kerstviering 2024

• Eng
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

kerstviering 2024

vrede op aarde

The story of Christmas

peace on earth

Je zal maar in Gaza, Jordanie, Oekranie, Syrie of ''een van al die andere plekken op de wereld waar oorlog is of het onrustig is, wonen… zouden ze daar ook Kerst vieren dit jaar? Of slaan ze het daar over? 

Wat heeft Jezus dan eigenlijk voor vrede gebracht in de wereld? Is het er sinds zijn geboorte zoveel beter op geworden? De engel verschijnt in de heerlijkheid van God aan de herders in de velden bij Bethlehem en zegt: ‘Vrees niet, want zie, ik verkondig u grote blijdschap!’ Grote woorden vallen er dus met Kerst: vrede, blijdschap. Maar wat moeten jij en ik daar vandaag mee? Kunnen we niet beter met U2 meezingen:

Ergens vragen we het ons allemaal weleens af: Wat heeft de komst van Jezus Christus veranderd in de wereld? Wat komt er van die ‘vrede op aard’? Goede vragen. Maar ook grote vragen. Veel te groot. Vragen die ons op deze manier overweldigen, terneerslaan en machteloos maken.

Vandaag maken we die vraag kleiner, en stellen hem aan onszelf: Hoe verandert Kerst jouw leven? Mijn leven? Hoe is het Kerstkind Jezus voor ons grote blijdschap, voor ons de vrede op aarde?

De engelen zingen immers maar niet voor de vuist weg, ze zijn speciaal uit de hemel afgedaald naar de velden buiten Bethlehem, naar een groepje herders die daar ’s nachts over hun kudde schapen waken. Dat heeft iets te zeggen. Tegen hun zegt de engel: ‘Wees niet bevreesd, want zie, ik verkondig u grote blijdschap, die voor heel het volk wezen zal, namelijk dat heden voor u in de stad van David de Zaligmaker geboren is; Hij is Christus, de Heere.’

Een duidelijk adres dus. Voor jou. De grote blijdschap zal er zijn voor ‘heel het volk’, dat is: heel het volk Israël. Niet voor alle mensen is dat echter goed nieuws. Niet voor Herodes, niet voor de Romeinen ...

Als de engelen het uitroepen: ‘Vrede op aarde in mensen een welbehagen’, dan is dat práchtig voor hen die lijden, onderdrukt worden, gevangen zitten achter muren, maar een bedreiging voor wie tot dan toe de macht in handen had. Het is niet voor niets dat Maria in haar lofzang bij de aankondiging van Jezus geboorte al zingt:

‘Hij heeft hen die zich verheven wanen uiteengedreven. Hij heeft machtigen van de troon gestoten en nederigen heeft Hij verhoogd. Hongerigen heeft Hij met goede gaven verzadigd en rijken heeft Hij met lege handen weggezonden. Hij heeft het opgenomen voor Israël, Zijn knecht, door aan Zijn barmhartigheid te denken, zoals Hij aan onze voorouders heeft beloofd.’

Hoe verandert Kerst ons leven? Dat hangt er dus maar helemaal van af aan welke kant wij staan: voor mensen die verlossing nodig hebben, is Hij de Zaligmaker, dat wil zeggen: een Redder, een Verlosser. Voor mensen die zichzelf kunnen redden door hun macht en geld, ja zij worden ‘uiteengedreven’, zingt Maria, ‘van de troon gestoten, met lege handen weggezonden.’

Ik denk wel eens: worden wij, mensen in het rijke Westen daar vandaag de dag niet mee bedoeld? Asielzoekers, die een afschuwelijke reis naar ons land achter de rug hebben, krijgen in Nederland het stempel ‘illegaal’ en worden gevangen gezet en zo mogelijk met het volgende vliegtuig terug gestuurd naar de ellende en hopeloosheid.

  

Heel concreet is dat misschien ook wel als we rond een uitgebreid Kerstdiner zitten. Ja, daar lijkt de vrede op aarde, de gezelligheid, perfect. Maar is dat niet alleen in ons eigen kleine kringetje, binnen de muren van ons eigen huis? Durven we ook dan te denken aan hen daarbuiten, die niets hebben, voor wie het geen Kerst is? 

Ook in Nederland zijn er mensen voor wie Kerst geen feest is, die Kerst alleen vieren. Ja, soms wel in gezelschap, maar van binnen alleen. Omdat ze een geliefde missen . Bovendien blijkt uit onderzoek dat 30% van de Nederlanders zich eenzaam voelt.

Blijkbaar zijn wij mensen dus erg goed in het bouwen van muren. Grenzen tussen landen. Huismuren om onze familie. Muren om ons hart ook. Omdat wij denken daarachter veilig te zijn, controle kunnen houden, minder kwetsbaar zijn. Maar hoe vergissen we ons daarin. Dat is in feite geen vrede, maar permanente wapenstilstand, die leidt tot eenzaamheid. Elke veiligheidsmuur die je bouwt, sluit immers niet alleen iemand buiten, je sluit ook jezelf op.

  

Kerst is nu dat muren afgebroken worden. Niet allereerst muren tussen mensen onderling of tussen landen. Maar wat  zou het mooi zijn als we op kerstmorgen wakker zouden worden en alle oorlogen zouden over zijn. Dat zou nog eens een kerstkado zijn! 

