Wat is recht

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Juridische aspecten

WELKOM

Sociaal werker
en recht

Orientatie recht

Wat is recht?

Wat is recht?

recht?

Wat is recht?

• In het recht gaat het over de regels in de samenleving.
  
• In het recht vind je regels die eerlijk en rechtvaardig zijn en met iedereen rekening houden.
  
• Deze regels beschrijven de rechten en plichten van burgers, organisaties, bedrijven en de overheid.
  

Doelen

• Je kunt een omschrijving geven van het recht.
  
• Je kunt het doel van het recht beschrijven.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen regels en rechtsregels.
  
• Je kunt de vijf rechtsgebieden benoemen en omschrijven.
  
• Je kunt de functies van het recht beschrijven.
  
• Je kunt het verschil tussen een natuurlijk persoon en een rechtspersoon herkennen.
  

Wat zijn volgens deze video de voordelen van online winkelen?

Wat is verstandig om eerst te checken voordat je bij een online winkel een bestelling plaatst?

Welke van de controles van de vorige vraag doe jij zelf als jij online iets koopt? Leg ook uit waarom

Recht is overal!

Mats fietst naar school met zijn AirPods in. Hij pakt zijn telefoon om andere muziek op te zetten. Op dat moment wordt hij staande gehouden door een politieagent. Mats krijgt een boete van € 100.

In ons dagelijks leven heb je vaak te maken met recht. Een boete krijgen is geen leuke manier van kennismaken met het recht. Je salaris of studiefinanciering op je bankrekening is dat wel! 

Deze opdracht maak je met een groepje van vijf studenten.

Beschrijf vijf situaties uit het dagelijks leven waarin je te maken hebt gehad met het recht

Functie van het recht

Het begrip ‘recht’ heeft twee betekenissen:

 

• recht als aanspraak
  
• recht als geheel van regels.
  

Recht als aanspraak

Recht in de betekenis van aanspraak op iets vind je terug in zinnen zoals:

•  ‘Ik heb recht op die fiets.’ Of:
  
• ‘Ik heb recht op loon.
  

Het woord recht in deze betekenis gaat over iets wat je mag of wat je toekomt.

Recht als geheel van regels

• Het recht is het geheel van regels dat op een bepaald moment geldt in een samenleving.
  
• Regels zijn afspraken tussen personen over gedrag. Bijna overal waar mensen samen wonen, sporten, werken of leren zijn er regels.
  
• In het recht vind je regels die eerlijk en rechtvaardig zijn en met iedereen rekening houden.
  
• De vraag wat eerlijk en rechtvaardig is, hangt af van de normen en waarden van een samenleving.
  

Waarden en normen

Waarden geven aan wat mensen belangrijk vinden, de normen zijn die regels die daarbij horen.

 

Als de waarden en normen veranderen, dan verandert het recht ook.

Noem een waarde
die voor jou
belangrijk is met
een bijbehorende norm

Rechtsregels

Mario rijdt graag heel erg hard. Op een dag rijdt hij 150 waar hij 100 mag. Hij krijgt een bekeuring. Van welk rechtsdoel is er sprake?

1. Oplossen van conflicten
2. Ordenen van de samenleving
3. Rechtszekerheid
4. Rechtvaardigheid

Buurman A heeft een beweegbare camera voor zijn eigen veiligheid. De camera kijkt uit op de tuin van buurman B . Hij vindt dat buurman A de camera moet weghalen, omdat zijn privacy wordt geschonden. Van welk rechtsdoel is er sprake?

1. Ordenen van de samenleving
2. Rechtszekerheid
3. Oplossen van conflicten
4. Rechtvaardigheid

Functie rechtsregels

De rechtsregels zorgen voor:

1. een georganiseerde samenleving
   
2. een rechtvaardige oplossing bij conflicten en bij overtreding van regels.
   

Georganiseerde samenleving

Waarden die iedereen in de samenleving belangrijk vind

Iedereen zich aan die regels moet houden

Bij overtreding volgt er een straf

Deze regels hebben een normatieve functie

Regels als een instrumentele functie

Recht dat niets te maken heeft met de normen van een samenleving, maar waarvan de overheid heeft besloten dat deze rechtsregels er moeten zijn.

Met deze regels bepaalt de overheid op welke manier iets wordt gedaan.

Denk aan de regel dat je rijdt aan de rechterkant van de weg.

De overheid gebruikt het recht als instrument om het gedrag van burgers te beïnvloeden of om de maatschappij op een bepaalde (gewenste) manier te organiseren. 

Zelf afspraken maken

Denk aan een koopovereenkomst, waarbij de koper en verkoper samen bepalen wat er verkocht wordt en wat de prijs is.

 

Maar als de partijen vergeten zijn ergens afspraken over te maken, dan zijn er regels die hun afspraken aanvullen. Dit recht heeft een aanvullende functie.

Geschil-oplossende functie

• Helpt ook als burgers, organisaties of bedrijven met elkaar of met de overheid een conflict hebben of als iemand een rechtsregel overtreedt.
  
• Rechter bepaalt of iemand mag worden gestraft, welke straf wordt opgelegd of wat de oplossing is van het conflict.
  
• Rechtsregels beschrijven welke rechters er zijn,                                                  wat hun taken zijn en op welke manier                                                             een procedure voor de rechter verloopt.

 

Wat is juist over rechtsregels?

1. Ze zijn gemaakt door de rechter.
2. Ze worden gehandhaafd door de overheid.
3. Bij overtreding kun je naar de rechter.

Wat is het doel van het recht in de samenleving? Geef twee argumenten

Wat is het recht?

1. de gedragsregels in een samenleving
2. de normen en waarden in een samenleving
3. de cultuur in een samenleving
4. de rechtsregels in een samenleving

Welke regel draagt NIET bij aan een georganiseerde samenleving?

1. De regel dat de koper moet betalen.
2. De regel wanneer een medewerker pauze heeft.
3. De regel in de klas dat alle telefoons in de tas moeten.
4. De regel dat een bedrijf vakantiegeld betaalt.

Waarom is de regel 'dat je de vaatwasser na het eten moet inruimen' geen recht?

Tot welke functie van het recht behoort de regel dat je moet stoppen voor een rood licht bij een verkeerslicht?

1. normatieve functie
2. instrumentele functie
3. geschiloplossende functie

Einde

Wat vond je van de les?

Tips / Tops