10-3: betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Leg je boek op blz. 180 (190 bij mij) over betrekkelijke voornaamwoorden.

Lees de groene theorie alvast door.

Betrekkelijk voornaamwoord (betr. vnw)

Lesdoel: 

Aan het einde van de les kun je betrekkelijk voornaamwoorden herkennen en gebruiken.

Het bestuur nam de beslissing... de trainer ontslagen moest worden.

1. die
2. dat

De trainer... het team gaat trainen, komt morgen kennismaken.

1. die
2. wie

Dat is het lekkerste.......ik ooit heb geproefd.

1. dat
2. wat

De vrouw..... ik hulp kreeg, heb ik een kaartje gestuurd.

1. waarvan
2. van wie

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden)

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord (of woorden) noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

De man die in het ziekenuis lag, is weer beter.

betrekkelijk voornaamwoord: die want die verwijst naar een woord dat eerder in de zin genoemd is

antecedent: de man want de man is het eerder genoemde woord en staat vlak voor het betr. vnw

Betrekkelijk voornaamwoord

• Die
• Dat
• Wie 
• Wat

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (1)

De boom die omgevallen is, rot weg.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent?
'De boom die omgevallen is, rot weg.

Antwoord

De boom die omgevallen is, rot weg.

Die = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar het woord/woorden dat eerder genoemd is)

De boom = antecedent (die zegt iets over de boom)

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (2)

De burgermeester gaf een prijs aan de winnaar van het voetbalelftal dat kampioen was geworden. 

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent?:
De burgermeester gaf een prijs aan de winnaar van het voetbalelftal dat kampioen was geworden.

Antwoord

De burgermeester gaf een prijs aan de winnaar van het voetbalelftal dat kampioen was geworden. 

Dat = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar het woord/woorden dat eerder genoemd is)

het voetbalelftal = antecedent (dat zegt iets over het voetbalelftal )

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (3)

De juffrouw aan wie ik iets vroeg, zie ik niet meer .

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent?:
De juffrouw aan wie ik iets vroeg, zie ik niet meer .

Antwoord

De juffrouw aan wie ik iets vroeg, zie ik niet meer .

Wie = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar een woord dat eerder genoemd is)

de juffrouw= antecedent (zegt iets over wie)

Betrekkelijk voornaamwoord met een ingesloten antecedent (betr. vnw. m.i.a.)

N antecedent

Dus...

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden)

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord (of woorden) noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

Bij een ingesloten antecedent wordt het antecedent niet genoemd.

Het antecedent zit al in het betrekkelijk voornaamwoord.

Je kunt het ingesloten antecedent vervangen door: diegene die/datgene wat.

voorbeeld 1 (betrekkelijk vnw. met ingesloten antecedent)

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord?
Wie dit leest, is gek.

Aanvulling antwoord

Wie dit leest is gek.

Wie is geen vragend voornaamwoord, maar wie is een betrekkelijk voornaamwoord.

Wie kun je vervangen door: 'Diegene die dit leest, is gek.'

antecedent is ingesloten - namelijk 'diegene die' want diegene verwijst naar 'die' (betrekkelijk voornaamwoord)

voorbeeld 2 (betrekkelijk vnw met ingesloten antecedent)

Wat je daar eet, is ongezond.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord?
Wat je daar eet, is ongezond.

Aanvulling antwoord

Wat je daar eet, is ongezond.

wat= betrekkelijk voornaamwoord

wat kun je vervangen door: Datgene wat je eet, is ongezond.

antecedent is ingesloten - namelijk 'datgene' want datgene verwijst naar 'dat' (betrekkelijk voornaamwoord)

Korte herhaling:

Betrekkelijk voornaamwoord met een ingesloten antecedent

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden)

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord (of woorden) noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

Bij een ingesloten antecedent wordt het antecedent niet genoemd.

Het antecedent zit al in het betrekkelijk voornaamwoord.

Je kunt het ingesloten antecedent vervangen door: diegene die/datgene wat.

Maken/Huiswerk

H6 Grammatica-Blz. 180

Opdracht 1 en 2

Klaar? Lezen.

Afsluiting

Kun je dit nu?

Betrekkelijk voornaamwoorden herkennen en gebruiken.