Uitscheiding

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 3.4 Uitscheiding

Deze les

Leerdoelen:

• Je kunt de delen van de nieren en urinewegen noemen met hun kenmerken en functies

Programma:

• Wat weten we al van afvalstoffen in ons lichaam?
• Verschillende uitscheidingsorganen
• De nieren en urinewegen
• Vragen

Welke afvalstof komt er vrij bij de verbranding in onze cellen?

1. Zuurstof
2. Koolstofdioxide
3. Glucose
4. Melkzuur

Naast de nieren zijn er nog een paar organen die afvalstoffen van verbranding uitscheiden. Wat is hier een voorbeeld van?

1. Longen
2. Maag
3. Darmen
4. Hart

Waarom hebben we een poortader (bloed dat van de darmen naar de lever gaat)?

Afval in het lichaam

In het bloed zit veel afval:

• Koolstofdioxide (CO₂)
• Overtollige voedingsstoffen
• Overtollige zouten
• Overtollig water
• Schadelijke stoffen (bijv. alcohol en medicijnen)
• Dode ziekteverwekkers 

Uitscheidingsorganen

Longen:

- water en koolstofdioxide

Lever:

- schadelijke stoffen, overtollige voedingsstoffen      

Zweetklieren (huid):

- water en zout

Nieren:

- water, zouten en afvalstoffen

Werking van de nieren

Afvalstoffen uit het bloed halen (zoals zouten) = uitscheiden

• Niermerg en nierschors maken hier urine van
• Urine wordt verzameld in de nierbekkens
• Daarna gaat urine naar de blaas

Filteren door nieren

• Iedere dag 200 liter vocht
• 99% komt weer terug in de bloedsomloop
• Vocht te kort -> donkere urine
• Veel drinken --> urine licht van kleur
• Je blaas kan 0,5-0,8 L urine opslaan

Nieren filteren per dag 200 liter vocht. 99% daarvan komt terug in de bloedsomloop. Hoeveel vocht plassen wij per dag uit?

Weg van urine

Filteren: in nierschors en niermerg.

Urinewegen:

Nierbekken --> urineleiders --> urineblaas --> urinebuis

Verschil lengte urinebuis man en vrouw

Wat zou er gebeuren als wij geen urine blaas zouden hebben?

1. Zouden we niet kunnen plassen
2. Zouden we ons bloed niet kunnen filteren
3. Zouden we continu plassen
4. Zouden we langer onze plas kunnen ophouden

Tekst

Tekst

Uitscheidingsorganen

Naast de nieren zijn er meer organen die schadelijke stoffen uit ons bloed halen. Weet jij welke stoffen door welk orgaan worden uitgescheiden?

Koolstofdioxide en water

medicijnen

alcohol

afvalstoffen

Zouten

water

Water, zouten, overtollige vitaminen, afvalstoffen

Nierschors

Niermerg

Nierbekken

Urineleider

1

2

3

4

Opdrachten 

Maak de opdrachten van 3.4

Klaar? Maak de test jezelf