer genetische diversiteit
2. Minder genetische diversiteit
3. Inteelt
4. herintroductie

Invloeden op de populatiegrootte

• Voedselrelaties
• Parasitisme
• Ziekte
• Concurrentie 
• Geboorte
• Sterfte 
• Migratie

Populatiegrootte

Katten die gevangen en gemerkt worden laten zich moeilijker terugvangen.
Wordt de populatie dan toch goed geschat of te klein of te groot?

1. goed
2. te klein
3. te groot

Als het aantal roofdieren afneemt, zal de populatiegrootte van de prooidieren...

1. Afnemen
2. Toenemen

20 kikkers gevangen in een vijver en gemerkt.
Terugvangen van 24 kikkers levert 15 gemerkte kikkers op.
Hoe groot wordt de populatie geschat?

1. 30
2. 120
3. 32
4. 5

6.3

Soorten in hun omgeving 

Populatie

Grootte van een populatie is afhankelijk van abiotische en biotische factoren.

biotisch

predatie

voedsel

concurrentie

abiotisch

bosbrand

strenge vorst

droogte

Factoren die de populatie grootte beïnvloeden kun je verdelen in twee groepen:

Abiotische factoren

zijn facoren uit de levensloze natuurlijke omgeving.

Temp, licht, O2, neerslag, wind, mineralen

Biotische factoren

zijn factoren veroorzaakt door de levende natuurlijke omgeving.

Voedsel, concurrentie, vijanden, bomen voor nesten.

Geef een voorbeeld van een biotische factor en van een abiotische factor

abiotisch                  biotisch

Tolerantie voor factoren

Soorten passen zich aan aan hun habitat, de leefomgeving van een soort met zijn specifieke biotische en abiotische factoren.

Organismen kennen een optimum voor elke factor in hun habitat.

Daarnaast kennen organismen ook minimum- en maximumwaardes waarbinnen ze kunnen leven, de tolerantiegrenzen

Leg uit hoe dit een van de redenen kan zijn voor het verdwijnen van soorten door klimaatverandering?

Tolerantiegebied

Het tolerantiegebied is het gebied waarin de organismen kunnen overleven. Voor een guppy ligt het tolerantiegebied tussen 5 °C en 38 °C.

Is het tolerantiegebied van een organisme een biotische factor of een abiotische factor?

1. Biotische factor
2. Abiotische factor

Wie heeft het grootste tolerantiegebied?

Wie heeft hoogste optimumtemperatuur?

Wat betekent het voor een vis als de temperatuur onder zijn tolerantiegebied komt?

1. hij gaat meteen dood
2. hij kan niet succesvol voortplanten
3. hij gaat na een tijdje dood
4. hij heeft geen zin meer in biologie

Wat is de draagkracht in de grafiek? Welke factor is het meest bepalend voor deze draagkracht?

De habitat is de levensomgeving van plant /schimmel /dier/bacterie. De plaats waar het leven van een soort zich voor het grootste gedeelte afspeelt. Bij planten wordt ook de term standplaats gebruikt ipv habitat.

Het gaat hier om een plek binnen het ecosysteem

Verschil habitat - niche

• habitat is het "adres" 
• niche het "beroep"/de "Rol" in het ecosysteem

Soorten leven samen in een bepaald ecosysteem.  Soorten kunnen (gedeeltelijk) dezelfde habitat hebben. Dit kan omdat ze een verschillende rol of functie hebben

De rol of functie noem je de niche van een soort.

Als we spreken over de niche van een soort dan hebben we het over de interactie van de soort met het ecosysteem. 

Vb boom: beschutting, nestgelegenheid, schaduw en voedselbron

Heel simpel gezegd is habitat het adres en niche het beroep.

Niche = de rol die een organisme speelt in een ecosysteem.

Door verschillen in niche kunnen verschillende soorten samenleven in dezelfde habitat.

Ecosysteem/ habitat/ niche

De niche in het overlappende 

deel van de habitat bepaalt

of de soorten elkaar kunnen

beïnvloeden.

Overlapt de niche dan is sprake

van concurrentie.

Verschillende habitats in een ecosysteem

Geef je antwoord op de volgende slide

Geef hier je antwoord van de vorige slide

1. A
2. B
3. C
4. D

Op de X-as van deze grafiek wordt de vochtigheid van de grond weergeven. Op de Y-as zie je de overlevingskansen van  de verschillende planten soorten a, b, c en d

Welke van de uitspraken is niet waar.

1. Binnen de tolerantie grenzen van c komen soort d en b ook voor.
2. Soort b heeft een grotere tolerantiegrens en is daarom beter bestand tegen schommelingen
3. Soort a en c komen niet naast elkaar voor in een gebied.
4. Bij de optimum waarde van a kunnen soorten b, c en d niet overleven.

Door verschillen in niche kunnen verschillende soorten samenleven in dezelfde habitat.

De niche van een soort hangt af van zijn habitat

1. juist
2. onjuist

Twee soorten met een overlap in habitat en niche zijn concurrenten.

1. Juist
2. Onjuist

Nu en huiswerk

-Lees paragraaf 6.3

-Maak opdracht (1, 2, 3) 4 t/m 8 

Na deze week klaar. Morgen ook nog wat tijd in de les.