Toekomstvoorzieningen

• Harrows
• Beroepsopleiding

Toekomstvoorzieningen

Hoe zie jij je oude dag voor je?

Hoe ziet jouw leven eruit als jij met pensioen gaat? Hoe zou je je dagen willen besteden? Zoek een bijpassende afbeelding als antwoord en licht eventueel toe.

i

3 pijlers van toekomstvoorzieningen

1. Overheidsvoorzieningen

2. Arbeidsgebonden voorzieningen

3. Privévoorzieningen

Pijler 1: Overheidsvoorzieningen

Pijler 1: Overheidsvoorzieningen

Wat weet je van AOW?

Pijler 1: Overheidsvoorzieningen

• Algemene Ouderdomswet
• Voorziet in minimale levensbehoefte
  
• Opbouw AOW
• AOW-leeftijd
• SVB
• AOW-premie
• Omslagstelsel
• Hoogte uitkering 

Minimale levensbehoefte vanuit de overheid geregeld

Het omslagstelsel houdt in dat de premies die nu worden ingehouden door de werkgevers direct worden gebruikt om de AOW-uitkeringen te betalen.

 Door de stijging van de gemiddelde leeftijd van de Nederlandse bevolking, de ‘vergrijzing’, neemt het aantal AOW-gerechtigden toe en het aantal premiebetalers af

Na 2021 is de AOW-gerechtigde leeftijd afhankelijk van de levensverwachting. Er zal minstens vijf jaar van tevoren worden aangekondigd wanneer de AOW-leeftijd verder omhoog gaat.

Hoogte uitkering per 1-1-2019

alleenstaande €15.499

samenwonenden € 10.641

Pijler 2: Arbeidsgebonden voorzieningen

Pijler 2: Arbeidsgebonden voorzieningen

• Pensioen via werkgever
            - Oudersomspensioen
            - Partnerpensioen / nabestaandenpensioen
            - Wezenpensioen
• Uitgesteld loon (belasting over uitkering)
• Geen verplichting voor werkgevers

Oudedagsvoorziening via de werkgever

Pijler 2: Arbeidsgebonden voorzieningen

• Pensioenfondsen & verzekeraars
    - Bedrijfstakpensioenfonds (Bpf)
    - Beroepspensioenfonds (Bpr) - vrije beroepen - géén PSW
    - Ondernemingspensioenfonds (Opf) - Rabobank, Shell enz
    - Premie Pensioen Instelling (PPI)  - buitenlandse pensioenregelingen in Nederland
   
  
• Uitgangspunten pensioenopbouw
            - Pensioengevend salaris (max € 107.593,=)
            - AOW-franchise
            - Pensioengrondslag

Oudedagsvoorziening via de werkgever

Bedrijfstakpensioenfonds (Bpf) In bepaalde bedrijfstakken bestaat een wettelijk verplicht gestelde pensioenregeling. Dit is onder andere het geval bij ambtenaren, de zorgsector, de detailhandel, het beroepsgoederenvervoer en de horeca. Het voordeel voor de werknemers is hierbij dat hun pensioenopbouw niet wijzigt als ze overstappen naar een andere werkgever binnen dezelfde bedrijfstak. Een mogelijk nadeel voor de werkgever is dat hij verplicht is zich bij het bedrijfstakpensioenfonds aan te sluiten terwijl hij het pensioen van zijn werknemers liever zelf bij een verzekeraar regelt. 

Beroepspensioenfonds (Bpr) Voor een aantal ‘vrije beroepen’, zoals fysiotherapeuten, medisch specialisten, huisartsen, apothekers, notarissen en advocaten geldt een wettelijk verplicht gestelde pensioenregeling bij een beroepspensioenfonds. De PW is hierop overigens niet van toepassing. Deze is alleen van toepassing bij een pensioentoezegging in een werkgever-werknemer relatie. 

