Psychogeriatrische zorgvrager

• Verpleegkunde
• MBO
• Studiejaar 3

 Psychogeriatrische zorgvrager

Leerdoelen 

• Student weet wat dementie is
• Student weet dementie te herkennen
• Student herkent de gevolgen van dementie
• Student kent de meest voorkomende vormen van dementie
• Student herkent signalen van dementie

Waar denk je aan bij het woord dementie?

Dementie

Verzamelnaam voor meer dan 50 ziekten, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken.

Verwerking van informatie in de hersenen raakt verstoord.

Beschadigingen in de hersenen verergeren waardoor steeds verdere achteruitgang in het functioneren.

De bekendste is de ziekte van Alzheimer. 

Hoeveel gram blijft er van de hersenen over in de laatste fase van dementie?
de mens heeft max. 1500gram

Meest voorkomende vormen van dementie

• Ziekte van Alzheimer
• Vasculaire dementie
• Frontotemporale dementie
• Dementie met Lewy Bodies

Alzheimer

Langzame achteruitgang, vaak eerst geheugen en herkennen, daarna meerdere hersengebieden. Afhankelijk van de plaats waar schade ontstaat, uit zich dit bij de cliënt

Vasculaire dementie

Vaak grillig verloop. Ineens meer klachten. Op basis waar de bloeding is geweest, zie je de verandering bij de client

Wisselingen in gedrag en vaardigheden, kan van dag tot dag verschillen.

Ochtenden gaan vaak beter dan later in de middag en avonden.

Frontotemporale dementie

Begint vaak op jongere leeftijd dan andere vormen van dementie. Eerste verschijnselen vooral verandering van persoonlijkheid en initiatief. Ook sociale contacten worden moeilijker te onderhouden. 

Later pas geheugen problemen.

Lewy body

Grillig verloop van geestelijke vermogens, veel raakvlakken met Parkinson dementie.

Combinatie van motorische en verstandelijke achteruitgang. 

Vaak wanen en hallucinaties.

Verloop van dementie

• Niet pluis
  
• Diagnose
  
• Leven met dementie en ondersteuning
  
• Leven met dementie zorg
  
• Stervensfase en nazorg
  

Fases van dementie

Fase 1: De bedreigde ik

De zorgvrager/patiënt zal vooral merken dat de korte termijn geheugen hem of haar in de steek laat. 

Tijdens deze eerste fase is hij/zij zich in bepaalde mate bewust van de vergeetachtigheid en voelt zich hierdoor bedreigd. 

Hij/zij is bang dementerend te worden en zal dit proberen te verbergen voor haar of zijn omgeving.

Fase 2: De verdwaalde ik

Kenmerk in deze fase is desoriëntatie, waarbij hij/zij letterlijk verdwaald is. 

Hij/zij heeft geen besef van tijd meer of waar hij/ zij zich bevindt. 

In deze fase gaan ze (dierbare) mensen uit hun omgeving niet meer of steeds slechter herkennen.

Fase 3: De verborgen ik

In deze fase is de zorgvrager/patiënt volledig teruggetrokken. Verdwaald in de eigen wereld zonder enig besef van tijd, plaats en persoon. 

Zoekt minder snel contact met de omgeving, omdat hij/zij erg teruggetrokken is

 Ook zien we vaak tijdens deze fase dat de patiënt eindeloos bezig is met bepaalde bewegingen en/of geluiden.

Fase 4: De verzonken ik

Dit is de laatste fase van dementie, met als kenmerkt contactloosheid. Vaak zijn de ogen gesloten en oogcontact is bijna niet meer te maken. 

De zintuigen van de patiënt blijven wel gevoelig en deze kunnen geprikkeld worden door o.a. muziek, geur, voedsel en fysiek contact.

Voor de omgeving is dit de moeilijkste fase, omdat de patiënt eigenlijk alleen nog maar fysiek aanwezig is. 

verrijkte omgeving

Verrijkte omgeving kan ook 

verbinding herstellen, 

door de ander uit te dagen 

dingen zelf te doen die 

iemand graag deed.

De 4 niveaus van de hersenen

Olifant

Neem een olifant in gedachte

Hoe ziet de olifant er uit?

Wat is de olifant aan het doen?

Is de olifant alleen?

Hoe ziet de omgeving van de olifant er uit?

Waar komt de olifant vandaan?

Waar gaat de olifant naar toe?

waarom is dat belangrijk?

Om de eigen regie te ondersteunen

Symptomen(signalen)

Mensen met dementie hebben de volgende symptomen: 

Geheugenstoornissen: geen nieuwe informatie meer opnemen, en moeite 

met het ophalen van al opgeslagen informatie uit het geheugen

Een (of meer) van de volgende cognitieve stoornissen:

• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken                                    met taal
  
• Apraxie: verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
  
• Agnosie: onvermogen om objecten te herkennen
  
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen
  

Signalen uit
het fragment?

Opdracht: Hoe herken ik dementie?

• Ga op de site van www.SamenDementievriendelijk.nl
• Start de gratis training Herken Dementie! om te kijken of jij de signalen en symptomen van dementie kunt herkennen (vul hierbij je schoolmail in) . 
• Op deze site vind je nog meer trainingen. Klik hiervoor rechtsboven op de pagina op Doe een training en dan online trainingen. Zoek de training die je interessant lijkt. Geen aan de docent door welke training je wilt gaan maken. 

Waar letten jullie op bij het contact maken bij een cliënt met beginnende dementie?

Wat vinden jullie van deze instructie?

contact met de "verborgen /  verzonken ik"

Hoe kan je contact maken met iemand die ver in zijn dementie is verborgen of verzonken?

Vraag aan jullie: Waar zit de tijger? 

Leerdoelen 

• Student weet wat dementie is
  
• Student weet dementie te herkennen
  
• Student herkent de gevolgen van dementie
  
• Student kent de meest voorkomende vormen van dementie
  
• Student herkent signalen van dementie

Huiswerk voor 

volgende week

ThiemeMeulenhoff eDition VVT1:

• Lees Thema 3.9 Zorgvragers met dementie en maak de verwerkingsopdrachten die hierbij horen

Verder met jullie eindopdracht.