Formeel/informeel *

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De zakelijke e-mail & taalvariatie 

Lesdoelen

Je kunt...

1. formeel en informeel taalgebruik van elkaar onderscheiden.

2. inschatten wanneer een situatie formeel of informeel is.

Leg in eigen woorden het verschil tussen formeel en informeel uit.

Taal

Je taalgebruik is afhankelijk van veel factoren in de communicatiesituatie, bv. de persoon of de situatie. 

Formeel taalgebruik

• Zakelijk, officieel taalgebruik
• De vorm is belangrijk: houd je aan de regels. 
• In zakelijke en officiële situaties, met iemand die je niet kent, of iemand die ouder is dan jij.

Informeel taalgebruik

• Los, persoonlijk taalgebruik
• De vorm is niet zo belangrijk: niet officieel
• Je voelt je meer op je gemak
• In je privéleven, met mensen die je goed kent

Formele teksten

In formele teksten moet je met deze zaken rekening houden: 

• Gebruik volledige woorden, dus geen afkortingen;
• Vermijd ongepaste woorden;
• Zorg voor de juiste interpunctie; 
• Maak grammaticaal correcte zinnen.
• Houd rekening met de tekststructuur.

Doe je dit niet, dan kan je minder professioneel overkomen. 

Verschil formeel/informeel taalgebruik

Formeel	Informeel
u	jij
meneer, mevrouw	voornaam
geachte, beste	hey, dag, hallo, hoi
hoogachtend, hartelijke groeten, vriendelijke groet	groetjes, doei, x
hij, hem, zij	ie, 'm, ze

Formeel taalgebruik

Voorbeeld:

Geachte mevrouw, hoe gaat het met u? Ik heb het genoegen u te schrijven in verband met het nieuwe schoolgebouw.

Informeel taalgebruik

Voorbeeld:

Dag schatje! Heb je een leuke dag gehad op school? We hebben hier vandaag van alles in het huis gedaan!

Stilistische eenheid

Zorg altijd voor passend taalgebruik bij de situatie waarin je verkeert. Zorg er daarnaast voor dat je consequent bent en het niet door elkaar haalt. 

(!) Formeel is niet ouderwets

 niet: thans, blijkens, reeds

 maar: nu, volgens, al

Formeel is niet ouderwets

Onze geluidsisolatieadviseur staat gratis te uwer beschikking voor u klaar.

Iedereen wordt voorafgaandelijk vooraf gewaarschuwd.

 niet: thans, blijkens, reeds

 maar: nu, volgens, al

De zakelijke e-mail

De zakelijke e-mail

• Verstuurd naar een vreemde, een leraar, directie ... = formeel taalgebruik
• Kenmerken:
  1. Een correct e-mailadres (met voor- en achternaam)
  2. Een korte, maar duidelijke onderwerpsregel
  3. Een gepaste aanspreking: Geachte heer Janssen, Beste mevrouw Gilis
  4. Structuur: inleiding, midden en slot
  5. Een gepaste afsluiting: Met vriendelijke groet,
                                                         Mila Heylen uit 1A3

Structuur

• Na de aanspreking volgt een inleiding: leid je onderwerp in en vertel waarom je de mail verstuurt.
• In het midden van je e-mail vertel je meer over het onderwerp en het tekstdoel.
• Je sluit je e-mail af met een passend slot waarin je kort samenvat wat je hebt geschreven of waarin je zegt wat je verwacht van de ontvanger.

Zakelijke e-mail

• Tekstdoel: overtuigen
• Gericht (let op positie of belang van de lezer)
• Toon / stijl (beleefd, niet-emotioneel, zakelijk, niet te lang)


• Briefconventies (bijv. aanhef en afsluiting, lay-out)
  
• Correct: spelling
• Duidelijk: lezer weet wat hem / haar te doen staat

Let op signaalwoorden!

Wat valt je op? 

Wat valt je op? 

Let dus op:

• zakelijke uitstraling van je brief
• de beoogde lezer: dat is geen organisatie, maar een medewerker 
  
• spelling, vooral van werkwoorden
• interpunctie: beëindig een zin met een punt
• formuleren: een iPhone is geen persoon en vertoont dus geen gedrag