VzVee - Koesignalen les 2 niv 4

VzVee - Koesignalen les 2 niv 4
1 / 34
next
Slide 1: Slide
MelkveehouderijMBOStudiejaar 1

This lesson contains 34 slides, with interactive quiz and text slides.

time-iconLesson duration is: 90 min

Items in this lesson

VzVee - Koesignalen les 2 niv 4

Slide 1 - Slide

Onderwerp: Koesignalen

Slide 2 - Slide

In te leveren
- 27 feb: koesignalen filmpje
- 12 maart: conditiescore 

Opvragen!!!
- Koekompas - of Bedrijfsgezondheidsplan indien ze dat niet hebben!
- Bedrijfsbehandelplan!

Slide 3 - Slide

Uitleg BPV opdracht BCS
Uitdelen invulblad

Inleveren: 
22 januari
Waar? 
Op de ELO --> VzVee --> Koesignalen --> inleverpunt bpv opdracht scores

Slide 4 - Slide

Koekompas
Vraag vast op: 

- Koekompas BPV bedrijf
--> let op: maak het koekompas anoniem indien gewenst --> kan met een pdf bestand. Ik laat zien hoe!

- Heb je geen koekompas? Dan BGP meenemen, ook weer anoniem maken!

Slide 5 - Slide

Koekompas
Nodig voor:

Project duurzaamheid --> gericht op dierenwelzijn, diergezondheid en voedselveiligheid. Kritisch leren zijn op dierenwelzijn en diergezondheid op het bedrijf. Ieder bedrijf doet zijn best! 

Nodig vanuit het koekompas: Dagdosering, statussen, aantal keer dat ziekte voorkomt. Je gaat een sterkte-zwakte analyse maken van het koekompas. Dat vergelijk je met andere studenten hun sterkte-zwakte analyse. 

Sommige bedrijven vinden het lastig om koekompas te delen --> Daarom anoniem maken! Maakt het wellicht wat makkelijker! 

Slide 6 - Slide

Gedrag
Vorige keer besproken

Slide 7 - Slide

Zintuigen
(Deels) nieuw onderwerp

Slide 8 - Slide

Koe als prooidier
Van oorsprong is een koe relatief snel angstig als iets onbekends en onvoorspelbaars plots opduikt. 

Maar: Ze zijn ook nieuwsgierig! 

Slide 9 - Slide

Koeien begrijpen
Kennis van zintuigen nodig!

Zicht, reuk, smaak, gehoor en tast



Slide 10 - Slide

Opdracht 
2-tallen
15 minuten

Zoek uit hoe de zintuigen van de koe werken: 
Zicht, gehoor, reuk, smaak, en tast

Slide 11 - Slide

Zicht (1)
Ogen --> aan zijkant kop
Bijna panoramisch beeld!
- Kop omhoog --> Beeld iets meer dan 300 graden! 
- Om roofdieren te ontdekken

Dode/blinde hoeken:
- Onder de neus
- Boven de kop
- Achter de koe 

Slide 12 - Slide

Zicht (2)
De koe moet haar kop draaien om je te kunnen zien

Als jij de oogbal van de koe kan zien, dan kan de koe jou zien!

Slide 13 - Slide

Zicht (3)
Binoculair 
= met 2 ogen
--> 25-30%
Recht voor zicht
Diepte en snelheid

Koe moet haar kop draaien 
om afstand goed te kunnen
inschatten

Slide 14 - Slide

Zicht (4)
Kleuren --> 'warme kleuren' onderscheiden --> geel, oranje, rood
Minder goed --> Blauw, paars, groen

Schaduw --> extremer dan mensen! 3D een zwak dieptezicht én kleurcontrasten zien zij feller! 

Bewegingen --> niet vloeiend, 
maar in afzonderlijke stukjes! 

Slide 15 - Slide

Zicht (5)
Rood licht in de stal!

Verstoord dag/nachtritme niet!

Wit, blauw en geel licht doen dat wel -->
kan effect hebben op persistentie!

Slide 16 - Slide

Zicht (6)
Koeienogen = niet hetzelfde al mensenogen! 
Extra laag --> Lichtgevend tapijt

Hierdoor kunnen ze in schemer beter kijken!

Koeien lopen bij voorkeur van donker naar licht
Als de contrasten maar niet te fel zijn

Hekel aan fel licht! 

Slide 17 - Slide

Zicht (7)
Linker oog --> staat in verbinding met 
rechter hersenhelft!

Die helft --> Fight - Flight

Ranghoger dier --> kijkt meer met rechts! 

Koe kijkt vaak eerst met linker oog naar je!
Ze bepaalt of er gevaar is!
Draait over links naar jou toe

Slide 18 - Slide

Gehoor 
Gevoelig voor:
- Harde geluiden
- Hoge tonen
GEEFT STRESS!

