H3 T5 B7 Geologische tijdschalen en aflezen stamboom

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Geologische tijdschaal 

De geschiedenis van het leven op aarde wordt ingedeeld in tijdperken. 

Deze tijdperken worden verder onderverdeeld in perioden.

De eerste landplanten verschenen ongeveer 500 miljoen jaar geleden.
In welk tijdperk was dit?

1. Paleozoïcum
2. Trias
3. Perm
4. Mesozoïcum

De eerste Insecten maakten hun bloeitijd 300 miljoen jaar geleden door.
Dat begon tijdens de periode.....

1. Perm
2. Devoon
3. Carboon
4. Paleozoïcum

evolutionaire stamboom

= verwantschaps schema

gemeenschappelijke voorouder

Hoe lees je een evolutionaire stamboom

- als twee organismen samen op een vertakking zitten, zijn zij verwant

- Hoe meer vertakkingen er zijn tussen twee organismen, hoe minder deze verwant zijn!!

- Als je twijfelt: ga met een accentueerstift tot de vertakking. Doe dit ook bij de andere organismen van de vraag. 

Welke hebben de minste vertakkingen? Die zijn het meest verwant!

Trek een lijntje tot het eerste 'kruispunt'

Wie zijn meer verwant: 

De ezel met de steppezebra, 

of de steppezebra met de Grévy'szebra

Trek een lijntje tot het tweede 'kruispunt'

Trek een lijntje voor het derde dier

Je ziet nu, dat de steppezebra en de Grévy's zebra dichterbij de lijntjes samengaan dan met die van de ezel.

De steppezebra en de Grévy's zebra zijn meer verwant aan elkaar dan met de ezel

19. Aan welke groep zijn de gorilla’s het meest verwant volgens de stamboom?

1. de chimpansees
2. de gibbons
3. de halfapen
4. aan de apen van de oude wereld

Volgens de evolutietheorie hebben de Aziatische en de Afrikaanse olifant zich ontwikkeld uit ‘oer-olifantachtigen’ die ruim 50 miljoen jaar geleden op aarde leefden.
In de afbeelding is deze ontwikkeling weergegeven in een stamboom
Welke uitspraken zijn juist?
1 Zowel de Aziatische als de Afrikaanse olifant heeft zich ontwikkeld uit de Moeritherium.
2 De Wolharige mammoet is uitgestorven in het Pleistoceen.

1. uitspraak 1 is juist
2. uitspraak 2 is juist
3. beide uitspraken zijn juist
4. beide uitspraken zijn onjuist

Haaien zijn gewervelde dieren. In de afbeelding zie je een stamboom die
de afstamming van verschillende groepen gewervelde dieren weergeeft
volgens de evolutietheorie.
welke antwoorden zijn goed?

1. Haaien zijn eerder ontstaan dan beenvissen.
2. Beenvissen zijn meer verwant aan haaien dan aan amfibieën.
3. A en B kloppen allebei
4. A en B kloppen allebei niet

Hieronder staan 2 opmerkingen over de stamboom van hiernaast.
Welk antwoord is goed?
(om beter te kijken staat de stamboom ook op de slide hierna)

1. Het geslacht Canis bestaat uit meerdere families.
2. De vos en de wolf behoren tot dezelfde familie.
3. A en B kloppen allebei
4. A en B kloppen allebei niet

Verwantschap van soorten

De mensen die nu leven, hebben een gemeenschappelijke voorouder. Deze leefden ongeveer 150.000 jaar geleden in Afrika.

Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben vertonen verwantschap. Hoe langer geleden ze een gemeenschappelijke voorouder hadden, hoe minder de soorten verwant zijn.

In de afbeelding (een stamboom) zie je dat de Oerang-oetang en de moderne mens minder aan elkaar verwant zijn dan de chimpansee en de moderne mens.

Aan de slag!

LEZEN

Paragraaf 7

MAKEN

 Paragraaf 7

KLAAR?

 Verder werken aan PO