Ondernemingspensioenfonds (Opf) Grote ondernemingen, zoals Shell, Unilever, KLM en Philips hebben hun eigen ondernemingspensioenfondsen. Sinds 11 mei 2010 is het mogelijk dat een aantal ondernemingspensioenfondsen (Opf’s) gaan samenwerken onder een overkoepelend fonds. Dit heet dan een multi-Opf. Hierdoor kunnen kleine ondernemingspensioenfondsen samengaan en profiteren van schaalvergroting. 

Premie Pensioen Instelling (PPI)

Vanaf 1 januari 2011 een nieuwe pensioenuitvoerder op de Nederlandse markt. De PPI is ontstaan als gevolg van Europese regelgeving, waardoor ook buitenlandse pensioenregelingen in Nederland konden worden uitgevoerd. Een PPI mag alleen een beschikbare premieregeling uitvoeren en bijvoorbeeld geen zogenaamde biometrische risico’s verzekeren (langleven, overlijdensrisico / kort leven of arbeidsongeschiktheid) of garanties afgeven. 

Vanaf pensioendatum wordt het opgebouwde pensioenkapitaal overgedragen naar een verzekeraar die de levenslange ouderdomspensioenen verzorgt.

Pijler 2: Arbeidsgebonden voorzieningen

Pensioenovereenkomsten

• Uitkeringsovereenkomst
  
• Kapitaalovereenkomst
  
• Premieovereenkomst
  

Pensioensystemen

• Premiebasissysteem
  
• Pensioenbasisssysteem
            - Middelloonstelsel
            - Eindloonstelsel        
           

Versobering pensioenstelsel

Uitkeringsovereenkomst: 

wordt een periodieke pensioenuitkering overeengekomen en gegarandeerd. De werknemer weet hoeveel pensioen hij heeft opgebouwd en er kan (los van salariswijzigingen) worden aangegeven hoeveel er nog kan worden opgebouwd. Het betreft de salarisdiensttijdregelingen in de vorm van eindloon of middelloon, maar ook de incidenteel voorkomende ‘vaste bedragen regeling’ is een uitkeringsovereenkomst. De werknemer loopt geen beleggingsrisico en het langlevenrisico is voor de pensioenuitvoerder.  

Kapitaalovereenkomst:

wordt een bepaald kapitaal op pensioendatum bereikt. De werknemer weet hoeveel kapitaal hij heeft opgebouwd op de pensioendatum. Hij heeft echter geen zekerheid over het voor het kapitaal aan te kopen pensioen. De rentestand op de pensioendatum en de dan geldende sterftetafel bepalen de uiteindelijke periodieke uitkering. De deelnemer loopt geen beleggingsrisico, maar wel een langlevenrisico.

Premieovereenkomst:

wordt een premie overeengekomen waarbij de hoogte van de premie de enige garantie is. De premieovereenkomst is het best vergelijkbaar met een beschikbare premieregeling. Zowel het beleggingsrisico als het renterisico en het langlevenrisico komen voor rekening van de deelnemer

Er zijn 3 risico's:
Beleggingsrisico, Renterisico en
Langlevenrisico.
Welk risico is van toepassing op de uitkeringsovereenkomst?

Géén risico's

Er zijn 3 risico's:
Beleggingsrisico, Renterisico en
Langlevenrisico.
Welk risico is van toepassing op de Kapitaalovereenkomst?

'Géén beleggings- en renterisico. 

Wel langlevenrisico. Afhankelijk van rente op dat moment en sterftetafel wordt uitkering bepaald

Er zijn 3 risico's:
Beleggingsrisico, Renterisico en
Langlevenrisico.
Welk risico is van toepassing op de Premieovereenkomst?

 Zowel het beleggingsrisico als het renterisico en het langlevenrisico komen voor rekening van de deelnemer. 

Pijler 2: Arbeidsgebonden voorzieningen

Communicatie omtrent pensioenen

Wet Pensioencommunicatie 

Ingegaan op 1 juli 2015.

