30/05/2022

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Het passief in het Latijn

Programma

- Herhaling grammatica futurum en futurum exactum

- Nieuwe grammatica: het passief

- Bespreken tekst 29 (r. 13 t/m 21)

- Zelfstandig werken aan tekst 29

Wat weet je nog over het futurum?

Futurum

- A-stam: stam + b + -o/-s/-t/-mus/-tis/-nt (vocabo, vocabis, vocabit)

- E-stam: stam + b + -o/-s/-t/-mus/-tis/-nt (monebo, monebis, monebit)

- Bindvocaal i (vocabis, vocabit, enz.) behalve bij 3 mv: vocabunt)

- I-stam: stam + e + -m/-s/-t/-mus/-tis/-nt (audies, audiet)

- Mk-stam: stam + e + -m/-s/-t/-mus/-tis/-nt (dices, dicet)

- Let op: 1 ev: stam + a + -m (audiam, regam, dicam)

Het futurum van esse is: ero, eris, erit, ...

Noteer het rijtje van het futurum van laudare

Noteer het rijtje van het futurum van cadere (mk-stam)

Waar of niet waar?
De 1e persoon ev fut van finire is: finibo.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de juiste vertaling van dices?

1. Jij zegt
2. Jij zal zeggen
3. Jij zal hebben gezegd
4. Jij zei/hebt gezegd

Wat weet je nog over het futurum exactum?

Futurum exactum

Vorming: pf-stam + eri + -o/-s/-t/-mus/-tis/-nt

Maar: 1 ev eindigt op -ero (dus zonder i!!)

A-stam: laudavero, laudaveris, laudaverit, ...

E-stam: monuero, monueris, monuerit, ...

I-stam: audivero, audiveris, audiverit, ...

Mk-stam (onregelmatige pf-stam!): rexero, rexeris, rexerit, ...

Vertalen: ik zal hebben gedaan, ik zal hebben geprezen, ...

Wat is de correcte vertaling van: dixerint?

Futurum

Futurum exactum

Imperfectum

Perfectum

Plusquamperfectum

Vocaveramus

Finivisti

Audient

Veniebatis

Respondit

Regam

Monueritis

Appropinquaverat

Timebit

Dicebam

Het passief

1. Hannibal elephantos trans Alpes ducit.

Hannibal leidt olifanten over de alpen.

2. Elephanti trans Alpes ducuntur.

Olifanten worden over de Alpen geleid.

Wat valt je op aan deze zinnen? Vul in op de volgende slide!

Wat valt je op aan de voorbeeldzinnen?

Het passief

- Bij een passieve zin ligt de nadruk op degene die een handeling ondergaat.

- Degene die de handeling uitvoert, kan in de ablativus staan, soms vooraf gegaan door a/ab:

- Olifanten worden over de Alpen geleid door Hannibal.

Het passief in het Latijn

Praesens

Stam + -or/-ris/-tur/-mur/-mini/-ntur

Let op de bindvocalen bij de i-stam (3 mv) en de mk-stam!

Laudor, laudaris, laudatur, laudamur, laudamini, laudantur.

Moneor, moneris, monetur, monemur, monemini, monentur.

Audior, audiris, auditur, audimur, audimini, audiuntur.

Regor, regeris, regitur, regimur, regimini, reguntur.

Noteer het rijtje van het praesens passief van dicere.

Het passief in het Latijn

Imperfectum

Stam + ba + -r/-ris/-tur/-mur/-mini/-ntur

Laudabar, laudabaris, laudabatur, laudabamur, laudabamini, laudabantur, ...

Noteer hier nu zelf het rijtje van het imperfectum passief van audire.

Het passief in het Latijn

Futurum

Stam + b/e + -(o)r/-ris/-tur/-mur/-mini/-ntur

Let goed op de bindvocalen!!

Laudabor, laudaberis, laudabitur, laudabimur, laudabimini, laudabuntur

Audiar, audieris, audietur, audiemur, audiemini, audientur

De vorm audieris kan twee betekenissen hebben. Welke?

Noteer nu zelf het rijtje van het futurum passief van monére.

En nu het rijtje van het futurum passief van dicere!

Als het goed is, heb je net als derde vorm ingevuld: dicetur. Hoe vertaal je deze vorm?

Van actief naar passief

Je krijgt nu 8 woorden te zien die in het actief staan. Zet elk woord om naar het passief. Let hierbij goed op de tijd, die blijft hetzelfde!

Vind je dit makkelijk? Probeer dan de vorm ook (in het passief en de juiste tijd/persoon/getal) te vertalen!

servamus

terret

invitabam

salutabunt

protego

coges

inveniebatis

timebit

Van passief naar actief

Je krijgt nu 8 woorden te zien die in het passief staan. Zet elk woord om naar het actief. Let hierbij goed op de tijd, die blijft hetzelfde!

Vind je dit makkelijk? Probeer dan de vorm ook (in het actief en de juiste tijd/persoon/getal) te vertalen!

vulnerabar

dividimur

inveniris

laudabor

vitabamini

coluntur

retinemini

relinquar

Hoe vind je deze grammatica gaan?

Heb je nog vragen over deze grammatica?