4.3 klas 2

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Cursus 4.3: Naar een ander soort samenleving

(inloggen hoeft niet)

Wat gaan we deze les doen?

1. Wat heb je deze les nodig?

2. Korte terugblik cursus 4.2 --> belangrijk voor toets!

3. Starten aan cursus 4.3

4. Aan de slag met de vragen! 

5. Les afronden.

Nodig deze les

M&M boek (leerwerkboek B)

Pen of potlood

Werkende microfoon

Is er iets niet duidelijk? Geef het aan! 

Ik help graag! 

Terugblik naar cursus 4.2

In de 19e eeuw maakten boeren thuis textiel van wol of katoen: huisnijverheid. Het katoen groeide op plantages in de VS.

Slaven deden hier het werk tot 1865 (afschaffing slavernij)

Eeuwenlang gebruikten mensen energiebronnen als windkracht, waterkracht en spierkracht.

Mensen hadden de natuur nodig om apparaten te laten werken.

Terugblik naar cursus 4.2

Eind 18e eeuw: uitvinding stoommachine.

Met brandstof (hout, steenkool) en water werd energie opgewekt. Mensen werden minder afhankelijk van de natuur

Terugblik naar cursus 4.2

Er werden veel fabrieken gebouwd voor de productie van textiel (lappen stof voor bijv kleding) --> energie werd geleverd door stoommachine. 

Eigenaar fabriek = werkgever

Mensen die in de fabriek werken = werknemers

Terugblik naar cursus 4.2

Enorme veranderingen in de 19e eeuw:

- Mensen gaan in de stad wonen en in fabrieken werken

- Overal verschijnen fabrieken, spoorlijnen, bruggen.

- Stoomtreinen en stoomschepen vervoeren meer en sneller goederen.

- Het leven van veel mensen veranderde enorm!

Industriële Revolutie. 

Cursus 4.3: Naar een ander soort samenleving

Blz. 20

Kort stukje uitleg. Daarna aan de slag met de vragen!

Er komen enkele plaatjes voorbij. Je krijgt hier uitleg bij.

Let goed op! Deze uitleg heb je straks nodig om de opdrachten te maken!

Tekst

De Titanic

Stoomschip met topsnelheid van 43 km/uur.  Zeer snel!

Niet afhankelijk van de wind zoals bij een zeilschip!

De trots van de scheepsbouwers.

Zeer modern schip voor die tijd:

- Sporthal, zwembad, lift, cafés, stoombad

Zonk in 1912: '' Ramp met de ijsberg'' 

Leerstof samen lezen/behandelen

Blader mee naar bladzijde 23.

Blauwe blokje: '' Van kolonialisme naar imperialisme''

Aan de slag!

6 minuten de tijd

Maak vraag 1 t/m 3

Lees bron 5 (geel blokje) bij vraag 2 en bron 3 (geel blokje) bij vraag 3!   Let op! Vraag 2D mag je overslaan!

Tijd om? De vragen samen bespreken!

Blz. 21: Naar de stad

19e eeuw: boeren gaan nieuwe landbouwmachines gebruiken

Gevolg: veel mensen op platteland raken werkloos

Deze mensen gingen in de stad wonen om werk te zoeken.

Ze vonden werk in fabrieken.

Groei van steden= urbanisatie of verstedelijking.

Burgers en stoommachines

Industriële samenleving: Handel en industrie zijn belangrijke middelen van bestaan en de meeste mensen wonen in steden.

(manier om aan voedsel te komen)

Imperialisme

Empire: Engels voor wereldrijk.

Rond 1870 veroveren Europese landen (vooral Frankrijk en Groot-Brittannië) veel gebieden in Afrika en Azië. Doel: aan grondstoffen komen voor de industrie (olie, rubber, tin, koper)

Uitbreiden van je eigen gebied om rijker/machtiger te worden: imperialisme

De veroverde gebieden waren ook een afzetmarkt voor Europese producten

Cursus 4.3: Naar een ander soort samenleving

(inloggen met gamepin + voornaam!)

