Spelling TL3 4-6

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Spelling 

Hoofdstuk 4 tot 6

Deze toets is niet herkansbaar!

DOEL

- je kunt meervouden correct spellen

spelling

Bekijk het filmpje over meervouden

Wat zijn de drie meest voorkomende manieren waarop het meervoud van een zelfstandig naamwoord wordt gemaakt?

1. meervoud op -en

2. meervoud op s of 's

3. meervoud op ën

Wat moet je doen om een afkorting in het meervoud te zetten?

's achter het woord zetten

Als zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud eindigen op -ee, dan voeg je in het meervoud -ën toe aan het woord. Geef een voorbeeld.

woorden als:

- twee

- ree

- zee

- fee

Ligt de klemtoon wel op -ie, dan schrijf je zet je er -ën achter. Geef een voorbeeld.

Woorden als:

- drie

- knie

- industrie

Je schrijft ’s (apostrof + s) als anders een verkeerde uitspraak zou ontstaan. Geef een voorbeeld.

Woorden als:

- taxi

- opa

- accu

Soms heeft een woord twee verschillende meervoudsuitgangen. Geef een voorbeeld.

Woorden als:

- museum (musea en museums)

- aardappel (aardappels en aardappelen)

Bepaalde woorden op -man (vooral bij beroepen) krijgen in het meervoud -lieden of -lui. Geef een voorbeeld.

brandweerlieden of brandweerlui

Soms is er alleen maar een enkelvoud of een meervoud. Geef een voorbeeld.

Woorden als:

- melk

- koffie

Wat is goed?

1. groenten
2. groentes
3. allebei goed
4. allebei fout

Wat is goed?

1. tweën
2. tweeën
3. twëen
4. tweëen

Wat is goed?

1. driën
2. drieën
3. driëen
4. drieëen

Wat is goed?
1 graf

1. 2 graaven
2. 2 grafen
3. 2 graffen
4. 2 graven

Wat is goed?

1. kommaas
2. kommas
3. komma's
4. kommaa's

Groente wordt in het meervoud groenten of groentes.
Het meervoud van hoogte wordt dus
_____________ of _______________ .

hoogten of hoogtes

Museum wordt in het meervoud museums of musea.
Het meervoud van jubileum wordt dus
_____________ of _______________ .

jubileums of jubilea

Datum wordt in het meervoud datums of data.
Het meervoud van centrum wordt dus
_____________ of _______________ .

centrums of centra

Zeeman wordt in het meervoud zeemannen, zeelui of zeelieden.
Het meervoud van vakman wordt dus
_________, _________ of _________ .

vakmannen, vaklui of vaklieden

Huiswerk

Maak opdracht 1 t/m 4 en 6

vanaf bladzijde 116

verkleinwoorden

Verkleinwoorden

Theorie (verkleinwoorden)

Van de meeste zelfstandige naamwoorden kun je een verkleinwoord maken.

Meestal           =              -je of -tje achter het woord.

vakantie - vakantietje  
schaar - schaartje
dans - dansje

Soort woord met voorbeeld

1. Woorden met een -m               boom
2. Woorden met een -ng            koning
3. Achteraan -a, -o of -u                  opa, auto, paraplu
4. Achteraan -y                                   baby
5. Woorden met cijfers of afkorting     dvd, A4

Regel met voorbeeld

• -pje
  

boompje

• -kje en de -g laat je weg

koninkje

• extra klinker
  

opaatje, autootje, parapluutje

• -'tje

baby'tje

• -'je of -'tje
  

dvd'tje, A4'tje

Etalage:
a: etalagetje b: etalage'tje
c: etalageetje

1. Etalagetje
2. Etalage'tje
3. Etalageetje

Radio
a: radiotje b: radio'tje c: radiootje

1. Radiotje
2. Radio'tje
3. Radiootje

Verdieping
a: verdiepingtje b: verdiepingetje
c: verdiepingkje d: verdiepinkje

1. Verdiepingtje
2. Verdiepingetje
3. Verdiepingkje
4. Verdiepinkje

cd
a: cdtje b: CeeDeetje c: cd'tje

1. cdtje
2. CeeDeetje
3. cd'tje

Pony
a: ponytje b: ponietje c: pony'tje
d: paardje

1. ponytje
2. ponietje
3. pony'tje
4. paardje

Menu
a: menutje b: menuutje c: menu'tje
d: menuu'tje

1. Menutje
2. Menuutje
3. Menu'tje
4. Menuu'tje

Instructie
a: instructietje b: instructieetje
c: instructie'tje

1. Instructietje
2. Instructieetje
3. Instructie'tje

Tip van de dag!

Twijfel je over een verkleinwoord?
Neem een voorbeeldwoord in je hoofd met dezelfde laatste letter of klank!

Verkleinwoord van cranberry??
Baby eindigt ook met y en dat wordt baby'tje. 

Dus: cranberry'tje!

Huiswerk

Maak opdracht 1 t/m 5

vanaf bladzijde 142

Tussenletter in samenstellingen

3 soorten tussenletters:

Tussenletters –en

Tussenletter –e-

Tussenletter –s-

Samenstelling met tussenletter -s

Tussenletters -en-

Als het eerste woord alleen een meervoud heeft op -en, gebruik je -en- als tussenletters.

Bananendoos

Schoenenwinkel

Kippensoep

Tussenletters -e-

Als het eerste woord een meervoud met -s heeft, gebruik je -e- als tussenletters.

garage

garages

DUS:

garagedeur

garagebedrijf

Tussenletters -e-

Als het eerste woord een meervoud met -s en met -en heeft, gebruik je ook -e- als tussenletters.

groenten

groentes

DUS:

groentesoep

groenteboer

Tussenletters -e-

Als het eerste woord een versterkende betekenis heeft, gebruik je ook -e- als tussenletters.

apetrots

reuzesterk

Als het eerste woord géén zelfstandig naamwoord is, gebruik je ook -e- als tussenletters:

lachebek, want lach is hier een vorm van het werkwoord lachen. 

Huiswerk

Maak opdracht 1 t/m 8

vanaf bladzijde 144

Blz. 170

Koppelteken

Gebruik je:

Als een woord verkeerd wordt uitgesproken, in het val van samenstellingen.

Familie-uitje

Auto-expert

Koppelteken

Gebruik je:

In aardrijkskundige namen.

Zuid-Spanje

Noord-Hollandse

Koppelteken

Gebruik je:

Voor of na een cijfer, afkorting of symbool.

50-jarige

EU-land

%-teken

Trema

Een trema zijn twee puntjes op een klinker.

Een trema is bedoeld om duidelijk te maken hoe je een woord uitspreekt.

Op welke letter komt een trema te staan?

Trema

Door een trema te zetten op de letter ná de breuk in de klank, spreek je het woord goed uit.

geïllustreerd

ge - illustreerd: vóór de i moet de klank worden gebroken.

Samengevat

Bij samenstelling een koppelteken

Is het geen samenstelling, komt er een trema

Huiswerk

Maak opdracht 1 t/m 5

vanaf bladzijde 170