1.2 Extreem weer

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

A-klimaat

B-Klimaat

C-klimaat

D-klimaat

E-klimaat

Woestijn klimaat

Koud klimaat

Zee

klimaat

Steppe klimaat

Droog

klimaat

Savanne klimaat

Tropisch klimaat

Land

klimaat

Savanne

Steppe

Middellandse

Land

Zee

Hooggebergte

Woestijn

Aw

BS

Cs

Df

Cf

EH

BW

1.2 Extreem weer

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• hoe luchtsoorten invloed hebben op het klimaat in de VS
• waar extreem weer (tornado's, hurricanes, stofstormen & blizzards) voorkomt in de VS en waarom daar

Lucht boven land en zee

Luchtsoort = grote hoeveelheid lucht met een bepaalde temperatuur en vochtigheid.

Vier luchtsoorten boven Noord-Amerika:
- vochtig boven zee
- droog boven land
- koud in het noorden
- warm in het zuiden

Front = grensgebied tussen twee verschillende luchtsoorten.

Herhaling - B62 Hogedruk- en lagedrukgebieden

• Hogedrukgebied:
  - teveel aan lucht
  - lucht stroomt weg
  - aanvulling door dalende lucht
  - helder weer
  
  
• Lagedrukgebied:
  - tekort aan lucht
  - lucht stroomt toe
  - lucht stijgt op
  - bewolkt, regenachtig weer
  

Door verschillen in luchtdruk wordt lucht verplaatst. De verplaatsing van lucht = wind

Beschrijving:

Hogedrukgebieden gaan gepaard met dalende luchtbewegingen, terwijl bij lagedrukgebieden de lucht stijgt. Hierdoor ontstaat er respectievelijk een overschot en tekort aan lucht. Bij lagedrukgebieden is sprake van stijgende lucht en daarmee vorming van wolken, buien en regengebieden. Onbestendig weer dus. Bij hogedrukgebieden is sprake van dalende luchtbeweging, uitdroging van lucht en vaak weinig wolken.

Lucht boven land en zee

De luchtsoorten:
- grote invloed op het weer 
 - verplaatsen zich door verschillen luchtdruk
- kunnen ver landinwaarts: noord-zuidligging van de gebergten

•  winter: koude winden northerns, blizzards, cold waves)
• zomer: warme winden (southerns, hot waves)

Lucht boven land en zee

Standaardsituaties luchtdruk in zomer en winter:

 

Florida in de zomer:
Hogedrukgebied voor de kust -> warme, vochtige wind richting de VS -> warm en vochtig zeeklimaat

Lucht boven land en zee

Standaardsituaties luchtdruk in zomer en winter:

 

California:

Zomer: hogedrukgebied voor de kust -> droog en zonnig
Winter: hogedrukgebied ligt zuidelijker -> aanlandige wind -> koeler en meer neerslag = Middellandse Zeeklimaat

02:11

Waarom zijn er juist op deze plek veel tornado's?

Tornado’s en hurricanes

Lagedrukgebieden / depressies kunnen zorgen voor extreme weersituaties

Tornado (twister, wervelwind, windhoos):
Midden VS botsing van verschillende luchtsoorten:
+ koude, droge lucht uit Canada
+ warme, vochtige lucht vanuit de Golf van Mexico
 + warme, droge woestijnlucht uit het zuidwesten

Tornado’s en hurricanes

Tornado (twister, wervelwind, windhoos):

1. Warme lucht stijgt snel op  
2. Koelt snel af
3. Ontstaan regen met onweersbuien
4. Draaiende kolom lucht door stijgende warme lucht en dalende koude lucht = tornadoslurf
   
   

Elk jaar:
Zo’n duizend tornado’s, van  april t/m juni & vooral in Tornado Alley 

Orkanen, wat valt op?

Beschrijving:

In de meteorologie is een luchtmassa of luchtsoort een groot volume lucht (aardatmosfeer) met een bepaalde temperatuur en vochtigheid. Boven de zee is de lucht vochtig, boven land droog. In het zuiden is de lucht warm en in het noorden koel of koud. 

Tornado's en hurricanes

1. Eind zomer warm zeewater 
2. Opstijging verdampt zeewater 
3. Tropische depressie (<64 km/h)
4. Tropische storm (64-119 km/h)
5. Orkaan (>119 km/h)

Windkracht van minimaal 12 op de schaal van Beaufort, daarna schaal van Saffir-Simpson: 5 orkaancategorieën 

Tornado's en hurricanes

Orkaan / hurricane:

• 5 tot 10 per jaar
• Oosten en zuidoosten van de VS
• Eind zomer 
• Orkaankracht = windsnelheden boven de 119 km per uur
• Oog van de orkaan: windstil, wolkeloos gat van 30-50 km
• Grote schade door wind en vloedgolven
• Nemen snel in kracht af boven land

Droogte

100⁰-meridiaan:

•  Ten oosten: meer dan 500 mm neerslag
•  Ten westen: minder dan 500 mm neerslag

Great Plains = overgangsgebied / wisselvallige neerslag 

1. Akkerbouw Great Plains alleen mogelijk met irrigatie.
2. Grondwater uit Ogallalla-aquifer = niet-duurzaam watergebruik
3. Akkerland ligt braak in de winter.
   Bij droogte: stofstormen door losliggende, droge zanddeeltjes
   Bij regenbui: modderstromen (flashfloods) door verzadigd rakende bodem op een helling

Aan de slag:

Wat?	§1.2 Opdrachten: 1 t/m 7 (2, 4c, 6b niet)
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Noteer in je schrift de begrippen met de betekenis
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Land

Zee

Klein

Groot

Hoger

Lager

Meer

Minder

Aw

BS

Cs

Df

Cf

EH

BW

Een Cw klimaat betekent:

1. Zeeklimaat met een natte winter
2. Zeeklimaat met een droge winter

Een hooggebergte klimaat is

1. ET
2. EF
3. EH
4. EG

Een landklimaat met een droge zomer is

1. Ds
2. Df
3. Bs
4. Bf

Hoge druk

Lage druk

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• hoe luchtsoorten invloed hebben op het klimaat in de VS
• waar extreem weer (tornado's, hurricanes, stofstormen & blizzards) voorkomt in de VS en waarom daar

• Luchtsoort
• Front
• Hogedrukgebied
• Lagedrukgebied
• Poolwinden
• Depressies
  
• Tornado
  
• Orkaan
  
• Hurricane
  
• Aquifer
  
• Modderstroom

Begrippenlijst