SE3 les 2 herhalen H11 Reactiemechanisme

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

H11 reactiemechanismen

Wat moet je kennen/kunnen:

- een gegeven mechanisme in structuurformules afmaken tot Lewis-structuren en verplaatsing elektronen  weergeven (juiste richting + soort pijl)

- bij een beschrijving van een mechanisme kunnen aangeven wat de snelheidsbepalende (=langzaamste) stap is

- bij een beschrijving van een mechanisme de invloed van een factor kunnen verklaren (Leg uit dat er .... gebeurt, als ....)

- elektrofiele/nucleofiele deeltjes / deel van het molecuul kunnen aangeven (onthoud: elektronen verplaatsen van nucleofiel naar elektrofiel)

oefentoets Reactiemechanismen

Op de volgende website vind je een oefentoets (met hints en uitwerkingen) om te oefenen met reactiemechanismen. Kopieer de link in de adresbalk van je browser. Maak de opgaven in je schrift en kijk ze online na.

https://exactwatjezoekt.nl/hulp-bij-leren/oefentoetsen/mechanismen-vwo5/

Wil je eerst uitleg? Bekijk dan de filmpjes op de volgende dia's. Op de laatste dia vind je deze link nog een keer.

mechanismen van verschillende soorten reacties

opfrissen voorkennis

Reacties kunnen in meerdere stappen verlopen

Voordat je verder gaat kijken naar de uitleg, controleer je eerst met enkele opgaven of je de verschillende soorten reacties kunt herkennen aan de reactievergelijking

Wat gebeurt er bij "hydrolyse"

1. Een H2O molecuul maakt zich vrij van een molecuul, waardoor het molecuul zich splitst.
2. Een H2O molecuul maakt zich vrij van twee moleculen, waardoor de twee moleculen zich samenvoegen.
3. Een H2O molecuul gaat een binding aan tussen twee moleculen, waardoor de twee moleculen zich samenvoegen.
4. Een H2O molecuul gaat een binding aan met een molecuul, waardoor het molecuul zich splitst.

1. additie
2. eliminatie
3. substitutie

1. hydrolyse
2. eliminatie
3. condensatie
4. additie

1. additie
2. eliminatie
3. substitutie
4. condensatie

Kies het juiste reactietype.

1. substitutie-reactie
2. additie-reactie
3. hydrolyse-reactie
4. condensatie-reactie

Kies het juiste reactietype.

1. substitutie-reactie
2. additie-reactie
3. hydrolyse-reactie
4. condensatie-reactie

onthoud: zo herken je het type reactie

- additie: C=C verdwijnt    (2 beginstoffen -> 1 reactieproduct)

- substitutie: een zijgroep aan C wordt vervangen door een andere groep

                                                     (2 beginstoffen -> 2 reactieproducten)

- eliminatie: atomen afgesplitst, C=C ontstaat 

                                                     (1 beginstof -> 2 reactieproducten)

- condensatie: 2 moleculen reageren onder afsplitsing van klein molecuul

                              (2 beginstoffen -> 2 reactieproducten, waarvan 1 meestal H2O)

- hydrolyse: molecuul splitst mbv water (stof + H2O -> 2 reactieproducten)

samengevat: dit moet je kennen/kunnen:

- een gegeven mechanisme in structuurformules afmaken tot Lewis-structuren en verplaatsing elektronen juist weergeven

- bij een beschrijving van een mechanisme kunnen aangeven wat de snelheidsbepalende (=langzaamste) stap is

- bij een beschrijving van een mechanisme de invloed van een factor kunnen verklaren (Leg uit dat er .... gebeurt, als ....)

- elektrofiele/nucleofiele deeltjes / deel van het molecuul kunnen aangeven (onthoud: elektronen verplaatsen van nucleofiel naar elektrofiel)

oefenopgaven

Op de volgende dia's vind je steeds een opgave, die je uitwerkt in je schrift. Op de dia na de opgave vind je de uitwerking om je antwoord na te kijken. Maak aantekeningen van de vergissingen die je nog maakt. Noteer wat er mis gaat, waar je op moet letten en/of waarom het anders moet dan jij dacht. 

Deze aantekeningen moet je vlak voor het SE nog eens goed bekijken. 

Op de laatste dia vind je de link naar een oefentoets: ben je voldoende voorbereid op het SE?

Neem de figuur over (of print screen). Teken de Lewis-structuren van groepen die helemaal uitgetekend zijn. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

Voorspel op basis van het getekende reactiemechanisme wat de producten van deze reactie zullen zijn. Teken je antwoord.

Neem het reactiemechanisme in de figuur over (of print screen).  Teken ontbrekende elektronenparen, zodat lewisstructuren ontstaan. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

(bron opgaven: NOVA 5VWO H11)

De stabiliteit van het carbokation is van invloed op de snelheid van een SN1-reactie. Een toenemend aantal zijketens en langere zijketens aan het C-atoom met de positieve lading maken het carbokation stabieler.

Geef aan welke van de twee stoffen het meest stabiele carbokation zal vormen.

1. 2-broompropaan
2. 2-broom-2-methylpropaan

De stabiliteit van het carbokation is van invloed op de snelheid van een SN1-reactie. Een toenemend aantal zijketens en langere zijketens aan het C-atoom met de positieve lading maken het carbokation stabieler.

Geef aan welke van de twee stoffen het meest stabiele carbokation zal vormen.

1. 2-broom-2-methylpropaan
2. 3-broom-3-ethylpentaan

Het karakter van het oplosmiddel is van invloed op de SN2-reactiesnelheid als joodethaan (C2H5I) met OH– als nucleofiel reageert. In een polair oplosmiddel dat waterstofbruggen vormt is de SN2-reactiesnelheid lager dan in een polair oplosmiddel dat geen waterstofbruggen vormt. Geef hiervoor een verklaring.

Neem het reactiemechanisme in de figuur over (of print screen).  Teken ontbrekende elektronenparen, zodat lewisstructuren ontstaan. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

Neem het reactiemechanisme in de figuur over (of print screen).  Teken ontbrekende elektronenparen, zodat lewisstructuren ontstaan. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

Neem het reactiemechanisme in de figuur over (of print screen).  Teken ontbrekende elektronenparen, zodat lewisstructuren ontstaan. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

Neem het reactiemechanisme in de figuur over (of print screen).  Teken ontbrekende elektronenparen, zodat lewisstructuren ontstaan. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

Neem het reactiemechanisme in de figuur over (of print screen).  Teken ontbrekende elektronenparen, zodat lewisstructuren ontstaan. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

Neem het reactiemechanisme in de figuur over (of print screen).  Teken ontbrekende elektronenparen, zodat lewisstructuren ontstaan. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

Neem het reactiemechanisme in de figuur over (of print screen).  Teken ontbrekende elektronenparen, zodat lewisstructuren ontstaan. Geef met gebogen pijlen aan hoe de elektronen zich tijdens de reacties verplaatsen.

oefentoets Reactiemechanismen

GOED GEWERKT!

Op de volgende website vind je een oefentoets (met hints en uitwerkingen) om te oefenen met reactiemechanismen. Kopieer de link in de adresbalk van je browser. Maak de opgaven in je schrift en kijk ze online na.

https://exactwatjezoekt.nl/hulp-bij-leren/oefentoetsen/mechanismen-vwo5/