Doel

deelnemers aan pensioenregelingen beter informeren over de pensioenregeling en meer inzicht te geven in de risico’s van de regeling. 

Op basis van deze informatie moet een deelnemer beter in staat zijn beslissingen omtrent zijn financiële planning voor de oude dag te maken.

Pijler 2: Arbeidsgebonden voorzieningen

Communicatie omtrent pensioenen

Van startbrief naar Pensioen 1-2-3

startbrief 

brief waarin aan startende deelnemers de pensioenregeling werd uitgelegd. Deze startbrief was te lang en te weinig aansprekend.

Pensioen 1-2-3

Geeft de deelnemer gelaagde informatie over de pensioenregeling.

• Laag 1 “de pensioenregeling in 5 minuten” 
  Globaal inzicht in de pensioenregeling. Hierin lees je bijvoorbeeld wat houdt de regeling in, maar ook wat houdt de regeling niet in? Hoe bouwt de deelnemer pensioen op en welke keuzes heb ik als deelnemer? 

Pijler 2: Arbeidsgebonden voorzieningen

Communicatie omtrent pensioenen

Van startbrief naar Pensioen 1-2-3

Pensioen 1-2-3

Geeft de deelnemer gelaagde informatie over de pensioenregeling.

• laag 2 “de pensioenregeling in 30 minuten"
  Uitleg wat de verschillende soorten pensioen zijn en welke factoren concreet een rol spelen bij de opbouw van het pensioen.
  
  
• laag 3 “de pensioenregeling in detail"
  pensioenreglement, uitvoeringsovereenkomst, jaarverslag en eventueel het herstelplan of financieel crisisplan.
  

Pijler 2: Arbeidsgebonden voorzieningen

Communicatie omtrent pensioenen

UPO

• éénduidiger
  
• Iconen
• modellen beknopter
• bieden van ‘overzicht - inzicht - actie’
  

Opbouw van het UPO 

• Persoonlijke gegevens en gegevens partner en kinderen
• Pensioengegevens
• Welk pensioen kunt u verwachten?
  langleven
  overlijden
  arbeidsongeschiktheid
  
• Hoe zeker is uw pensioen?
• Wilt u meer weten?

Pijler 3: Privévoorzieningen

Pijler 3: Privévoorzieningen

Zelf voorzieningen treffen voor de oude dag

Lijfrente

• Verzekeraar of bank
  
• Jaarruimte
• Reserveringsruimte
• Uitgestelde belastingbetaling
• Opbouw & afbouw
• Box 1

Pijler 3: Privévoorzieningen

Jaarruimte berekenen (2018)

(13,3% x PG) - (6,27 x A) - F

De betekenis van de afkortingen in de formule zijn:

PG = Pensioengrondslag (inkomen -/- franchise)

IG = Inkomensgrondslag (inkomen voorafgaand jaar)

AF = AOW-franchise 12.129 (2018)

A = Pensioenaangroei (is A-factor voorafgaand jaar)

F = Toename van de oudedagsreserve (voorafgaand jaar)

FOR - Daarbij kan de ondernemer 9,44% van de winst (maximaal € 8.999 in 2019) reserveren voor de oude dag

Jolanda belt je omdat ze misschien wil gaan sparen voor haar oudedag. Wat wil je weten? Welke vragen kun je stellen?

Arthur (44 jaar) wil gaan sparen voor zijn oudedag. Hij heeft een jaarruimteberekening uit laten voeren. Zijn jaarruimte is: €2.500,-. Dit is tevens het bedrag dat hij per jaar wil gaan sparen. Benoem de mogelijkheden van Arthur met hierbij de voor- en nadelen.

