h2: paragraaf 4: het einde van de oorlog

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

De Eerste Wereldoorlog

2.4 Einde van WOI

wat gaan we doen?

1. vragen paragraaf 3: maak 5, 10, 11 en 13

2. uittleg 4.1

aan het werk

2. Marx

- Industriele revolutie --> twee nieuwe klassen:

1. Bourgeoisie = diegenen die de middelen tot productie in handen hebben.

2. Proletariaat = diegenen die hun arbeid verkopen om in leven te kunnen blijven.

- Klassenstrijd: bourgeoisie buit het proletariaat uit en het is onvermijdelijk dat het proletariaat hiertegen in op stand zal komen.

4.1: rusland tussen 1917 en 1922

Communisme: iedereen doet wat hij kan en krijgt wat hij nodig heeft

Communisme

• Gelijkheid. Er zijn geen klassen meer.
• Geen bezit. De staat verdeelt het bezit.
• Iedereen verdient hetzelfde. Winst maken kan niet.
• wereld revolutie: ook in nederland ; vergissing van troelstra
  

1917: Russische Revolutie

• Rusland lijdt veel verliezen tijdens WOI
• Het Russische volk heeft honger , klaar met de tsaar en is oorlogsmoe.
• De Russische Tsaar moet aftreden. Er komt een Voorlopige Regering.

Na Russische revolutie geen tsarenrijk meer maar....

De Sovjet Unie

Duitsland en Rusland sluiten

vrede

1917: Vrede van Brest-Litovsk

aan het werk

afmaken paragraaf 3

4.1 maken

Wat gaan we doen?

herhaling 4,1

4.2 en 4,3

Wapenstilstand

11-11-1918, 11 uur

• De vrede met de Russen had er niet voor gezorgd dat de Duitsers de oorlog het Westfront konden winnen.
• Uiteindelijk zorgt de komst van de Amerikanen voor de doorslag: na vier jaar is het voorbij voor Duitsland

Gevolgen einde WOI:

1. Oostenrijk-Hongarije verdwijnt als land

2. Veel politieke onrust in Duitsland; ontstaan dolkstootlegende

3. Verdrag van Versailles

Kaart van Europa na WOI

Oostenrijk-Hongarije is verdwenen; nieuwe landen voor in de plaats: Oostenrijk, Hongarije, Tsjecho-Slowakije, Joegoslavië

Vredesonderhandelingen 

in Parijs

1919

Een wapenstilstand is nog geen vrede. Hierover werd 

tussen januari en juni 1919 onderhandeld in Versailles (bij Parijs)

Welke landen?

• Engeland (Lloyd George)
• Frankrijk (Clemenceau)
• Verenigde Staten (Wilson)
• Italië (Orlando)

• Duitsland mocht als verliezer niet meepraten

• Rusland, dat zijn bondgenoten in de steek had gelaten, was ook niet uitgenodigd

Verdrag van Versailles (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan vnl. Frankrijk

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben (bepaald gewicht)
  

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland).

Vrede van Versailles

28 juni 1919

Exact 5 jaar na de aanslag op Franz-Ferdinand 

door Gavrilo Princip is de oorlog voorbij.

Verdrag?! Dictaat!

In Duitsland is grote onvrede en spreekt men

liever van het Dictaat van Versailles

14 punten van Wilson

• Vrijheid voor alle volken: elk volk moet een eigen land hebben, met eigen grenzen (= zelfbeschikkingsrecht)

• Democratie voor alle landen

• Oprichting Volkenbond (voorloper Verenigde Naties: 'eerst praten, dan vechten').

Volkenbond mislukte:

1. VS werd geen lid van de Volkenbond

2. Rusland en de verliezers van WOI mochten geen lid zijn 

3. Alleen praten; konden militair niets afdwingen

Gevolgen van de wapenstilstand en de vrede

• Oprichting Republiek van Weimar (Eerste democratie in Duitsland)
  

• Veel nieuwe staatjes in Europa (Polen, Joegoslavië).
  

• Verenigde Staten trekken zich terug uit de wereldpolitiek
  

Vóór...

...na

Wat is het verband tussen verdrag van Versailles en WOII?

aan het werk

paragraaf 4 af

Gevolgen

• Opkomst van Hitler: hij speelt in op de Duitse onvrede over het Verdrag van Versailles

• Uiteindelijk ook de Tweede Wereldoolog, waarbij Hitler er alles aan zou doen om de gevolgen van het Verdrag van Versailles te vernietingen...en daarin ook slaagt.