Hoofdstuk 1 Planten

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Welkom bij Biologie

Hoofdstuk 1: Planten

Deze les

• H1.1 Bladeren

Leerdoelen bs 1 en 2

- Ik kan de bouw  en functies van bladeren en het belang hiervan  voor de fotosynthese beschrijven.

- Ik kan het proces van fotosynthese beschrijven.

Ik kan in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en hun functies beschrijven.

- Ik kan beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.

- Ik kan aangeven hoe een plant aan zijn energie komt en kan de fotosynthese reactie en de verbrandingsreactie opschrijven. 

- Ik kan uit proefopstellingen met organismen in afgesloten ruimten afleiden hoe het gehalte aan zuurstof en koolstofdioxide in die ruimten verandert.

H 1.1 Bladeren

Leerdoel

• Je kunt de bouw en functie van bladeren beschrijven
• en je kunt het belang hiervan voor de fotosynthese beschrijven.

Het blad

Huidmondje

Weefsel met

bladgroenkorrels

Opperhuid

Vaatbundel

Weefsel met

bladgroenkorrels

Waterdamp

Zuurstof

De bouw van bladeren

vacuole

Bladgroenkorrel

Celkern

Plantencel

Fotosynthese

Fotosynthese

• Fotosynthese: Koolstofdioxide en water worden omgezet in glucose en zuurstof
• Hierbij is nodig: Licht, bladgroenkorrels, geschikte temperatuur, koolstofdioxide, water
• Er wordt lichtenergie (zonlicht) vastegelegd in glucose

Reactievergelijking

Verbranding:

Zuurstof + Brandstof (glucose) --> Koolstofdioxide + water + energie

Fotosynthese:

Energie + Koolstofdioxide + water --> zuurstof + glucose

Stevigheid door water

krijgt een plant te weinig water,

dan gaan de bladeren hangen.

De druk op de cellen wordt kleiner. 

Plant dood?

Wanneer de vacuole helemaal los komt te liggen kan hij geen water meer opnemen. De plant gaat dood.

Turgor test bij mensen (testen op uitdroging)

Stevig door water

Huidmondjes

Huidmondjes

• Regelen verdamping
• Afname turgor sluitcellen door watertekort zorgt voor vormverandering waardoor huidmondje dicht gaat
• Kan ook onder invloed van licht en CO2

Maken basisstof 1

• eerst de tekst goed lezen en de plaatjes doornemen. 
• snap je wat er staat?
• maak de opdrachten.

Maak nu de opdracht H1.1.

Werk eerst in stilte voor 5 min. 

Overleg daarna (fluisterend) met je buurman/vrouw voor 5 min. 

De laatste 5 minuten kom ik bij je als je je hand opsteekt. 

Niet af is Huiswerk! 

Noteer dit NU in je agenda!

Vragen?

Wat vond je moeilijk?

Wat zou je graag willen herhalen?

Waar heb je nog extra uitleg over nodig?

Welkom bij Biologie

Basisstof 2

wortels en stengels

bladzijde 13 t/m 18

Ligging v.d. vaatbundels

Hoe vervoeren planten stoffen?

• De stoffen gaan via vaten door de plant heen.
• De vaten in een plant lopen vanaf de wortels tot in de nerven van de bladeren.

• Vaten liggen in groepen bij elkaar; de vaatbundels.

• Een vaatbundel bestaat uit 2 soorten vaten:

1. Houtvaten
2. Bastvaten

Stevigheid

Door water (turgor)

vezels & houtcellen bestaan uit stevige celwanden

celwanden: bestaan uit cellulose en houtstof

vezels: langerekte dode cellen  met dikke celwanden

Functies

Wortels  --> nemen water op

Stengels --> stevigheid

                     --> dragen plant, bladeren

                           en/of bloem

                    --> vervoeren water via

                           vaatbundels

Opslaan van reservestoffen 

TRANSPORT door VATEN

Vaatbundels -> Lange dunne buisjes van de wortel tot het blad

1. Houtvaten

2. Bastvaten

Houtvaten =

Water en mineralen

Bastvaten =

Water en suiker

TRANSPORT

Bastvaten: Water + energierijke stoffen

Houtvaten: water + mineralen

Vaatbundels en Fotosynthese

Houtvaten

Vervoer water en mineralen

vanaf de wortel naar boven

Binnenkant van de stengels

Bovenkant van de bladeren

Dode houtcellen

celwand --> cellulose en houtstof

Bastvaten

Vervoer water en energierijke stoffen vanaf de bladeren terug

Buitenkant van de stengels

onderkant van de bladeren

levende cellen

Dwarswanden opening voor afgeven stoffen aan bastvaten

Stevigheid door houtcellen en vezels

Stevigheid door vocht in vacuole 

belangrijke rol 

houtcellen en vezels

dankzij celwanden die uit cellulose en houtstof bestaan

Stevigheid door houtcellen en vezels

vezels --> lange dode cellen

dikke celwand

steviger dan houtcellen 

stevigheid niet afhankelijk van water

vezels productie touw

Stevigheid door vezels

Opname van water via de wortels en de houtvaten gaat tegen de zwaartekracht in.

Hoe dan?

De bladeren zuigen water door verdamping 

Wortels duwen water omhoog = worteldruk

Weinig verdamping

Door beide oorzaken

grote hoogte water gebracht worden

groot deel - verdampt

klein deel - fotosynthese

mineralen - bouw van plant

oorzaak 1

 zuiging bladeren

verdamping huidmondjes

aanvulling houtvaten --> nerven

aanvulling houtvaten --> stengels

aanvulling houtvaten --> wortels

oorzaak 2

worteldruk 

wortels 'persen' water omhoog

 

teveel water 

druppelen bladeren

vanwege weinig verdamping

komt minder vaak voor dan oorzaak 1

Maak nu de opdracht H2.1.

Werk eerst in stilte voor 5 min. 

Overleg daarna (fluisterend) met je buurman/vrouw voor 5 min. 

De laatste 5 minuten kom ik bij je als je je hand opsteekt. 

Niet af is Huiswerk! 

Noteer dit NU in je agenda!