Taalverzorging (bijvoeglijke bijzin)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Stap 9

Woordsoorten (blok 1)

Uitleg over:

Bijvoeglijke bijzin

Stap 9

Woordsoorten (blok 1)

Leestekens in woorden (blok 2)

Je kent en herkent een bijvoeglijke bepaling en een betrekkelijk voornaamwoord en je kent en herkent een bijvoeglijke bijzin.

Je kunt het verschil uitleggen tussen een uitbreidende bijvoeglijke bijzin en een beperkende bijvoeglijke bijzin.

Er wordt je regelmatig een vraag ter bevestiging gesteld.

Welk zinsdeel is je?

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Leerlingen die goed hun opdrachten maken, werken zorgvuldig aan hun taalvaardigheid.

1. Leerlingen die goed hun opdrachten maken (o) | werken (pv/wg) | zorgvuldig (lv) | aan hun taalvaardigheid (bwb)
2. Leerlingen die goed hun opdrachten maken (o) | werken (pv/wg) | zorgvuldig (bwb) | aan hun taalvaardigheid (vzv)
3. Leerlingen die goed hun opdrachten maken (o) | werken (pv/ng) | zorgvuldig (bwb) | aan hun taalvaardigheid (bwb)
4. Leerlingen die goed hun opdrachten maken (o) | werken (pv/wg) | zorgvuldig (bwb) | aan hun taalvaardigheid (lv)

Het vermaledijde coronavirus veroorzaakt heel wat overlast, wat langdurige gevolgen zal hebben voor mensen die ondernemer zijn.
Wat is juist?

1. vermaledijde, wat (1e), langdurige: bijvoeglijke naamwoorden
2. eerste wat is een bijvoeglijke bepaling, tweede was is een betrekkelijk voornaamwoord
3. wat is beide keren een betrekkelijk voornaamwoord
4. tweede 'wat' en 'die' zijn betrekkelijke voornaamwoorden

Die, dat of wat; wanneer gebruik je deze verwijswoorden op de juiste manier?

Bijvoeglijke bepaling

Wat is de bijvoeglijke bepaling in de volgende zin:

Maarten heeft een nieuwe fiets gekregen.

Bijvoeglijke bepaling

Wat is de bijvoeglijke bepaling in de volgende zin:

Maarten heeft een nieuwe fiets gekregen.

Wat is een bijvoeglijke bepaling?

1. Het geeft meer informatie over een zelfstandig naamwoord;
2. Het is meestal een eigenschap of een toestand;
3. Het is meestal een bijvoeglijk naamwoord of een bezittelijk voornaamwoord;
4. Het is altijd onderdeel van een ander zinsdeel (en dus nooit een eigen zinsdeel)

Wat is een bijvoeglijke bepaling?

1. Het geeft meer informatie over een zelfstandig naamwoord;
2. Het is meestal een eigenschap of een toestand;
3. Het is meestal een bijvoeglijk naamwoord of een bezittelijk voornaamwoord;
4. Het is altijd onderdeel van een ander zinsdeel (en dus nooit een eigen zinsdeel)

De hele klas luisterde geboeid naar de goede uitleg van de docent.

Mijn lessen deel ik met mijn fantastische leerlingen.

Bijvoeglijke bepaling als bijzin

Als de bijvoeglijke bepaling een eigen persoonsvorm heeft, noem je het een bijvoeglijke bijzin.

De leerling die daar zit, heeft zijn huiswerk foutloos gemaakt.

Door het coronavirus zag Antoinette haar zoon, die in Amerika woont, maar liefst 6 maanden niet.

Het boek dat daar ligt, is heel populair.

Bijvoeglijke bepaling als bijzin

Als de bijvoeglijke bepaling een eigen persoonsvorm heeft, noem je het een bijvoeglijke bijzin.

De leerling die daar zit, heeft zijn huiswerk foutloos gemaakt.

Door het coronavirus zag Antoinette haar zoon, die in Amerika woont, maar liefst 6 maanden niet.

Het boek dat daar ligt, is heel populair.

Wat valt op?

Bijvoeglijke bijzin begint in het Nederlands altijd met een betrekkelijk voornaamwoord 

(in tegenstelling tot het Engels: 

The man (that) I saw, is old / The man whose bike was stolen, went to the police)

Beperkende bijvoeglijke bijzin

Er zijn meerdere subjecten, maar je zegt iets specifieks over een deel.