Wat gaan we deze les doen?

1. Wat heb je deze les nodig?

2. Korte terugblik vorige les --> 7 vragen. 4 juist? Dan zit je goed!

3. Laatste deel van cursus 4.3 samen lezen/bespreken. 

4. Aan de slag met de vragen!  (+ mogelijkheid om vragen stellen)

5. Les afronden.

Korte terugblik vorige les

Er komen 7 vragen voorbij.

Kies telkens het JUISTE antwoord.

Heb je er minstens 4 van de 7 juist?

Dan zit je goed! 

1. Waarom kwam er in Groot-Brittannië in de 19e eeuw steeds minder werk op het platteland?

1. Omdat machines daar het werk overnamen
2. Omdat er steeds meer aan huisnijverheid werd gedaan
3. Omdat de slavernij werd afgeschaft
4. Omdat er te weinig kolonies werden veroverd

2.Welke jaartallen horen bij de tijd van burgers en stoommachines?

1. 1700 tot 1800
2. 1800 tot 1900
3. 1900 tot 1950
4. 1600 tot 1700

3.Wanneer veel mensen naar de steden verhuizen en hierdoor de steden groeien, noemen we dit...

1. Imperialisme
2. Automatisering
3. Huisnijverheid
4. Urbanisatie

4.Rond 1870 veroverden Europese landen grote delen van Afrika en Azië. Dit noemen we ook wel...

1. Imperialisme
2. Industrialisatie
3. Verstedelijking
4. Commerciële dienstverlening

5.Welke 2 Europese landen deden vooral aan imperialisme rond 1870?

1. Duitsland en Portugal
2. Nederland en België
3. Frankrijk en Groot-Brittannië
4. Italië en Griekenland

6.Welke reden hadden Europese landen NIET voor het imperialisme?

1. Hun cultuur verspreiden
2. Aan grondstoffen komen
3. Afzetmarkten zoeken voor hun producten
4. De slavernij afschaffen

7. In een industriële samenleving zijn ______ en ______ belangrijke middelen van bestaan.

1. Handel en industrie
2. Landbouw en ambachten
3. Jagen en verzamelen
4. ICT en dienstverlening

Leerstof samen lezen/behandelen

Blader mee naar bladzijde 23

Blauwe blokje: '' Van kolonialisme naar imperialisme'' 

Leerstof samen lezen/behandelen

Blader mee naar bladzijde 24

Blauwe blokje: '' Vakbonden'' 

Vakbonden

De rijkdom in de 19e eeuw was niet eerlijk verdeeld:

- Fabriekseigenaren waren vaak erg rijk

- De arbeiders en hun gezinnen waren heel erg arm.

Het werk in de fabriek was gevaarlijk, ongezond en werd slecht betaald.

De werkdagen waren erg lang. Ook op zaterdag werd gewerkt.

Arbeiders waren ontevreden en wilden meer loon en betere werkomstandigheden --> ze richtten vakbonden op! 

Vakbonden

Vakbond =vereniging van arbeiders die onderhandelt voor betere lonen en werkomstandigheden

Leerstof samen lezen/behandelen

Blader mee naar bladzijde 24

Blauwe blokje: '' Kinderarbeid'' 

Kinderarbeid

Kinderarbeid in fabrieken kwam veel voor in de 19e eeuw. 

Rond 1860 kwam hier steeds meer kritiek op:

'' Het werk was ongezond, kinderen hoorden buiten te spelen en op school te zijn'' 

Eind 19e eeuw: Lonen arbeiders stijgen, het was minder nodig om kinderen te laten werken. Ze gingen vaker naar school. 

Aan de slag!

10 minuten --> begin volgende les af!

Cursus 4.3: Naar een ander soort samenleving

- vraag 1 t/m 12  

(Vragen die je mag overslaan:  5D, 6, 8B, 10C en 11)

Test jezelf op blz. 41

- vraag 7,8 en 9

Blijf online! We sluiten straks de les samen af!