De wereld van de micro-organismen

• Biologie
• Basisschool
• Groep 8

De wereld van de micro-organismen

Bekende groepen micro-organismen?

     Protozoën                      Bacteriën                        Virus                               Schimmels

Protozoën

-eencellige micro-organismen

-leven in vochtig milieu

-voeden zich met bacterien of leven soms als parasieten in planten of dieren (ook de mens!)

Protozoën

wat betekent de naam?

protos = eerste

zoën = dierlijk

grootte varieert van

1/200 mm tot 3 mm

50.000 soorten bekend

Protozoën

leven in hele extreme omstandigheden bv heel erg warm of heel erg koud.

Als de omstandigheden te extreem worden passen ze zich aan en kunnen dan jaren "slapen"

B2 Bacteriën

Bacteriën

Bacteriën

Bacteriën zijn micro-organismen en kan je alleen zien met een elektronenmicroscoop. 

De chromosomen liggen los (vaak in vorm van een ring). Ook hebben ze een of meer zweepharen, dan kunnen ze vooruit. 

Bacteriën

Planten planten zich voort door celdeling (zie afbeelding).

Een bacterie kan zich elk halfuur delen. Een bacteriekolonie is wel met het blote oog te zien

bacterien

Tijdstip                Aantal                                 Schematisch
0 minuten         2x0 = 1 bacterie
20 minuten       2x2 = 2 bacteriën
40 minuten      2x2x2 = 4 bacteriën
60 minuten     2x2x2x2 = 8 bacteriën

Nut en schade

Bacteriën helpen bij bescherming en de vertering.

- In en op je lichaam zit 1,5 kg bacteriën.

Bacteriën kunnen je ook ziek maken.

- Bijvoorbeeld door het eten van rauw vlees.

- Drinken van vies water.

- Antibiotica is hier een medicijn voor.

Waar worden bacterien voor gebruikt?

Recombinant-DNA-technieken: DNA overbrengen van de ene naar de andere soort.

--> bacteriën krijgen  gen ingebracht dat verantwoordelijk is voor de productie van insuline. 

--> Deze bacteriën zijn kleine insuline-fabriekjes

 --> productie medicijn voor suikerziekte.

Bacteriën​

Yoghurt wordt gemaakt door aan melk bepaalde bacteriën toe te voegen.​

Deze toegevoegde bacteriën produceren zuursmakende stoffen.​

Bacteriën zorgen ook voor de zure smaak van zuurkool (die uit witte kool gemaakt wordt).​

Yoghurt en zuurkool

SCHIMMELS

Schimmel

Ze bestaan uit lange, dunne draden die je schimmeldraden noemt.  

Als er schimmel op je boterham zit, zie je die schimmeldraden als 'pluisjes'

Schimmels

Schimmels bestaan uit lange schimmeldraden.

Ze planten zich voort met sporen die groeien aan het einde van een schimmeldraad of in een speciaal voortplantingsorgaan: de paddenstoel.

Schimmels

Meercellig: 

• Bestaat uit schimmeldraden
• Voortplanting door sporen, uit een paddenstoel of aan het uiteinde van een schimmeldraad.

Meercellige schimmel 

zoals paddestoelen

Eencellige schimmels 

eencellige schimmels zijn gisten

Nut en schade

• De meeste soorten schimmels voeden zich met dode planten of dierenresten. Dat is nuttig van zo wordt de natuur opgeruimd
• Maar sommige schimmels kunnen ziekten veroorzaken bij planten of dieren dat heet een infectie

Nut en schade

 Schimmels worden gebruikt voor:

• Brood, bier, wijn en kaas.

Schimmels worden gebruikt om geneesmiddelen te maken.

• Penicilline
  

Schimmels kunnen ook gevaarlijk zijn:

Nuttige schimmels

Speciale soorten schimmels spelen een rol bij het maken van voedingsmiddelen.

Champignons en cantharellen zijn schimmels die we kunnen eten.

Schimmelkaas

1

Gist is een eencellige schimmel.

Gebruikt voor het rijzen van deeg

2

Schimmel speelt een rol bij maken van bier / wijn

3

cantharellen en champignons

4

 Virussen

Bouw virus

Het Coronavirus is een virus.

Een virus bestaat uit DNA of RNA, verpakt in een laagje eiwit.

Een virus kan zich niet zelfstandig voortplanten.

Om zich voort te kunnen planten hebben zijn een gastheercel nodig.

Voortplanting van een virus 

Deze afbeelding laat het verschil in formaat zien van kleine deeltjes. 

Leerlingen hebben de hoofdhaar onder de microscoop gezien, dat kunnen ze in deze afbeelding goed vergelijken met het formaat van een bacterie.