3.4: Strijden of sporten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

3.4 Strijden of sporten

Deze les:

• afsluiting 3.3 oefenvragen
• uitleg: oorzaak, gevolg en aanleiding.
• aan de slag met een opdracht

Aan het einde van deze les:

... heb je laten zien dat je de lesstof van de par. 3.3 kan toepassen in opdrachten.

...  kun je uitleggen wat de oorzaken, gevolgen en aanleiding waren van de Perzische oorlogen.

...  kun je uitleggen wat de oorzaken, gevolgen en aanleiding waren van de Peloponnesische oorlogen

Formuleren van je antwoord

Antwoord geven bij bronvragen:

1. begin met het herhalen van de vraag
2. gebruik de bron in je antwoord:
'in de bron staat dat/zie ik dat …..'
3. geef dan het antwoord op de vraag
'dat betekent dus...'
(leg hier uit waarom de bron hoort bij jouw antwoord)

Leg uit dat de Grieken ondanks hun verschillen toch een culturele eenheid waren.

Griekse goden werden vaak afgebeeld met voorwerpen die te maken hebben met hun taken.
Wat was de taak van Demeter? Leg je antwoord uit met een bronelement.

Op de afbeelding zie je een altaar dat is opgericht voor de god van de geneeskunst. Leg uit dat deze afbeelding niet past bij de wetenschappelijke manier van denken.

3.4 Strijden of sporten

In deze paragraaf leer je:

• hoe de Grieken samen streden tegen de Perzen
• welke oorlog de Grieken onderling voerden
• hoe de Grieken samen sportten ter ere van de goden (volgende les)
• wie Alexander de Grote was (volgende les)

Vaardigheid: oorzaak, gevolg, aanleiding

oorzaak: waarom of waardoor iets gebeurt.

gevolg: datgene dat gebeurt na de oorzaak.

aanleiding: is de belangrijkste oorzaak voor een gebeurtenis (laatste druppel)

Opdracht

Lees het eerste kopje theorie van paragraaf 3.4. 

Grieken tegen de Perzen (Perzische oorlogen)

Maak 2 kolommen, zet in de eerste kolom alle oorzaken, zet in de tweede kolom alle gevolgen. 
Noteer ook de aanleiding, leg daarbij uit waarom dit volgens jou de aanleiding is geweest.
Doe hetzelfde voor het tweede kopje; Grieken tegen Grieken (Peleponnesische oorlog)

In de Odyssee bepalen goden wat in de wereld gebeurt. Geef daarvan twee voorbeelden.

Verdediging tegen de Perzen

• De Grieken voerden vaak oorlog met elkaar, maar toen de Perzen kwamen moesten ze samen Griekenland verdedigen
  
• Doordat Athene een opstand in het Perzische Rijk steunde, had Perzië een motief om Athene aan te vallen
  
• De Grieken wisten in 490 v.Chr. de Perzen bij de stad Marathon te verslaan

Met een groot leger trekken de Perzen door Griekenland. Bij het plaatsje Marathon worden de Perzen uiteindelijk verslagen. Om dit goede nieuws naar Athene te brengen, werd Philippides naar Athene gestuurd. Volgens de legende rende hij in één keer naar Athene. Hij rende daarmee de eerste marathon.

De Perzen vallen opnieuw aan

• In 480 voor Chr. proberen de Perzen Griekenland nogmaals te veroveren
  
• Het Perzische leger van ruim 300.000 man werd dagenlang tegen gehouden door slechts 300 Spartanen
  
• Het gaf de Atheners voldoende tijd om de stad te ontruimen
  
• Uiteindelijk werden de Perzen dankzij de Atheense vloot verslagen

Grieken tegen Grieken

• Na de Perzische oorlogen kwam er een Griekse burgeroorlog
  
• De buitenlandse politiek van Athene was brutaal. Ze drongen andere stadstaten geld te betalen en militaire steun te verlenen
  
• Sparta kon de houding van Athene niet waarderen. Ze kwamen in oorlog met elkaar en elkaars bondgenoten
  
• De aanleiding (directe oorzaak) voor de oorlog was een handelsconflict

Alexander de Grote

• 334 v.C.: Alexander de Grote valt Perzische rijk aan en verovert het rijk
  
• Overal waar hij kwam stichtte hij steden -> Griekse soldaten blijven hier wonen
• Gevolg: verspreiding Griekse cultuur
  ->  hellenisme

Sport en religie

• Eens in de vier jaar werd er in Olympia spelen georganiseerd in Olympia ter ere van de god Zeus.
  
  
• Als er dan staten in oorlog waren werd er een wapenstilstand getekend
  
  
• Deze spelen waren alleen voor mannen. Er bestonden ook spelen voor vrouwen, deze waren dan ter ere van de godin Hera