12 mei les 8 Hst. 4, par 4.1 (deel 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De wereld na de oorlog

4.1 Einde van wereldrijken

Kenmerkend aspect = dekolonisatie 

Tijdvak 10: Televisie en computers

1950-heden

'moderne tijd'

Leerdoel les 8

Aan het eind van deze les:

- kun je uitleggen hoe er een einde kwam aan de koloniale periode in Azië 

- ken je de oorzaken van het Aziatisch nationalisme

- weet je hoe Groot-Brittannië reageerde op de dekolonisatie in India

- weet je hoe Nederland en Frankrijk reageerde op de dekolonisatie in Indonesië en Vietnam

Wat gaan we doen?

les 8: lezen par. 4.1 tm Indonesië

filmpje Gandhi en dekolonisatie 

lijst van moeilijke woorden maken

lijst van belangrijke personen maken

huiswerk maken

huiswerk

les 8: werkboek, blz.97 opdr. 1, 2 en 3

moeilijke begrippen

merdeka =

soevereiniteitsoverdracht =

zionisme =

regime =

belangrijke personen

Soekarno : roept onafhankelijkheid Indonesië uit (1945)

Gandhi: roept onafhankelijkheid India uit (1947)

koningin Juliana: tekent verdrag onafhankelijkheid Indonesië

Ben Goerion: roept staat Israël uit

Theodor Herzl: grondlegger Zionisme

Belang van het onderwerp:

• Erfenis kolonialisme is nog dagelijks voelbaar
  
• Veel jonge landen kampen met problemen (armoede, etnische tegenstellingen, corruptie, politieke chaos) 
• vluchtelingen
  problematiek
• Veel inwoners uit vroegere kolonies vestigen zich in oude moederland
  
• Probleem van integratie en opvang
  

Oorzaken dekolonisatie:

1. Uitbuiting en onderdrukking ten tijde van het modern imperialisme 
2. Groeiend zelfbewustzijn van de inheemse elite  
3. Oude machthebbers zijn verzwakt door oorlog 
4. SU en VS zijn tegen kolonisatie 
5. Tweede Wereldoorlog laat zien dat:
    westerse machten te verslaan zijn
6. Koude Oorlog zorgt ervoor dat:
    VS en SU  bondgenoten zoeken

Dekolonisatie verloopt in 3 golven:

1. 1945-1953: Zuid-Oost Azië / Midden-Oosten
   
2. 1951-1980: Afrika
   

3. 1965-1975: Caribisch gebied

Reacties van de moederlanden:

• Meewerkend : Groot Brittannië ==> geen oorlog : India onafhankelijk in 1947
  

• Tegenwerkend:  Frankrijk, Nederland ==> wel (guerilla-)oorlogen
  

       bijv. oorlog in:

           Indonesië en Nederland (1945-1949) 

           Frankrijk en Vietnam (1945 -1954)

           Frankrijk en Algerije (1954-1962

Even Terug in de tijd:

1870-1900 Modern-Imperialisme:

- De Europese grootmachten streefden naar een groot wereldrijk. 
- Kolonisatie van Afrika en Azië op zoek naar grondstoffen/ afzetmarkt voor de industrie.

-> Economische uitbuiting

-> Blanke overheersing

Duits koloniaal rijk

Frans koloniaal rijk

Brits koloniaal rijk

Terug in de tijd:

vanaf ca. 1900 - macht koloniale landen brokkelt af

• Er ontstaan onafhankelijkheidsbewegingen

-> Tussen 1945 en 1955 werd heel Azië onafhankelijk.

-> in de jaren '50 en '60 werd Afrika onafhankelijk.

koloniale gebieden

19e en 20e eeuw

Aziatisch nationalisme

Europese landen gingen andere delen van de wereld inpikken om een groot rijk te vormen.

Deze gebieden werden dan Europese kolonies.

Jongeren in deze gebieden kregen wel onderwijs, maar dan wel westers. 

Zij gingen naar een westerse hoge school of zelfs een universiteit in Europa.

Aziatisch nationalisme

Voorbeeld: Gandhi (India)

Jongeren hoorden op deze scholen westerse ideeën: nationalisme, vrijheid en democratie.

Ze merkten ook  de ongelijkheid op.

Dat leidde tot verzet. Ze werden nationalisten die een einde wilde maken aan de blanke overheersing en ze wilden een eigen staat hebben.

Bekijk de filmpjes over Gandhi!!

1947

India onafhankelijk

Leidt tot geweld tussen moslims en hindoestanen

Uiteindelijk drie staten: Pakistan, India en Bangladesh

Indonesië

bekijk het filmpje over de dekolonisatie van Indonesië

Toen Japan in 1945 capituleerde, had de Indonesische leider Soekarno op 17 augustus gelijk de Republiek Indonesië uitgeroepen.

Nederland accepteerde dat niet, want zij zagen Indonesië nog steeds als een Nederlandse kolonie.

Veel Nederlanders gingen ervan uit dat Nederland de kolonie nodig had om te herstellen van de schade van de oorlog.

"Indië verloren, rampspoed geboren.'

Nederlands-Indië

15-8-1945

Japanse capitulatie

17-8-1945

Soekarno, die met Japan had samengewerkt, roept Republiek Indonesia uit

https:

Indonesië

Nederland en Frankrijk wilden in 1945 hun kolonies niet opgeven. 
Maar het werd steeds moeilijker om de kolonies te houden.
In 1954 moest Frankrijk Vietnam opgeven na een bloedige onafhankelijkheidsoorlog.
Nederland moest Indonesië al in 1949 opgeven.
Maar dat ging niet geheel vrijwillig...

Om Indonesië te houden als kolonie, werden er militairen naar Indonesië gestuurd in 1947.

..................

1947 en in 1948: Politionele acties

Waarom noemden de Nederlanders deze militaire acties
"politionele acties"?

27 december 1949

soevereiniteitsoverdracht

Vietnam

Onderdeel van de Franse kolonie Indochina

1954

Frankrijk wordt door Ho Chi Minh gedwongen zich uit de kolonie terug te trekken