Taal - § 5 Woordenboek

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1,2

Welkom!

Ga lekker zitten, doe je telefoon in je tas, zet je tas op de 

grond. 

Neem je leesboek en ga lekker lezen of aan je 

verwerkingsopdracht werken.

Terwijl de rest leest, spreek ik graag de volgende personen:

2d: Levi, Lot en Eliana

2c: Bjorn en Renske

Planning

• boekenpitches
• doelen
• instructie
• aan de slag!

Boekenpitches

2e: Mik en Bing

2c: Daan en Siep 

Hoofdstuk 4, § 5 

Woordenboek

Onbekend woord?

Zoek in de tekst naar de betekenis!

Hiervoor zijn vijf manieren:

5 woordraadstrategieën

        

• Zoek een synoniem 
• Zoek een omschrijving of definitie
  
• Zoek een voorbeeld
  
• Zoek een tegenstelling
  
• Zoek een bekend woorddeel

1. een synoniem zoeken

synoniem = 2 woorden met dezelfde betekenis

In deze fabriek produceren ze badmode. Ze maken er bikini's, badjassen en zwembroeken

Wie kan de meeste synoniemen bedenken?

voorbeeld: pagina-bladzijde

2. omschrijving of definitie zoeken

De jonge profvoetballer laat zijn zaken regelen door iemand anders. Deze manager werkt ook voor andere voetballers

3. een voorbeeld zoeken

Jongeren die iets hebben vernield, krijgen soms een taakstraf, zoals papier prikken of onkruid weghalen

4. een tegenstelling zoeken

Nieuwe games zijn soms prijzig, maar in de uitverkoop zijn ze goedkoop

Wie kan de meeste tegenstellingen bedenken?

voorbeeld: warm-koud

5. een bekend woorddeel zoeken

• samenstelling                                             bv. prijsverhoging
  
  
• woord met voorvoegsel                          bv. hergebruiken

• woord met achtervoegsel                      bv. waardevol

6. woordenboek

Kun je de betekenis van een woord niet bedenken met behulp van één van de vijf andere woordraadstrategieën: 

gebruik dan een woordenboek              ( 6e woordraadstrategie)

                                                                                

woordenboek

Maar hoe zoek je een woord in het woordenboek?

De woorden staan op alfabet

A eerst en als laatste Z

Zeg tegen elkaar het alfabet op: in tweetallen

Lukt dat nu?

ALFABET

A -B-C-D-E-F-G

H-I-J-K-L-M-N-O-P

Q-R-S-T-U-V-W

X-Y-Z

Dit zijn de letters van het alfabet

Weet je het niet (meer)? Maak een foto en leer het!

Zet de volgende woorden in alfabetische volgorde

boeren

baby

echo

kwik

eb

legende

DUS:

Je kijkt naar de eerste letter.

Zijn de eerste letters hetzelfde, dan kijk je naar de tweede:

Appel

Aardbei

Dus eerst aardbei, dan appel

en als de eerste 2 hetzelfde zijn

kijk je naar de derde letter:

aardbei

aandeel

aanvragen

Of je moet zelfs nog verder kijken!

aandeel - aanvragen - aardbei

De n is eerder dan de r, d is eerder dan v

Zet de woorden in alfabetische volgorde

Tafel

Thee

Theekopje

Pen

Toets

bij welk woord zoek je in het woordenboek de betekenis van
'aangeschaft'

1. geschaft
2. aangeschaft
3. aanschaffen
4. schaft aan

zoeken in het woordenboek

Bij werkwoordsvormen: zoek bij het hele werkwoord

Voorbeeld:            loopt --> lopen

                                  gevestigd --> vestigen

bij welk woord zoek je in het woordenboek de betekenis van 'processen'

1. processen
2. proces
3. processie
4. prosecco

zoeken in het woordenboek

bij zelfstandige naamwoorden: 

zoek altijd  het enkelvoud van een woord

Voorbeeld:            certificaten--> certificaat

                                   bijwerkingen --> bijwerking

Bij welk woord zoek je in het woordenboek de betekenis van
'commerciële'

1. commercie
2. commerciele
3. kommercie
4. commercieel

zoeken in het woordenboek

de korte vorm van het woord

Voorbeeld:            sportieve--> sportief

                                   transparante --> transparant

Bij welk woord zoek je in het woordenboek de betekenis van
'gezondheidsrisico'

1. gezond
2. heid
3. gezondheid of risico
4. riskant

zoeken in het woordenboek

bij samenstellingen:

een deel van de samenstelling

Voorbeeld:            Facebookprofiel--> profiel

                                   inschrijftermijn --> termijn

Bij welk woord zoek je in het woorden boek de betekenis van de uitdrukking
'Dat ligt hem zwaar op de maag'

1. maag
2. zwaar
3. liggen
4. ligt

let op!

Soms staan bij woorden meerdere betekenissen. 

Zoek dan de betekenis die bij de tekst past.

                                              

let op!

figuurlijk taalgebruik

spreekwoorden en uitdrukkingen: 

zoek bij het eerste zelfstandige naamwoord uit de uitdrukking            

 online

• www.vandale.nl/opzoeken

• www.woorden.org

Zelfstandig werken 2Basis

Maak	Hoofdstuk 4, §5 Woordenboek BK: Opdracht 1 en 2 (blz 94 en 95) KGT: Opdracht 1, 3, 4 (blz 96 en 97)
Hoe	Je mag rustig samenwerken.
Tijd	20 minuten
Klaar?	ga lekker lezen / aan je verwerkingsopdracht werken.
Resultaat	Je hebt geoefend in het werken met een woordenboek

Zelfstandig werken 2Basis

Lees	de aantekeningen nog eens goed door.
Maak	Blz. 221-223, opdracht 3 t/m 9.
Hoe	opdracht 1 en 2 in alleen en in stilte maken.
Tijd	20 minuten
Klaar?	ga lekker lezen
Resultaat