Oefenvragen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Deze les

Doel

Je kunt vertellen aan welke onderdelen je nog aandacht moet besteden voor de toets. 

Programma

Sleepvragen!

Democratie

Dictatuur

Er is een machtenscheiding

De rechten van iedereen, ook minderheden, worden gerespecteerd

Alle macht is in handen van een persoon of een kleine groep

Volksvertegenwoordigers, die door de burgers zijn gekozen, maken de wetten

Er zijn geen of oneerlijke verkiezingen

Er is geen persvrijheid

Iedereen mag zijn mening uiten en demonsteren

Politieke tegenstanders worden opgepakt, gemarteld en soms zelfs vermoord

Koppel het juiste antwoord aan progressief of conservatief

Progressief

Conservatief

Links

Rechts

dingen houden zoals ze zijn

de Nederlandse cultuur moet zichtbaar zijn

veel persoonlijke vrijheden (denk aan seksualiteit of legaliseren drugs)

veel vernieuwen in de samenleving

grote rol voor de overheid

meer aandacht voor mensen met lagere inkomens

kleine rol voor de overheid

meer aandacht voor het bedrijfsleven

Politieke stroming	Uitleg	Belangrijke waarden	Rol overheid
	Politieke groep die vindt dat ieder mens zoveel mogelijk vrijheid moet hebben.
	Politieke stroming die het verschil tussen arm en rijk wil verkleinen.
	Politieke groep waarbij mensen hun ideeën baseren op hun godsdienst.

Sociaaldemocratie

Vrijheid

Eigen verantwoordelijkheid

Gelijkwaardigheid

Solidariteit

Naastenliefde

Saamhorigheid

Liberalisme

Christendemocratie

Actieve, grote rol: kennis, inkomen en macht eerlijker verdelen

Passieve, kleine rol: kerntaken als 

veiligheid en gezondheidszorg

Aanvullende rol: belang maatschappelijk middenveld

Sleep de componenten naar de juiste stroming

Links

Midden

Rechts

De overheid zorgt voor de zwakkeren

Mensen zorgen voor elkaar

Mensen hebben een eigen verantwoordelijkheid

Liberalisme

Christendemocratie

Sociaaldemocratie

Evenredige vertegenwoordiging

Meerderheids- Districtenstelsel

Nederland

VS

Alle stemmen tellen mee voor de zetelverdeling. Dit stimuleert om te gaan stemmen

Er zijn vaak maar een paar grote partijen in het parlement

Er zitten veel (ook kleinere) partijen in het parlement

Partijen moeten samenwerken en compromissen sluiten

Volksvertegenwoordigers zitten namens een regio in het parlement en hebben daardoor vaak een directe band met hun kiezers

Vaak heeft 1 partij de meerderheid, die dus kan bepalen wat er gebeurt

Coalitie

Oppositie

Welk recht en welke taak hoort bij de omschrijving?

Omschrijving	Recht	Taak
Parlement (Eerste en Tweede Kamer) kan onderzoek laten doen.
Parlement (Eerste en Tweede Kamer) mag de minister om informatie vragen.
Parlement (Eerste en Tweede Kamer) stemt om de begroting wel of niet goed te keuren
Tweede Kamerleden mogen een wetsvoorstel indienen.
Tweede Kamerleden mogen een wetsvoorstel wijzigen of aanvullen.

Recht van amendement

Recht van initiatief

Recht van interpellatie

Budgetrecht

Recht van enquête

Wetgevende taak

Controlerende taak

Eerste Kamer 

Tweede Kamer

Direct gekozen door de bevolking.

Indirect gekozen door de Provinciale Staten.

Geen recht van initiatief

Recht van initiatief 

(wetsvoorstel indienen)

1

3

4

6

8

Er is een maatschappelijk probleem.

Een minister of Tweede Kamerlid dient wets-voorstel in

De Tweede Kamer debatteert over het wetsvoorstel

Tweede Kamerleden kunnen amendementen (aanpassingen) indienen

De Tweede Kamer stemt over het definitieve wets-voorstel.

De Eerste Kamer stemt over het wetsvoorstel. Zij mag niet meer aanpassen.

De koning en de minister onder-tekenen het wetsvoorstel

De wet wordt gepubliceerd op internet. Hiermee is de wet van kracht.

Invoering

Omzetting

Uitvoering

Terug-

koppeling

Vanwege een wetswijziging krijgt een bijstandsgerechtigde een hogere uitkering.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat uitrekenen hoeveel de aanleg van een ondergrondse spoorlijn kost.

Greenpeace haalt alle kranten met de gewaagde blokkade van een olietanker.

De gemeenteraad gaat akkoord met de sluiting van het plaatselijke zwembad vanwege geldgebrek

Een groep mensen protesteert bij het gebouw van de Tweede Kamer tegen de huidige euthanasiewetgeving.

Het College van B en W geeft een bouwvergunning af aan een garagebedrijf voor uitbreiding

Landelijk

Provincie 

Gemeente 

Minister-President

Commissaris van de koning 

Maximumsnelheid

Tweede Kamer

Ministers

Wethouders

Burgermeester 

Gemeenteraad

Provinciale Staten

Onderwijsbeleid

Schoolgebouwen

Gedeputeerde staten

Afvalbelasting

Fietspaden

Afval ophalen

Nieuwe natuurgebieden

Uitbreiden stad

Jeugdzorg

Helpen gezinnen in armoede

Uitkeringen

WEL een taak 

van de gemeente

GEEN taak 

van de gemeente

Aanleggen en onderhouden van wegen in de gemeente

Strafbaar stellen van misdrijven

Verschaffen van paspoorten

Heffen van lokale belastingen

Realiseren van woningbouwplannen

Besluiten over de hoogte van uitkeringen

Sluitingstijden horeca bepalen

Inzet van streekbussen organiseren

Zorgen voor de openbare orde en veiligheid 

GEMEENTELIJK

LANDELIJK

PROVINCIAAL

Volksvertegenwoordiging

Dagelijks bestuur

Voorzitter

Volksvertegenwoordiging

Dagelijks bestuur

Voorzitter

Volksvertegenwoordiging

Dagelijks bestuur

Voorzitter

Burgermeester

Gedeputeerde Staten

Tweede Kamer

Provinciale Staten

Kabinet

Minister-president

Commissaris vd Koning

College B & W

Gemeenteraad

Europese Raad

Europese Commissie

Europees Parlement

Raad van de Europese Unie /

Raad van Ministers

Gekozen door de burgers van EU-lidstaten

Hierin zitten alle regerings-leiders

Maakt wets-voorstellen en voert deze uit

Moet samen met de Raad van Ministers voorstellen goedkeuren

Controleert de Europese Commissie

Verandert iedere keer van samenstelling, afhankelijk van het onderwerp

Europees

parlement

Europese Raad

Europese Commissie

Raad van Ministers

Voorzitter Europese Commissie