Lastig te bepalen waar geluid vandaan komt
Zien roofdieren eerder dan dat ze hen horen!

Draait oren naar geluid

Slide 19 - Slide

Reuk (1)
Prima ontwikkeld!

Voer wordt gekozen op basis van reuk
- 85% reuk
- 15% smaak
Reukzin is belangrijker dan die van de mens!

Geur van speeksel vinden ze vies! 
Denk aan speeksel in het voer of in de waterbak! 
Geldt ook voor geur van mest!


Slide 20 - Slide

Reuk (2)
Feromonen --> geurstoffen die dieren afgeven als signaal
om met andere dieren van dezelfde soort te communiceren

Vomeronasaal orgaan --> flemen --> luchtstroom via de neus naar
speciaal reukorgaan
Voor: 
- Herkennen soortgenoten, rangorde
- Herkennen eigen kalf
- Tochtigheidsdetectie door stieren --> vanaf de 4e dag VOOR tochtigheidsverschijnselen koe! 
- Signaleren van gevaar --> Feromonen in urine!



Slide 21 - Slide

Smaak
Op de tong: smaakreceptoren --> gebundeld in smaakpapillen
--> 2 tot 3x zoveel als de mens

Onderscheid in: 
- Zoet (energie)
- Zout (elektrolyten)
- Bitter (vergif)
- Zuur (pH)

Slide 22 - Slide

Tast (1)
Bek als tastinstrument --> Directe omgeving verkennen

Huid --> voelen: 
- Beweging en druk
- Temperatuur(verschillen)
- Pijn

Aanrakingen om te communiceren --> seksueel gedrag, moeder-kalf interacties, vaststellen rangorde, verzorgend gedrag

Slide 23 - Slide

Tast (2)
Interacties koe - veehouder --> ook aanrakingen!

Niet bange koe --> vindt dit prettig --> kalmeren

Niet over de kop aaien! 
Kan agressie opwekken
--> kopstoten! 

Slide 24 - Slide

Koesignalen (1)
Tot nu toe: 
- Je hebt gehoord van koesignalen 
- Gedrag ken je
- Je weet hoe koeien waarnemen

Wat nu verder? 

Slide 25 - Slide

Koesignalen (2)
Koesignalen --> Wat je ziet aan een koe

Je kunt ook bepaalde dingen scoren!!
Kan voor 1 koe, maar nuttiger nog: voor de koppel!

Slide 26 - Slide

Scores
Om te bepalen hoe het met de koppel gaat, kun je scores uitvoeren aan koeien --> dit doe je meestal bij meerdere koeien (bv een bepaald percentage van de koppel) om zo een goed beeld te kunnen vormen van de koppel

Slide 27 - Slide

Welke scores kun je aan koeien doen? Noem er zo veel mogelijk!

Slide 28 - Open question

Waarom scores?
- Inzicht krijgen in de staat van de koppel --> zijn er dieren die slecht score? Of score alle dieren slecht? Moet er iets aan gepakt worden? 
- Inzicht krijgen in het verloop van de score --> door meerdere malen per dag/week/maand/jaar te scoren en dit ook te noteren (maak een grafiek) krijg je een overzicht van het verloop van de score

Slide 29 - Slide

Doen!
Doe je dit niet al in je onderbewuste? 

Zou namelijk wel mooi zijn als je op deze manier naar koeien kijkt --> maar ook bewust kijken is heel belangrijk, echt even de tijd er voor nemen!

Slide 30 - Slide

Risico signalering
- Preventie --> verminderen van de kans dat het risico optreedt

- Schadebeperking --> zorgen dat de schade door het optreden van het risico minimaal blijft

Slide 31 - Slide

Opdracht
Expert opdracht

- eerst 10 minuten zelf
- daarna in groepjes de anderen op de hoogte stellen van jou onderwerp
- uiteindelijk lopen we het klassikaal na

Slide 32 - Slide

Thema's

1. herkauwscore en pensscore
2. locomotiescore
3. conditiescore
4. mestscore (a en b)
Jij zoekt uit (10 min):
- hoe scoor je het? 
- Zoek er een filmpje bij of een afbeelding om het duidelijk te maken 
- hoe vaak scoor je? 
- wat zegt een negatieve score bij 1 koe en wat zegt het bij meerdere koeien? 

Bespreken met groepjes ( 15 minuten)
- Jij vertelt wat jij weet, liefst a.h.v. afbeelding of filmpje
- je luistert naar het verhaal van anderen, zo goed, dat je het zelf kunt navertellen! 


Slide 33 - Slide

Vragen over deze les? 

Slide 34 - Slide