aandoeningen GGZ: Psychose en co

• Psychiatrie
• MBO
• Studiejaar 2

les 3

Aandoeningen GGZ: Psychose en co

wat weet je nog van de vorige les

vandaag; Psychotische stoornissen

Student heeft kennis van:

-psychose

-schizofrenie

-schizotypische persoonlijkheidsstoornis

-waanstoornis

-schizoaffectieve stoornis

-psychotische stoornis na bevalling

en kan de koppeling maken naar de begeleiding van cliënten 

wat is een psychose

Een psychose kan voorkomen bij kinderen, jongeren en volwassenen. 

Als je een psychose hebt, neem je de dingen om je heen anders waar. 

Je ziet, hoort of denkt dingen, die er in werkelijkheid niet zijn, die anders zijn, of die anderen niet zien of horen. 

Een psychose is voor iedereen anders, niemand ervaart hetzelfde.

Hoe ziet dit eruit in het echt?

opdracht: wat is schizofrenie?
zoek het op en lever je antwoord in

schizofrenie is...

één van de psychotische stoornissen
grip op de realiteit is weg
zintuigelijke waarneming
hallucinaties en wanen
komt verward over
medicatie, voorlichting, psychotherapie

schizotypische persoonlijkheidsstoornis 

•  moeite met het contact met andere mensen.
• ongemakkelijk in intieme relaties 
• andere mensen vinden ze misschien vreemd. 
• stagnatie in werk of in relaties. 
• Het verschil met andere persoonlijkheidsstoornissen is: het zien en horen van dingen die er niet zijn of overtuigingen heeft, die maar weinig andere mensen hebben en zich ernaar gedraagt. 
• Psychoses kunnen ook voorkomen, maar de problemen moeten ook al langere tijd bestaan zonder dat er sprake was van een psychose.

symptomen

1. informatie uit de omgeving op uzelf betrekken (betrekkingsideeën)
   
2. eigenaardige overtuigingen of magische denkbeelden
   
3. ongewone dingen zien, horen, proeven of ruiken
   
4. merkwaardig denken en praten (zoals heel vaag zijn, of erg wijdlopig, in metaforen denken)
   
5. achterdochtig zijn of mensen wantrouwen
   
6. excentriek gedrag of een vreemd uiterlijk hebben
   
7. extreme sociale angst
   
8. afstandelijk zijn en/of een vlak gevoelsleven hebben
   
9. Daarnaast heeft u moeite met sociale contacten en ervaart u andere intermenselijke beperkingen. Ook in periodes waarin u geen psychoses heeft.

oorzaak

precieze oorzaak is niet bekend.

•  een combinatie van erfelijkheid en levenservaringen. 
• biologische factor die een rol kan spelen is een hersenbeschadiging. 

Na bijvoorbeeld een hersenziekte of een ongeluk kan een persoonlijkheidsstoornis ontstaan.

waanstoornis

1.  last van wanen. bijvoorbeeld
2. achtervolgd of slachtoffer van een complot. 
3. berichten op de radio of tv speciaal voor u bedoeld zijn. 
4. sprake van een psychose. 
5. wanen zijn werkelijkheid.

soorten wanen

jaloersheidswaan; paranoide gedachten over ontrouw van partner

grootheidswaan; denkt dat  God of een beroemdheid bent

achtervolgingswaan; denkt dat wordt achtervolgd

erotische waan; denkt dat iemand verliefd is 

somatische waan; denkt dat er iets mankeert aan lichaam

symptomen/oorzaak

wanen die minstens een maand duren

 niet-bizarre denkbeelden

ze zouden werkelijkheid kunnen zijn. 

 heeft verder geen andere psychische klachten. 

Incidenteel  reuk- of gevoelshallucinaties hebben die passen bij de waan.
Anders dan bij schizofrenie openbaart een waanstroonis zich meestal pas op middelbare of oudere leeftijd.

oorzaak

kan erfelijkheid zijn. Uw genen bepalen of uw kwetsbaar bent om een psychose te krijgen. 

Externe factoren zijn bijvoorbeeld: leven onder stress of ingrijpende gebeurtenissen (zoals een groot verlies). 

veroorzaakt door drugs of bijvoorbeeld een lichamelijke aandoening als dementie. 

Deze oorzaken moeten we eerst uitsluiten voordat we kunnen spreken van een waanstoornis.

schizoaffectieve stoornis 

 is een psychische aandoening waarbij je last hebt van een stemmingsstoornis, zoals een depressie of een manie. 

ook last van psychotische symptomen waardoor deze als het ware tussen een bipolaire stoornis en schizofrenie in staat.

sprake van als je naast psychoses ook last hebt van andere symptomen die kenmerkend zijn voor schizofrenie.

De symptomen verschillen per persoon. 

Niet iedereen heeft last van een manie en niet iedereen heeft last van een depressie. 

Wel last van één van beide stemmingsstoornissen.

psychotische stoornis na bevalling

Vrouwen kunnen kort na de zwangerschap een postpartum psychose krijgen. 

Dit wordt ook wel een kraambed psychose genoemd. 

Deze ernstige aandoening komt zelden voor: 1 tot 2 op de 1000 zwangere of pas bevallen vrouwen.

symptomen

Beginnende verschijnselen zijn opvallend snelle stemmingswisselingen, slapeloosheid en prikkelbaarheid, die daarna overgaan in het volgende ziektebeeld:

Verward en gedesoriënteerd gedrag

Episoden van manie en/of depressie

Contact met de werkelijkheid verliezen

Hallucinaties

Verstoorde overtuigingen of gedachtes die niet overeenkomen met de realiteit (waanbeelden)

risico factoren

1. Vrouwen met een bipolaire stoornis of andere schizo affectieve stoornissen, hebben meer kans om een postpartum psychose te krijgen.
2. Vrouwen jonger dan 20 jaar en vrouwen tussen de 30 en 34 jaar hebben een grotere kans op een zwangerschapspsychose.
3. Zo hebben vrouwen een grotere kans op de aandoening, wanneer zij van hun eerste kind bevallen. 
4. Ook zijn bepaalde complicaties van invloed, zoals het doormaken van infectieziekten en pre-eclampsie

wat vond je van deze les?