Taalverzorging formuleren OW- PV enkv/mv

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Enkelvoud/meervoud PV - OW

Leerdoelen

Aan het einde van deze les...

... kun je bepalen of je onderwerp & persoonsvorm in meervoud of enkelvoud moet schrijven.

Kijk je graag mee in het boek? 

Pak blz. 76/77  - H3 Taalverzorging - formuleren

Hoe vind je de persoonsvorm & onderwerp in samengestelde ( > 1 PV) zinnen?​

​  1. andere tijd ( pv verandert altijd)​:         Ik zit - Ik zat

Ik verander en ik blijf positief. - Ik veranderde en ik bleef positief.

Stel de vraag: WIE of WAT + PV = onderwerp    

Wie verandert? = Ik

 2. Maak van enkelvoud (ik zing ) → meervoud (wij zingen) of

Maak van meervoud (wij lopen) → enkelvoud (ik liep)

(pv en onderwerp veranderen meestal samen)​       

​

            

​

​

​

Hoe vind je de persoonsvorm & onderwerp in enkelvoudige ( 1 PV)  zinnen?​

​  1. andere tijd ( pv verandert altijd)​:         Ik zit - Ik zat

Ik verander - Ik veranderde

Stel de vraag: WIE of WAT + PV = onderwerp    

Wie verandert? = Ik

 2. In de meeste enkelvoudige zinnen, staan persoonsvorm en onderwerp naast elkaar.

Vóór de persoonsvorm staat maar één zinsdeel.

Meestal: het onderwerp

​

            

​

​

​

Wat is het onderwerp in deze zin?
Alle jonge vogels op de waslijn zongen de hele ochtend.
(Wie/wat + pv)

1. Alle jonge vogels
2. Alle jonge vogels op de waslijn

Het onderwerp lijkt meervoud, maar is enkelvoud.

De kudde schapen liep op de dijk.

De brandweer  bluste de brand. Iedereen stond te kijken.

1. Het (zelfstandige) (naam) woord vooraan in het onderwerp bepaalt of het enk/mv is.            

2. Kun je het lidwoord een of het cijfer 1 ervoor zetten?

Dan is het onderwerp enkelvoud dus de PV ook.

Een groep, stapel, stel...

​

Het onderwerp lijkt meervoud, maar is enkelvoud.

         

2. Kun je het lidwoord een of het cijfer 1 ervoor zetten?

Dan is het onderwerp enkelvoud dus de PV ook.

Bovenstaande is niet altijd mogelijk dus:

3. Zet er dan een persoonsvorm achter.

Het vee graast/grazen

o.a. :      het vee - iedereen 

​

Enkelvoud of meervoud?

1. De brandweerlui is...
2. De brandweerlui zijn...

Enkelvoud of meervoud?

1. De stapels zand liggen.
2. De stapels zand ligt.

Enkelvoud of meervoud?

1. De voetbalclub is...
2. De voetbalclub zijn...

Een setje handschoenen...

1. enkelvoud
2. meervoud

financiën

1. enkelvoud
2. meervoud

het bestuur

1. enkelvoud
2. meervoud

het vee

1. enkelvoud
2. meervoud

jouw hersens

1. enkelvoud
2. meervoud

Enkelvoud of meervoud?

1. De mazelen is...
2. De mazelen zijn...

Mijn schrift met aantekeningen

1. enkelvoud
2. meervoud

Samengestelde zinnen bevatten vaak een voegwoord.

- Nevenschikkend voegwoord: koppelt twee hoofdzinnen aan elkaar (en, maar, want, dus, of)

- Onderschikkend voegwoord: koppelt een hoofd- en bijzin aan elkaar (bijv. nadat, hoewel, als, mits, dan, toen)

Nevenschikking

Een nevenschikkend voegwoord verbindt twee hoofdzinnen met elkaar.

Hoofdzinnen: kun je los van elkaar opschrijven

NVW: en, maar, want, dus, of (uit je hoofd leren!)

De jongen heeft een fiets gekocht, want hij moet nu elke dag naar school fietsen.

Eerste deel: De jongen heeft een fiets gekocht

Tweede deel: want hij moet nu elke dag naar school fietsen

Onderschikking

Een onderschikkend voegwoord verbindt een hoofdzin met een bijzin. Bijzinnen kun je niet los opschrijven.

OVW: of, dat, omdat, doordat, toen, terwijl, als, etc. (zijn er heel veel..)

De mentor wil Anja spreken, omdat hij haar een belangrijke boodschap moet vertellen.

Eerste deel: De mentor wil Anja spreken

Tweede deel: omdat hij haar een belangrijke boodschap moet vertellen

Zijn de voegwoorden nevenschikkend of onderschikkend? Gebruik eventueel blz. 66 in je boek.

Nevenschikkende voegwoorden

Onderschikkende voegwoorden

en

terwijl

maar

doordat

dus

als

toen

want

daarom

omdat

Vandaag neem ik de bus, want het regent.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Zodra ze aan de overkant zijn aangekomen, gaat ieder weer zijn eigen weg.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Ga je met de fiets of neem je de bus?

1. nevenschikking
2. onderschikking

Wil je me laten weten of je alles begrepen hebt?

1. nevenschikking
2. onderschikking

Hij zegt dat hij vertrekt.

1. nevenschikking
2. onderschikking

Huiswerk voor volgende les

• Maak opdr. 9 en 10 (Blok 3)

Klaar?

- Extra uitlegfilmpjes bekijken (zie volgende slides)
- Herhaling / verdieping Blok 1 t/m 3

Lesdoelen

Aan het einde van deze les...

... kun je uitleggen wat het verschil is tussen enkelvoudige en samengestelde zinnen;