Met Kerst gaat het allereerst over de grens tussen hemel en aarde. Daar breekt God dwars door heen. In de Kerstnacht gaat de hemel open, kun je zeggen, je kunt ook zeggen: de hemel breekt binnen op aarde. Letterlijk, want opeens staat er bij die ene engel ‘een menigte van de hemelse legermacht’.

Ik weet niet wat jii zich daarbij voorstelt, maar ik had daarbij toch wel in mijn hoofd een plaatje van van die prachtige gevleugelde engelen in glanzend wit die daar een hemels lied zingen zó mooi als op aarde nog nooit gehoord is. In werkelijkheid zegt Lukas was het een ‘hemelse legermacht’, het zijn hemelse stoottroepen. Zoiets als Elisa en Gehazi gezien hebben, ‘paarden en strijdwagens van vuur rondom’ (2 Kon 6,14-17).

 

Bovendien staat er niet dat die engelen zongen, maar dat zij ‘zeggen’, bij soldaten kun je beter spreken van scanderen: Eer aan God! Vrede op aarde! Het is eerder imposant dan lieflijk.

Toch zijn het niet die engelen die de muur tussen hemel en aarde geslecht hebben. Nee, dat doet het Kerstkind zelf. In Hem is God mens geworden. In Hem komt de hemel op aarde. Dat is in feite het enige dat Jezus doet: Hij breekt muren af.

Kerst maakt ons ongelooflijk kwetsbaar, onze muren vallen weg. God zelf komt ons tegemoet. Hij kijkt ons aan. De herders doet dat aanvankelijk sidderen van schrik als zij met de heerlijkheid van de Heere omschenen worden. Het licht van God dringt door in onze ziel. Alles wat we daar verborgen houden, en die niemand van ons weet, dat ziet Hij. De zonden en gebreken die we van elkaar niet eens weten. Hoogmoed misschien, trots of egoïsme. Slechte herinneringen, angst, pijn, wrok, zo diep mogelijk weggestopt.

 

Gelijk zegt de engel: ‘Wees niet bevreesd’. Dat maakt gelijk Gods bedoeling duidelijk: wees niet bang! Ik doe je niets! Ja, dat is Kerst, dat je eigen muren, zekerheden en gecreëerde veiligheid wegvallen tegenover God. Dat Zijn licht, Zijn aanwezigheid in je leven komt, je losmaakt uit de kramp om wat te zijn, om overeind te blijven. Dat is vrede. Dat God zegt tegen jou: ‘Het is goed zo. Het is goed tussen ons. Ja, Ik weet wie je bent, en nee, daar ben Ik niet altijd blij mee, maar Ik bied je Mijn vrede. Laat er geen muur meer zijn tussen jou en Mij.’

Het kind in de kribbe, God zelf als mens geboren, is daar het zichtbare bewijs van. In Hem, Jezus, komt Gods vredesvoorstel vandaag tot ons allemaal. God wil niet dat wij langs Hem heen leven, Hem buiten ons leven houden. 

 

Zo kan Kerst ons leven veranderen. Het gaat niet allereerst om de afwezigheid van oorlog, als we zingen over vrede op aarde, het gaat bovenal over die verticale dimensie. Dat er iets van de hemel in je leven komt. En ja, dat levert grote blijdschap, zoals de engel zegt.

Zo kan Kerst ons leven veranderen. Neem je Zijn vredesvoorstel aan? 

Als je een gebrek aan vrede ervaart in de mensen om je heen, in de wereld in het groot, dan helpt het niet om verwijtend naar boven te wijzen: Dat ligt aan Hem daar. Nee, dat ligt aan jezelf. Bent jijzelf een verspreider van die vrede van Christus? Zoals de herders, die overal vertellen van het wonderlijke wat zij over Jezus hebben gehoord en van Hem hebben gezien? 

Vrede op aarde zal er niet zijn zonder dat die vrede zich vanuit ons leven van mens op mens, van mond op mond, voorplant en vermeerdert!

Het is te merken in heel ons land, in heel de wereld, waar vandaag miljoenen, miljarden mensen samen komen om in alle talen te zingen: ‘Stille nacht, heilige nacht // Douce nuit, sainte nuit // Silent night, Holy night // Stille Nacht, Heilige Nacht.’ Dat is een koor van stemmen dat niet meer zal zwijgen. De werkelijke vervulling van ‘Eer zij God in de hoogste hemelen en vrede op aarde’, dat is waar wij dat loflied op onze God overnemen.

De tekst is uit een kerstpreek op https://tderidder.wordpress.com/2016/12/25/peace-on-earth/

1915

In 1915 zongen Duitsers en Engels samen in de loopgraven het lied Stille Nacht.  In het midden van wereldoorlog I was er met kerst heel even een moment waarop tegenstanders  in vrede samen kwamen en zongen mannen, die een dag daarna elkaar weer genadeloos zouden doden, over de vrede die de geboorte van Jezus bracht. 

vrede hebben met je lot

Hugh de Bonneville ( van Downton Abbey) vertelt hier een kerstverhaal over een man en een vrouw die 5 van hun 7 kinderen verliezen en toch anderen kunnen  en willen helpen. De man schrijft een, in de Engelstalige wereld heel bekend gezang. It is well with my soul.

Zij hebben vrede gevonden en in plaats van muren te bouwen helpen ze om die van anderen af te breken.