Hoofdstuk 5 Criminaliteit

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Het strafrecht

Leerdoelen

1- Je kan aan het einde van de les de 5 uitgangspunten van het strafrecht benoemen en uitleggen.

2- Je kan 3 kenmerken van het jeugdstrafrecht benoemen en uitleggen.

3- Je kan de rechten van een verdachte benoemen, herkennen en uitleggen.

Strafrecht

Strafrecht: alle regels en wetten over het straffen van mensen die de wet hebben overtreden.

Wat staat er zoal in het strafrecht?

-> taken en bevoegdheden van politie en rechter

-> rechten en plichten van verdachten

Uitgangspunten strafrecht

1- Alleen strafbaar als iets strafbaar is volgens de wet.

2- Zwaarte van het delict bepaald welke rechter hierover beslist.

3- Er wordt gekeken naar de situatie rondom het strafbare feit.

4- De rechter houdt rekening met achtergrondsituatie dader. 

5- De rechter houdt rekening met de leeftijd van de dader. 

Uitgangspunt 1: alleen strafbaar als het strafbaar is volgens de wet.

Uitgangspunt 2: zwaarte van het delict bepaald welke rechter hierover beslist.

Uitgangspunt 3: de rechter kijkt naar de situatie waarin het delict gebeurde.

Uitgangspunt 3: de rechter kijkt naar de situatie waarin het delict gebeurde.

Uitgangspunt 4: rechter houdt rekening met achtergrond van de dader.

Uitgangspunt 5: de rechter houdt rekening met de leeftijd van de verdachte.

Jeugdstrafrecht

-Kinderen tot 12 jaar worden niet vervolgd als zij een wet overtreden. 

-> krijgen wel een gesprek met politie of Bureau Jeugdzorg.

-Jongeren tussen 12 - 18 jaar vallen onder het Jeugdstrafrecht.

-Jeugddetentie tot 16 jaar? -> maximaal 1 jaar. 

-Jeugddetentie tussen 16-18 jaar? -> maximaal 2 jaar.

- Andere maatregelen zijn 'ondertoezichtstelling', 'opvoedingsinrichting' of de 'PIJ-maatregel'.

Rechten van een verdachte

1. Je bent pas verdachte als je vermoedelijk schuldig bent aan een strafbaar feit.
2. De verdachte heeft recht om te weten waarvan hij/zij verdacht wordt.
3. Recht op hulp van een advocaat.
4. Recht om te zwijgen. (Wel de plicht om mee te werken aan het vaststellen van identiteit).
5. Een verdachte mag voor een bepaalde maximale tijd worden vastgehouden (blz 56 bron 13).
6. Recht op een eerlijk proces van een onafhankelijke en onpartijdige rechter.
7. Recht op een tolk als dat nodig is.
8. Een verdacht is onschuldig totdat de rechter heeft bepaald dat dat niet zo is.
9. Als er te weinig bewijs is, moet een verdachte worden vrijgesproken.
10. Verdachte mag in 'hoger beroep' gaan als hij/zij niet eens is met de uitspraak van de rechter.
11. Misdrijven en overtredingen kunnen verjaren, dan kan verdachte niet meer vervolgd worden.

Rechten en belangen botsen

Slachtoffers belang: dader achter de tralies.

Recht van verdachte: bij te weinig bewijs -> vrijspraak.

Belang van politie: zo snel mogelijk verdachte opsporen en arresteren.

Recht van verdachte: er mag niet op elke manier naar bewijs worden gezocht om aan te tonen dat hij/zij schuldig is.

Maken

Maak opdrachten 1-9 van bladzijden 55-57.

Je mag samenwerken, maar doe dat zachtjes.

Vraag? Steek even je hand op.

Klaar? Even rust:)

Na de tijd kijken we het na.

Stelling 1

'Een 16-jarige moet in bepaalde omstandigheden gestraft kunnen worden als een volwassen persoon.'

Stelling 2

'Een verdachte in Nederland heeft te veel rechten.'

Stelling 3

'Het uitgangspunt onschuldig tot het tegendeel is bewezen is een goed uitgangspunt.'

Maken

Maak de volgende opdrachten van bladzijden 58-60:

10 t/m 14.

Dit maak je alleen, je mag wel oortjes in.

Vraag? Steek even je hand op.

Klaar? Maak de begrippenlijst van bladzijde 62.

Na de tijd kijken we de opdrachten na.