13.4 De nieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Bouw en werking van de nieren

Taak van de nieren:

1 Uitscheiden van afvalstoffen, schadelijke stoffen en overtollig water (door urine)

2 Constant houden van de osmotische waarde in het bloed en interne milieu (weefselvloeistof en lymfe)

Andere uitscheidingsorganen

Huid                lever                        longen

Met welk cijfer wordt op deze dwarsdoorsnede een nier aangegeven?

1. 3
2. 4
3. 5
4. de nier staat er niet bij

Welk cijfer geeft
de urineleider aan?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Kapsel van Bowman

Eerste gekronkelde nierbuisje

Lus van Henle

Verzamel- buis

Ultrafiltratie

Water resorptie

Water resorptie

Resorptie van glucose

Waardoor is de bloeddruk hoger in de glomerulus?

1. de bloeddruk is niet hoger
2. omdat het slagadertje is opgerold tot een kluwen
3. omdat het aanvoerend deel een kleinere diameter heeft
4. omdat het afvoerende deel een kleinere diameter heeft

Wat betekent ultrafiltratie?

Wat betekent terugresorptie?

Bij een nier zijn schors, merg en nierbekken
te onderscheiden.
In welk deel of in welke delen worden actief stoffen
uit de voorurine gehaald?

1. alleen in de schors
2. alleen in het merg
3. in de schors en het merg
4. in de schors, het merg en het nierbekken

Welke van de vloeistoffen
is waarschijnlijk voorurine
van de mens?

	P	Q	R	S
witte bloedcellen	+	-	-	-
glucose	+	+	-	-
hormonen	+	+	+	-
ureum	+	+	+	+

1. P
2. Q
3. R
4. S

Wat is waar (bij een gezond persoon)?

1. Glucose zit wel in voorurine, niet in urine
2. Glucose zit zowel in voorurine als urine
3. Glucose zit niet in voorurine of urine
4. Glucose zit niet in voorurine, wel in urine

Bloedplasma bevat eiwitten, urine normaal gesproken niet. Hoe komt dat?

1. Eiwitten worden actief teruggeresorbeerd uit voorurine
2. Eiwitten verlaten de voorurine passief door diffusie
3. Eiwitten worden door ADH teruggeresorbeerd
4. Eiwitten zijn te groot om via ultrafiltratie in de voorurine te komen

hoe werkt ADH?

Welk orgaan maakt ADH?

1. hypothalamus
2. hypofyse
3. nier
4. bijnier

Veel ADH zorgt voor...

1. donkere urine
2. lichte urine

Stap 1:

Stap 2:

Stap 3:

Stap 4:

Stap 5:

Stap 6:

Stap 7:

Sensoren in de hypothalamus registeren een te hoge osmotische waarde (te weinig water in bloed).

De hypothalamus wordt hierdoor gestimuleerd om ADH te maken.

Via de achterkwab komt ADH in het bloed.

ADH bereikt de nieren en nieren gaan minder water uitscheiden.

De osmotische waarde van het bloed daalt.

Sensoren in de hypothalamus registeren de lagere osmotische waarde.

De hypothalamus wordt geremd in de afgifte van ADH.

Als je heel zoute drop gegeten hebt, krijg je dan veel of weinig ADH in je bloed? Waarom?

1. Veel ADH want dat stimuleert de uitscheiding van water
2. Veel ADH want dat remt de uitscheiding van water
3. Weinig ADH want dat stimuleert de uitscheiding van water

Welke vragen heb je nog over de stof?

Zelf 

• Lezen 13.3 (vanaf 184) en 13.4
• Maken opdrachten 13.3: 6 t/m 15
• Maken opdrachten 13.4: 1 t/m 9