2.3 Een nieuw Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

2.3 Een nieuw Europa

Aan het einde van de les weet je hoe er een einde kwam aan de Eerste Wereldoorlog.

De koning van Pruisen wordt in Versailles gekroond tot keizer van Duitsland.
Leg uit waarom de gebeurtenis op het schilderij als een oorzaak van de Eerste Wereldoorlog kan worden gezien.

Koppel elke afbeelding aan een van de oorzaken van de Eerste Wereldoorlog.

militarisme

modern imperialisme

nationalisme

bondgenoot-

schappen

Noteer de namen van de bondgenootschappen en geef van elk bondgenootschap twee lidstaten (landen).

vlag – land – mitrailleur – volk
Welk woord heeft niets te maken met nationalisme? Je moet je antwoord kunnen uitleggen.

1. vlag
2. land
3. mitrailleur
4. volk

soldaat – volkslied – uniform – medailles

Welk woord heeft niets te maken met militarisme? Je moet je antwoord kunnen uitleggen.

1. soldaat
2. volkslied
3. uniform
4. medailles

Juist of onjuist?

Het Von Schlieffen-plan moest een tweefrontenoorlog voorkomen.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?

Het Von Schlieffen-plan hield in: eerst Rusland verslaan en dan het volledige Duitse leger richting Frankrijk sturen.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?

Het Von Schlieffen-plan bleek in de praktijk goed te werken.

1. juist
2. onjuist

Juist of onjuist?

Het Von Schlieffen-plan bleek in de praktijk goed te werken.

1. juist
2. onjuist

Welke oorzaak van de Eerste Wereldoorlog verklaart het best waarom mannen uit Brits-Indië in Frankrijk zijn?

1. nationalisme
2. militarisme
3. modern imperialisme
4. bondgenootschappen

In welke periode waren de gebeurtenissen?

Veel mensen zijn trots op hun eigen land, volk en cultuur.

Eerste Wereldoorlog

Moord op kroonprins van Oostenrijk-Hongarije.

Mensen zijn enthousiast om een oorlog te beginnen.

Onbeperkte duikboot-oorlog

 Volgens de internationale regels mogen oorlogsvoerders geen geweld gebruiken tegen schepen van neutrale landen. 

Duitse duikboten vielen  door een list van Churchill ook schepen van neutrale landen aan. 

Hierdoor kwamen duizenden burgers van neutrale landen om het leven en verklaarde de VS bijna de oorlog aan Duitsland.

Duitse ansichtkaart over de aanval op de Lusitania. 

De onderzee-moordenaar

Nederland was neutraal, maar Duitse onderzeeboten brachten vele Nederlandse schepen tot zinken. 

• Over welk historisch onderwerp gaat de spotprent?
  
• Weet je iets over de tekenaar?
  
• Heeft de spotprent een titel of een bijschrift?
  
• Wie stellen de personen op de spotprent voor?
  
• Welke dingen zie je op de spotprent? 

De onderzee-moordenaar

Leg uit wat de mening van de tekenaar is over de onbeperkte duikboot-oorlog.

Hoe maakt hij die mening duidelijk?

Totale oorlog

 De Eerste Wereldoorlog was een totale oorlog, de hele bevolking was betrokken. 

• Op het land kwamen honderdduizenden burgers om het leven. 
• Steden, dorpen en boerderijen waren vernietigd.  
• Door de oorlog lag de handel vrijwel stil, veel producten duurder en tekorten.
• Vrouwen moesten thuis het werk van de mannen overnemen.

Totale oorlog

Leg het verband uit tussen de foto van bron 21 en het begrip 'totale oorlog'.

Welke conclusie moesten de Britten trekken uit deze foto?

Totale oorlog

Oorlogvoerende landen gebruikten propaganda om het volk te overtuigen. 

Propaganda werd gebruikt:

• om de vijand slecht af te beelden.
• om te laten zien hoe goed en sterk het eigen land/leger was.

Heel slecht nieuws werd juist gecensureerd. De overheid zorgde ervoor dat het niet bekend werd.

propaganda

totale oorlog

propaganda en totale oorlog

Hoe zorgt dit telegram voor een keerpunt in de oorlog?

2.3 Een nieuw Europa

Aan het eind van de les weet je:

• hoe er een einde kwam aan de Eerste Wereldoorlog
• wat de gevolgen waren van de Eerste Wereldoorlog

Problemen voor Rusland

Rusland verliest de oorlog aan het Oostfront. Veel boeren sterven als soldaat in het leger. Hierdoor ontstaat er voedseltekort in Rusland.

Lenin gebruikt deze situatie om een revolutie te starten. De nieuwe Russische regering sluit een wapenstilstand met Duitsland (1917). 

Einde oorlog

Rusland is uit de oorlog gestapt, maar de VS kwamen meevechten. Deze soldaten waren nog gezond en positief.

Waarom besluit de VS om Duitsland de oorlog te verklaren?

Onbeperkte duikbotenoorlog

Zimmerman-telegram

Twee oorzaken voor de oorlogsverklaring aan Duitsland:

Wapenstilstand

Duitsers kunnen niet op tegen de komst van de Amerikaanse soldaten.

11 november 1918 wapenstilstand.

Verdrag van Versailles

Duitsland werd zwaar gestraft:

1. Duitsland moest een deel van zijn grondgebied en al zijn koloniën afstaan.
2. Duitsland mocht maar een klein leger hebben en geen vloot of luchtmacht.
3. Duitsland moest een enorm bedrag aan herstelbetalingen doen.
4. Duitsland mocht geen soldaten hebben in de provincies die dichtbij Frankrijk lagen.

Wat is het verschil tussen de wapenstilstand van 1918 en het vredesverdrag van 1919? Leg het uit in één zin.

Welke afspraak in het Verdrag van Versailles zal een Duitse nationalist het ergst hebben gevonden?

1. grondgebied en koloniën afstaan
2. klein leger en geen vloot en luchtmacht
3. geen militairen vlakbij Frankrijk
4. herstelbetalingen

Welke afspraak in het Verdrag van Versailles zal een Duitse militarist het ergst hebben gevonden?

1. grondgebied en koloniën afstaan
2. klein leger en geen vloot en luchtmacht
3. geen militairen vlakbij Frankrijk
4. herstelbetalingen

De kaart laat Europa zien na het Verdrag van Versailles.
Geef drie voorbeelden uit de kaart waaraan je dat kunt zien.

Nooit meer oorlog

President Wilson van de VS wilde de Volkenbond oprichten.

Doel: Ruzies tussen landen diplomatiek oplossen. Nooit meer oorlog!

Problemen: 

1. Duitsland en Rusland mochten niet meedoen.

2. VS bedenkt het, maar doet zelf niet mee.

3. Geen middelen om in te grijpen.