Over taal H4: uitleg pleonasme en tautologie

- Uitleg pleonasme en tautologie, maar eerst lezen.... 

timer
20:00
1 / 25
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvmbo g, tLeerjaar 3

This lesson contains 25 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 30 min

Items in this lesson

- Uitleg pleonasme en tautologie, maar eerst lezen.... 

timer
20:00

Slide 1 - Slide

Lesdoelen
- Je weet wat tautologie en pleonasme zijn (stijlfiguren) en wanneer dit fout wordt gebruikt (stijlfout).

Slide 2 - Slide

Wat is het?
Pleonasme en tautologie zijn stijlfiguren: manieren om iets op een bijzondere manier te vertellen. 

Doel: extra benadrukken of extra betekenis geven.

Slide 3 - Slide

Wat is wat?
Pleonasme herhaalt een eigenschap dat al in een woord verwerkt zit (twee verschillende woordsoorten).

Tautologie zegt twee keer hetzelfde (synoniemen).

Slide 4 - Slide

Voorbeelden pleonasme
  • witte sneeuw
  • omhoog stijgen
  • snelle sprint
  • grijze mist
Voorbeelden tautologie
  • vast en zeker
  • keurig netjes
  • maar echter

Slide 5 - Slide

Bedenk zelf een voorbeeld
van pleonasme of tautologie.

Slide 6 - Mind map

Tautologie of pleonasme?
Het aandeel van de Nationale-Nederlanden is naar beneneden gekelderd.
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 7 - Quiz

Tautologie of pleonasme?
Vanzelfsprekend zal ik dat werk natuurlijk wel nakijken.
A
tautologie
B
pleonasme

Slide 8 - Quiz

Tautologie of pleonasme?
De palen van de brug zijn gemaakt van grijs beton.
A
tautologie
B
pleonasme

Slide 9 - Quiz

Dat is een mooie, houten boomstam.

Pleonasme of tautologie?
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 10 - Quiz

Mijn haar zit schots en scheef.

Pleonasme of tautologie?
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 11 - Quiz

Foutief gebruikt!
Wanneer een schrijver tautologie of pleonasme verkeerd of onbewust gebruikt, spreek je van:
- foutieve tautologie
- foutief pleonasme
Dit noem je een stijlfout (een stijlfiguur die verkeerd wordt gebruikt).

Slide 12 - Slide

Foutief pleonasme en foutieve tautologie
Op het moment dat je tautologie of pleonasme niet als stijlfiguur, maar onbewust verkeerd in een tekst verwerkt, spreek je van foutief pleonasme en foutieve tautologie. 

Bovendien moet ik morgen mijn huiswerk ook nog afmaken.
Wat zou het toch fijn zijn als er met Kerst een mooi pak witte sneeuw valt.






Slide 13 - Slide

Stijlfiguur of stijlfout - pleonasme
Als een pleonasme bijvoorbeeld wordt gebruikt in een gedicht. Dan is het een stijlfiguur. Dat zijn niet per se fouten. 

'natte tranen'  'groen gras'  'witte sneeuw.'


Slide 14 - Slide

Stijlfiguur of stijlfout - tautologie
Ook een tautologie kan een versterking zijn.  Er bestaan veel uitdrukkingen die tautologieën zijn. Denk aan: 'gratis en voor niets', 'zeker en vast' of 'list en bedrog'. Deze zijn geaccepteerd als stijlfiguur en zijn dus correct. 

Slide 15 - Slide

In het kort:
Pleonasme: je voegt een eigenschap van iets toe in een uiting, terwijl dat niet nodig is of al vanzelf spreekt. 
Tautologie: je zegt/schrijft twee keer hetzelfde, in andere woorden, achter elkaar. 


Slide 16 - Slide

De bal is omlaag gevallen
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 17 - Quiz

Het verschillend onderscheid
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 18 - Quiz

Vaak en dikwijls gebeurt het.
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 19 - Quiz

Ik heb het zelf persoonlijk afgeleverd.
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 20 - Quiz

De gele zon
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 21 - Quiz

Natuurlijk controleren we vanzelfsprekend de antwoorden.
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 22 - Quiz

Ze zijn identiek gelijk aan elkaar.
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 23 - Quiz

De antwoorden van de toets lagen open en bloot op tafel.
A
pleonasme
B
tautologie

Slide 24 - Quiz

Aan de slag
Wat: oefening pleonasme & tautologie (zie classroom)
Hoe: tweetallen of zelfstandig
Tijd: restant van de les
Vragen: ORA of BVM
Klaar: theorie leren voor pw of extra oefenen via online methode

Slide 25 - Slide