Mens en natuur - Blok 1: Wonen op gevaarlijke plekken

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Thema Mens en natuur

Blok 1:

Wonen op gevaarlijke plekken

Les 1

• drie oorzaken noemen voor overstromingen in Bangladesh.
• uitleggen waardoor de afvoer van de rivieren in Bangladesh erg onregelmatig over het jaar verdeeld is.
  
• uitleggen waarom Bangladesh erg vruchtbaar is.
  
• vertellen hoe Bangladesh op een natuurlijke manier is beschermd tegen de zee.

Waar gaat dit blok over?

Bangladesh is een land in Azië waar vaak overstromingen zijn. Net als Nederland ligt Bangladesh laag, aan zee en aan grote rivieren. Toch overstroomt Bangladesh veel vaker dan Nederland. Hoe komt dat? Welke maatregelen zijn er in Nederland genomen om overstromingen tegen te gaan? En als er een overstroming komt, wat gebeurt er dan?

Wateroverlast 

Een deel van het jaar valt veel regen in Bangladesh, zo veel dat het voor overlast zorgt. 

Het land heeft 2 grote rivieren, die in die tijd van het jaar ook heel veel water meenemen uit buurlanden. 

Bangladesch ligt aan de zee. in dezelfde tijd van het jaar heeft Bangladesh last van stormen vanaf zee, ook vanuit zee dreigen overstromingen. 

Noem 3 oorzaken hoe Bangladesh te maken kan krijgen met overstromingen?

De rivieren 

De rivieren ontstaan in de bergen. Vroeger was er veel meer bos daar. Die bomen en planten hielden veel regenwater tegen zodat het niet meteen de rivier in loopt, waardoor deze minder snel vol stroomt. Tegenwoordig is veel bos weg, waardoor het water sneller de rivier in loopt. 

De rivieren 

In de natte tijd van het jaar komt er daardoor sneller en meer water in Bangladesh. Bovendien neemt het stromende water veel gronddeeltjes mee. Aarde en zandkorrels die in de rivier terechtkomen, noem je slib.

In welk seizoen zijn de rivieren in Bangladesh overvol en overstromen ze vaak?

1. Winter
2. Lente
3. Zomer
4. Herfst

Sedimentatie en delta 

De rivieren in Bangladesh voeren zand en slib aan. In het vlakke land gaat de rivier langzamer stromen, waardoor de stroming minder sterk wordt. Het zware slib zakt naar de bodem en blijft daar liggen. Dit heet sedimentatie. Door al dat slib raakt de rivier soms verstopt. Het water vormt dan nieuwe geulen/routes op weg naar zee. Zo’n monding (einde) van een rivier die steeds nieuwe vertakkingen maakt, heet een delta.

Delta 

Wat is sedimentatie?

1. Het afzetten van materiaal door de rivier of zee
2. Het sneller stromen van de rivier in de bergen
3. Het ontstaan van een delta
4. Het afremmen van de rivier in de benedenloop

Wat is een delta?

1. Een moeras
2. Bepaald soort rivier dat door de bergen stroomt
3. Water stroomt terug de zee in via (zij)rivieren
4. Niks met water te maken

Bescherming tegen de zee

Met al dat water en slib kunnen planten heel goed groeien. Langs de kust van Bangladesh groeien daardoor dichte bossen. Soms staan die ook in het ondiepe water. Deze bossen aan de kust zijn een goede bescherming tegen stormen en overstromingen vanuit zee. Er komen heel veel verschillende diersoorten voor, zoals krokodillen en tijgers.

Waarom heeft Bangladesh veel vruchtbare grond?

Hoe is Bangladesh op een natuurlijke manier beschermt tegen het water?

Sedimentatie en delta 

De rivieren in Bangladesh voeren zand en slib aan. In het vlakke land gaat de rivier langzamer stromen, waardoor de stroming minder sterk wordt. Het zware slib zakt naar de bodem en blijft daar liggen. Dit heet sedimentatie. Door al dat slib raakt de rivier soms verstopt. Het water vormt dan nieuwe geulen/routes op weg naar zee. Zo’n monding (einde) van een rivier die steeds nieuwe vertakkingen maakt, heet een delta.

Les 2

• drie soorten wateroverlast noemen, die door klimaatverandering in Nederland vaker kunnen voorkomen.
  
• twee verschillende manieren noemen waarop de Nederlandse rivieren het land kunnen overstromen.
  
• uitleggen waardoor de kans op dodelijke slachtoffers door een natuurramp steeds kleiner wordt.

Rijn en Maas

De Rijn en de Maas zijn de belangrijke rivieren voor Nederland, het zijn ook de grootste. Ze zijn lang niet groot als de rivieren in Bangladesh. 

Dankzij de rivieren is de grond rondom vruchtbaar door het slib. Zeker ook bij de kust. De rivieren in Nl zijn ook belangrijk voor de handel (vroeger en nu).

Rijn en de Maas

Wateroverlast in Nederland 

Nederland kan op 3 manieren te maken krijgen met wateroverlast.

• Het wordt wereldwijs warmer -> Er smelt meer ijs op land wat in de zee komt -> Zee stijgt. Warm water zet uit (wordt iets groter). 
• Periode met veel/weinig regen, er is dan teveel of te weinig water waardoor rivieren kunnen overstromen, of juist te weinig water vervoeren. 
• Steeds vaker komen zware regenbuien voor. dat water kan soms moeilijk weglopen, zeker op plekken waar veel gebouwd is (zoals on steden). Nadeel is dat Nl ook 

Op welke 3 manieren kan Nederland te maken krijgen met wateroverlast

Op welke 2 manieren kunnen de rivieren in NL het land overstromen?

Overstroming 1995

Natuurrampen 

Stormen en overstromingen met nare gevolgen zijn voorbeelden van natuurrampen. Een ramp is een plotselinge, onverwachte gebeurtenis die veel schade en slachtoffers veroorzaakt. Bij een natuurramp is de oorzaak daarvan een natuurlijke gebeurtenis, zoals een storm of een aardbeving.

Er komen niet meer rampen op aarde, wel extremere, vanwege klimaatverandering. 

Of een ramp veel schade maakt hangt ook af van de kwetsbaarheid van een gebied. 

Wat is een voorbeeld van een natuurramp?

1. ontplofte kerncentrale
2. Bombardement
3. Auto die tegen een boom botst
4. Tsunami

Steeds veiliger 

Gelukkig wordt het aantal slachtoffers bij natuurrampen steeds minder. Dit komt door betere weersvoorspeltechnieken, Betere dijken. Ook armere gebieden gebieden krijgen steeds meer technieken om zich beter te beschermen tegen natuurrampen, of ze zien aankomen. 

Waardoor wordt de kans op dodelijke natuurrampen steeds kleiner?