4.4 | Nederland bezet

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Leerdoelen

• Ik kan beschrijven hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd.

• Ik kan een gevolg van de Duitse bezetting noemen op het gebied van politiek, economie en cultuur.

• Ik kan een voorbeeld noemen van collaboratie en verzet.

Geschiedenis

Leerdoelen

4.4 Oorlog in Europa
In deze paragraaf leer je;

• Je kunt uitleggen hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar weer bevrijd werd.
• Je kunt de volgende begrippen uitleggen:
• Censuur
• Razzia's

14 mei 1940

Nederland in oorlog

10 mei 1940

Duitsland valt aan

10 mei 1940

• Op vrijdagmorgen, om 3.55, valt het Duitse leger het slecht bewapende Nederland aan. 
• Op sommige plekken, zoals bij de Afsluitdijk en de Grebbelinie, wordt nog behoorlijk tegenstand geboden, maar tegen de overmacht is niets opgewassen.
  

De Grebbelinie in Nederland

Wat is dit?

Bommen op Rotterdam

14 mei 1940

• Het bombardement duurt maar een kwartier, maar de binnenstad is verwoest, en zal pas na de oorlog weer worden opgebouwd.
• Tussen de 650 en de 900 mensen verliezen het leven en de hele binnenstad staat in brand...
  

Als je in de Rotterdamse binnenstad loopt zie je op sommige plaatsen incoontjes in de stoep verwerkt. Deze geven licht in het donker en zijn geplaatst op de brandgrens; tot waar de binnenstad was afgebrand.

Dit herrinert ons aan het bombardament van Rotterdam, 14 mei 1940. 

Nederland capituleert

15 mei 1940

• Na het bombardement op Rotterdam, en de Duitse dreiging om ook andere steden te bombarderen, kan Nederland niets anders dan zich overgeven.
• In totaal komen in de meidagen van 1940 ongeveer 2200 mensen om het leven.

Bezetting en bevrijding:

• Nederland 1940: bombardement Rotterdam gedwongen tot overgave. De regering naar Groot-Brittannië gevlucht.
• Na D-Day 1944: Duitse troepen steeds meer teruggedrongen.
• September 1944: Bevrijding Zuid-Nederland.
• Noord-Nederland: Hongerwinter --> strenge winter meer dan 20.000 doden door honger en kou. 
• Bevrijding heel Nederland: 5 Mei.

Leerdoel: Ik kan beschrijven hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd.

Gevolgen van de Duitse bezetting:

Politiek: Democratie afgeschaft. Alleen de NSB is toegestaan.

Leerdoel: Je kunt een gevolg van de Duitse bezetting noemen op het gebied van politiek, economie en cultuur.

Gevolgen van de Duitse bezetting:

Economie: Gebrek aan brandstof, voedsel en arbeiders. Alles ging op de bon. 

Leerdoel: Je kunt een gevolg van de Duitse bezetting noemen op het gebied van politiek, economie en cultuur.

Gevolgen van de Duitse bezetting:

Cultuur: Afschaffen van vrijheid van meningsuiting. Kranten en tijdschriften mochten alleen nog maar schrijven wat de Duitsers goed vonden. Dit is censuur.

Leerdoel: Je kunt een gevolg van de Duitse bezetting noemen op het gebied van politiek, economie en cultuur.

Geschiedenis

Uitleg 4.4

Onder Duits Bestuur

Vanaf 1941 treden de Duitsers harder op in Nederland:

• Ze stelen voertuigen, machines en voedsel. Dit brengen ze naar Duitsland

• Ook voerde Duitsland Razzia's (oppakken van mannen die moesten gaan werken in Duitsland) uit in Nederland.
  
  
• Vanaf 1941 start Duitsland ook met het vervolgen van de Joodse bevolking (§4.3)

Verzet

= Een kleine groep Nederlanders ging actief tegen de bezetting tegenwerken en dan met name tegen de Jodenvervolging:

onderduikadressen, valse paspoorten maken, illegale radio-uitzendingen en kranten, overvallen voor voedsel

collaboratie

= Sommige Nederlanders gingen met de Duitsers meewerken. 

- politieke partij (NSB) die met Nazi-Duitsland samenwerkten = opsporen van Joden en verzetsmensen.

- Na de oorlog werden deze mensen gestraft voor hun misdaden.

Aanpassing

Verreweg de meeste Nederlanders legden zich neer bij de Duitse bezetting en lieten het leven zoveel mogelijk doorgaan zoals normaal.

De Duitsers zagen ons als Germaans Broedervolk en was daarom vrij mild tegen ons.

5.3 | Nederland in Verzet

kinderwagen met geheim vak 

zwangerschapskorset met voedselbonnen 

Aan het einde van de les...

• De volgende begrippen uitleggen: accommodatie, collaboratie en verzet. En hierbij voorbeelden noemen.
• Je kunt uitleggen waarom Nederland zich zo snel over gaf (capituleerde).
• De 4 fases van de jodenvervolging benoemen.
• Je kunt uitleggen hoe het Duitse bestuur er in Nederland uitzag