V5B les 4 over 16e-19e eeuw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

WELKOM

bij de instructieles Nederlands 

van 2 december

inhoud

Klassikaal:

- terugblik literatuur van de 16e/17e eeuw;

- maatschappij 18e eeuw;

- Nederlandse literatuur van de 18e eeuw;

- start 19e eeuw

LET OP!  Maak aantekeningen!!! Docent praat de hele les!!!!

literatuur 16e/17e eeuw

Wat moet je weten/kunnen?

- kenmerken maatschappij 16e/17e eeuw (zie iBook);

- kenmerken literaire genres (zie LessonUp en aantekeningen);

- antwoorden op kijkvragen toneelstukken;

- details zelf gelezen toneelstuk (zie ook leeshulp);

- toets: begrippen combineren en theorie toepassen op 

   primaire teksten.

maatschappij 18e eeuw

- meer wetenschappelijke ontdekkingen;

- verstand (ratio) speelt grotere rol;

- Verlichting: tegenstelling met angst en bijgeloof;

- mens zelf belangrijker;

- vrijheid, gelijkheid, broederschap;

- kortom, verbetering mens en maatschappij.

literatuur 18e eeuw

Doel: opvoeding en mondig maken van de burger.

Twee nieuwe literaire genres:

- briefroman

- kinderliteratuur

kinderliteratuur

- Hiëronymus van Alphen

- Proeve van kleine Gedigten voor Kinderen

   = eerste niet vertaalde kinderboek

- wijze les voor kinderen én ouders

Bekendste gedichtje: De Pruimeboom (link op volgende slide)

https:

briefroman

- Betje Wolff en Aagje Deken

- Sara Burgerhart

   = eerste niet vertaalde briefroman

- problemen jonge ongetrouwde vrouwen 

   (Verlichting = ook meer aandacht voor de vrouw)

Waarom 'roman' nu wel gewaardeerd?

Psychologie ipv avonturen.

https:

Openen in voorvertoning en roteren.

maatschappij 19e eeuw

- 1815: koninkrijk

- 1848: nieuwe grondwet (Thorbecke)

- Nationalisme

- Industrialisatie

- Socialisme (vervreemding)

- Koloniën (cultuurstelsel)

romantiek

Kunst

- Breuk met classicisme: geen regels maar originaliteit

- Gevoel/emotie: natuur, liefde, dood, (on)geluk, etc

- Verbeelding: kunstenaar heeft speciale gave

- Engagement: afzetten tegen burgerij

- Weltschmerz: lijden aan het leven

Romantisch levensgevoel van (niet-)kunstenaars: kloof tussen ideaal en werkelijkheid