Pijler 3: Privévoorzieningen

Fiscale regimes

Oud regime & nieuw regime

Pré-brede herwaardering (PBH) = oud regime

Brede herwaardering (BH) en IB 2001 = nieuw regime

Wettelijke termijn

• Einddatum lijfrente
  
• Verboden handeling
  

Pré-brede herwaardering (oud regime)

Pijler 3: Privévoorzieningen

Premiebetalende polissen voor 16-10-1990

Koopsom polissen voor 01-01-1992

• Kapitaalverzekering met lijfrenteclausule
  
• Geen voorwaarden voor fiscale aftrek (mogelijk tot 2001)
• Ingangsdatum uitkering & begunstiging vrij te bepalen (anti-misbruikbepaling)
• Enig criterium uitkering: 1% sterftekans
• Bij uitkering ineens: geen rivisierente 
• Uitkering progressief belast box 1

 Wel is er een wettelijke anti-misbruikbepaling die ervoor zorgt dat een overheveling tussen echtgenoten en van een ouder naar een minderjarig kind geen fiscaal voordeel biedt. 

Pijler 3: Privévoorzieningen

Brede herwaardering (nieuw regime)

Premiebetalende polissen tussen 16-10-1990 en 01-01-2001

Koopsom polissen tussen 01-01-1992 en 01-01-2001

• Ruimere aftrekmogelijkheden (mogelijk tot 2001)
• Verzekeringsnemer is begunstigde
• Géén uiterlijke ingangsdatum van de lijfrente
• Uitkering progressief belast box 1

Pijler 3: Privévoorzieningen

IB 2001 (nieuw regime)

Huidig belastingstelsel en regime

• Inleg aftrekbaar tot jaarruimte
• Verzekeringsnemer/rekeninghouder is begunstigde
• Ingangsdatum uitkeerfase is uiterlijk 5 jaar na het jaar waarin AOW-leeftijd is bereikt
• Uitkering progressief belast box 1

Benoem de belangrijkste verschillen tussen de regimes

Wat houdt de wettelijke termijn in?

Als de ingangsdatum van uw lijfrente is bereikt, moet u de uitkeringen laten ingaan of de lijfrente omzetten in een andere lijfrenteverzekering, -rekening of -beleggingsrecht. Dat kan in het jaar zelf of in het kalenderjaar erna.

Laat u uw lijfrente-uitkeringen niet tijdig ingaan? Dan behandelen wij uw lijfrente alsof u deze hebt afgekocht. 

bij overlijden 

Hebt u recht op een nabestaandenlijfrente of nabestaandenuitkering? Dan hebt u het jaar van overlijden plus de 2 kalenderjaren na het overlijden de tijd om de uitkeringen in te laten gaan

Pijler 3: Privévoorzieningen

Mogelijkheden uitkeringsfase lijfrente

Oudedagslijfrente

• Ingangsdatum in principe vrij, maar uiterlijk +5 jaar na jaar bereiken AOW
  
• Verzekering: uitkering levenslang
  
• Bancair: uitkering minimaal 20 jaar + aantal jaar jonger dan AOW-leeftijd
  

Waarom?

Langdurige dan wel levenslange aanvulling op inkomen. Met name aantrekkelijk voor mensen die weinig tot geen pensioen in tweede pijler hebben opgebouwd. 

Pijler 3: Privévoorzieningen

Mogelijkheden uitkeringsfase lijfrente

Tijdelijke oudedagslijfrente

• Gaat niet eerder in als AOW leeftijd, en uiterlijk +5 jaar na jaar bereiken AOW
  
• Minimaal 5 jaar uitkeren, max uitkering per jaar €21.741,- bruto (2019)
• Uitkering via verzekeraar of bank

Waarom?

Omdat men eerste jaren vaak nog een hoger bestedingspatroon heeft. 

• Inleg tot 31-12-2005 (of geheel kapitaal incl. rente indien inlegvrij) mag worden gebruikt voor een tijdelijke uitkering
• Uitkering kan alleen plaatsvinden via een verzekeraar
  
• Uitkering eindigt in het jaar waarin pensioenleeftijd wordt bereikt of op de 65e jarige leeftijd
  
• Ingangsdatum is vrij
• Uitkering beperkt tot €63.288,- bruto per jaar (2018)

Pijler 3: Privévoorzieningen

Mogelijkheden uitkeringsfase lijfrente

Overbruggingslijfrente

Waarom?