De leerlingen die nauwkeurig hun opdrachten maken, werken actief aan hun taalvaardigheid.

Uitbreidende bijvoeglijke bijzin

Beperkende bijvoeglijke bijzin

Er zijn meerdere subjecten, maar je zegt iets specifieks over een deel.

De leerlingen die nauwkeurig hun opdrachten maken, werken actief aan hun taalvaardigheid.

Een deel van de leerlingen werkt actief aan de taalvaardigheid. Andere leerlingen niet.

Uitbreidende bijvoeglijke bijzin

Beperkende bijvoeglijke bijzin

Er zijn meerdere subjecten, maar je zegt iets specifieks over een deel.

De leerlingen die nauwkeurig hun opdrachten maken, werken actief aan hun taalvaardigheid.

Een deel van de leerlingen werkt actief aan de taalvaardigheid. Andere leerlingen niet.

Uitbreidende bijvoeglijke bijzin

Je zegt twee dingen over hetzelfde subject / dezelfde subjecten.

De leerlingen, die nauwkeurig hun opdrachten maken, werken actief aan hun taalvaardigheid.

Beperkende bijvoeglijke bijzin

Er zijn meerdere subjecten, maar je zegt iets specifieks over een deel.

De leerlingen die nauwkeurig hun opdrachten maken, werken actief aan hun taalvaardigheid.

Een deel van de leerlingen werkt actief aan de taalvaardigheid. Andere leerlingen niet.

Uitbreidende bijvoeglijke bijzin

Je zegt twee dingen over hetzelfde subject / dezelfde subjecten.

De leerlingen, die nauwkeurig hun opdrachten maken, werken actief aan hun taalvaardigheid.

Alle leerlingen maken nauwkeurig hun opdrachten en werken zo allemaal actief aan taalvaardigheid.

Resumerend

Beperkend: je zegt iets over een deel van een groep. Je maakt de omschrijving nauwkeuriger. Alleen een komma na de bijvoeglijke bijzin.

Uitbreidend: je geeft extra informatie over het kernwoord. Dit is in principe weglaatbaar. Deze bijvoeglijke bijzin staat tussen twee komma's.

De actie die een succes werd, wordt volgend jaar herhaald.

1. beperkende bijvoeglijke bijzin
2. uitbreidende bijvoeglijke bijzin

beperkende bijvoeglijke bijzin

uitbreidende bijvoeglijke bijzin

De opdrachten die je nog niet helemaal begrijpt, kun je beter nog een keer herhalen.

Het nummer, dat op Spotify te beluisteren is, is mateloos populair onder jongeren.

De gemeente waarschuwt jongeren die zich niet houden aan de RIVM-maatregelen.

De Nederlandse journalisten die weigerden de verklaring te ondertekenen, mogen de prins niet interviewen.

Tijdens het onweer van gisteren is de eik, die er al twee eeuwen stond, gesneuveld.

Creëer zelf

Kijk aandachtig naar de foto's:

wat zie je? / wat denk je?

Maak twee zinnen:

1) met een uitbreidende bijvoeglijke bijzin

2) met een beperkende bijvoeglijke bijzin

Let op het gebruik van het juiste betrekkelijke voornaamwoord! (die, dat, wat)

Schrijf de zinnen eerst in je schrift. Hierna lever je de zin in via LessonUp

Naar aanleiding van de twee genomineerde foto's voor de World Press Photo:
1) een zin met een uitbreidende bijvoeglijke bijzin
2) een zin met een beperkende bijvoeglijke bijzin

Zelfstandig leren

Lees eerst theorie over het onderwerp

Volg de modulewijzer die aangeeft wat je moet kennen en kunnen.

Verwerk de theorie door te oefenen

Maak de opdrachten uit de modulewijzer en kijk nauwkeurig en kritisch na.

Reflecteren op het leren

Wat heb je geleerd? Wat ging goed en wat moet je nog oefenen?

1) Noteer 3 belangrijke onderdelen uit deze les.

2) Geef 2 punten aan die nieuw zijn voor jou (inzichten).

3) Noteer 1 vraag die jij hebt na deze les.