Om alsnog vervroegd te kunnen stoppen met werken. In 2005 werd een wetsvoorstel aangenomen waarin werd gesteld om voor 65 jaar te stoppen met werken niet meer fiscaal te faciliteren. Met opgebouwd lijfrentekapitaal tot dat jaar dus nog wel mogelijkheid om aanvulling op inkomen te krijgen en vroegtijdig (gedeeltelijk) te stoppen met werken. 

Pijler 3: Privévoorzieningen

Mogelijkheden uitkeringsfase lijfrente

Overgangsrecht

Waarom?

Omdat vanaf die datum de AOW-leeftijd is verhoogd, tot dan was die vastgesteld op 65 jaar. Als men alsnog met 65 jaar (gedeeltelijk) wil stoppen met werken, kan er middels het overgangsrecht alsnog aanvulling op inkomen zijn. 

• Inleg tot 31-12-2013 (of geheel kapitaal incl. rente indien inlegvrij gemaakt) mag vanaf 65 jaar worden gebruikt voor het aankopen van een (tijdelijke) oudedagslijfrente
• Uitkering via verzekeraar of bank
  

Pijler 3: Privévoorzieningen

Mogelijkheden uitkeringsfase lijfrente

Afkoop kleine lijfrentecontracten

• Mogelijk vanaf 1-1-2009
  
• Voor verzekering + bancair
• Max waarde is €4.404,- (2019)  per lijfrente
• Afkoop wordt gezien als 1 termijn uitkering en belast in box 1
• Geen revisierente
  

Meerdere lijfrenteverzekeringen die bij eenzelfde verzekeraar worden aangehouden worden samen als één verzekering aangemerkt. Het maximum moet worden toegepast per verzekeringsmaatschappij en niet per verzekeringsconcern.

Maarten (66) heeft een lijfrente die tot uitkering gaat komen. Het kapitaal bedraagt €87.000,-. Hij wil het kapitaal graag levenslang laten uitkeren, in aanvulling op zijn AOW-uitkering. Welke mogelijkheid past hier het beste bij?

1. Overbrugging
2. Tijdelijke oudedagslijfrente
3. Oudedagslijfrente verzekering
4. Oudedagslijfrente bancair

Julia heeft bij haar bank een lijfrentevoorziening afgesloten. Ze bereikt op 21-11-2018 de AOW-leeftijd. Wanneer moet uiterlijk de uitkeringsfase aangevangen zijn?

1. Op 21-11-2019
2. Op 31-12-2019
3. Op 21-11-2023
4. Op 31-12-2023

Alfred belt je op om te oriënteren over de uitkeringsfase van zijn
lijfrente, welke bij een andere maatschappij is ondergebracht en binnenkort de einddatum bereikt. Wat wil je weten? Welke vragen kun je stellen?

Pijler 3: Privévoorzieningen

Nabestaandenlijfrente verzekering

Opbouwfase

• Overlijdensrisicodekking
• Geen beperkingen voor begunstigde (NP) 

• Niet bloed- of aanverwant: 
  
  
  
• Bloed- of aanverwant:
  

• Ingangsdatum direct na overlijden
  
• 1% sterftekans
  

• <30 jaar: direct na overlijden, eindigd bij 30 jaar of overlijden
  
• > 30 jaar: direct na overlijden, eindigd bij overlijden
  

Pijler 3: Privévoorzieningen

Nabestaandenlijfrente bancair

Opbouwfase

• Opgebouwde vermogen voor erfgenamen 

• Niet bloed- of aanverwant: 
  
  
  
• Bloed- of aanverwant:
  

• Ingangsdatum direct na overlijden
  
• Minimaal 5 jaar uitkeren
  

• <30 jaar: direct na overlijden, minimaal 5 jaar óf minimaal 20 jaar uitkeren
  
• > 30 jaar: direct na overlijden, minimaal 20 jaar uitkeren
  

Pijler 3: Privévoorzieningen

Nabestaandenlijfrente uitkeringsfase

Verzekering

Kapitaal vervalt aan de verzekeraar, tenzij contraverzekering is afgesloten óf nabestaandenlijfrente overeengekomen

Bancair

Overeengekomen uitkeringen komen toe aan erfgenamen

Pijler 3: Privévoorzieningen

Kapitaalverzekering Eigen Woning

• Opbouw kapitaal om aan eind looptijd hypotheek mee af te lossen
  
• Geen aangifte in box 3
  
• Looptijd maximaal 30 jaar
  
• Stortingen binnen bandbreedte 1:10
  
• Uitkering onbelast als: 
        - <€164.000 (2018), of
        - niet hoger als EWS, en
        - uitkering gebruikt wordt voor aflossing EWS
• Dubbele vrijstelling fiscaal partners
  
• Hogere uitkering progressief box 1 belast
  

Pijler 3: Privévoorzieningen

Kapitaalverzekering Oud Regime

• Afgesloten voor 1-1-1992
• Kapitaal verhogen / looptijd verlengen niet meer mogelijk
• Storting binnen bandbreedte, afhankelijk van looptijd:
        - bij 12 t/m 15 jaar: 1:5
        - bij 16 t/m 20 jaar: 1:10
        - bij 21 t/m 30 jaar: 1:15
        - bij meer dan 30 jaar: 1:20 
• Vrijstelling looptijd €123.428,- (2018)
• Dubbele vrijstelling fiscaal partner
• Uitkering bij leven vrijgesteld indien 12 jaar premie betaald, anders hogere uitkering rentedeel belast box 1

Pijler 3: Privévoorzieningen

Kapitaalverzekering Brede Herwaardering

• Afgesloten tussen 1-1-1992 en 14-9-1999
• Kapitaal verhogen / looptijd verlengen niet meer mogelijk
• Stortingen binnen bandbreedte
• Vrijstelling looptijd €123.428,- (2018)
• Uitkering bij leven vrijstelling:
        - €28.134 bij minimaal 15 jaar premiebetaling
        - €123.428 bij minimaal 20 jaar premiebetaling
• Dubbele vrijstelling fiscaal partner
• Hogere uitkering rentedeel progressief belast box 1

Pijler 3: Privévoorzieningen

Kapitaalverzekering Nieuw Regime

• Afgesloten na 14-9-1999
  
• Fiscaal niet meer interessant
  
• Altijd belasting box 3
  
• Uitkering onbelast
  

Pijler 3: Privévoorzieningen

Pensioen van de ondernemer 

• Oudedagsreserve
  
• Dotatie (fiscaal gemaximeerd)
  
• Boekkundige handeling
  
• Uitgestelde belastingbetaling
  
• Omzetten in lijfrente
  
• Staken van onderneming
  

Noem een voordeel en een nadeel van de oudedagsreserve voor de ondernemer

Pijler 3: Privévoorzieningen

Pensioen van de DGA

Tot 2017 mogelijkheid opbouw in eigen beheer

Voordelen

• Extra liquiditeit 
  
• Lage kosten 
  
• Flexibiliteit 
  
  

Nadelen

• Minder zekerheid 
  
• Langlevenrisico 
  
• Overlijdensrisico 
  
• Echtscheiding
  

Pijler 3: Privévoorzieningen

Pensioen van de DGA

Tot 2017 mogelijkheid opbouw in eigen beheer

• Pensioentoezegging móet uitgekeerd worden 
  
• Economische- / commerciële waarde
• Uitkering dividend 

Door uitvoeringsproblemen niet meer mogelijk

• Afkopen
  
• Omzetting oudedagsverplichting
  
• Geen actie ondernemen
  

Dit heb ik geleerd tijdens deze les:

Vragen?