9.4 Propaganda en communicatie en 9.5 De Tweede wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Huiswerkcontrole

9.2

Opdrachten 2, 4, 5, 7, 8, 9, 16

9.3

Opdrachten 2, 3, 5, 6, 7, 9, 16, 18 en 21

H9 De wereldoorlogen

9.4 Propaganda en communicatie

KA

de rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

Leerdoelen

In deze presentatie leer je: 

• hoe massaorganisaties opkwamen
• hoe moderne communicatie-middelen werden ontwikkeld
• hoe propaganda werd gebruikt in de samenleving
  

.

Begrippen

Propaganda:

communicatie met als doel zoveel mogelijk aanhangers te winnen voor bepaald (politiek) gedachtengoed

Massaorganisaties:

organisatie gericht op veel mensen

Communicatiemiddelen:

manier om informatie over te brengen (19e eeuw: kranten; 20ste eeuw: geluidsfilm, radio) 

Massaliteit politiek was nieuw. Niet meer alleen lokaal, ook landelijk. De gewone mens werd aangesproken > ontstaan massaorganisaties.

Massaorganisaties

Hitlerjugend / Bund Deutscher Mädel

Kosmosol

Affiches WO I

Italiaanse fascistische propaganda

Duitse nationaalsocialistische propaganda

Sovjet communistische propaganda

Triumph des Willens 1935

 Klassikale vragen

H9 De  wereldoorlogen

4. Leg met bronelementen een verband tussen deze affiches en nationalisme tijdens de Eerste Wereldoorlog.

1. Beide affiches deden een beroep op het gevoel van trots op het eigen volk door naar de kijker te wijzen
2. Beide affiches deden een beroep op het gevoel van trots op het eigen volk door streng naar de kijker te kijken
3. Beide affiches deden een beroep op het gevoel van trots op het eigen volk door 'your country's army' en door Uncle Sam, symbool voor de VS
4. Beide affiches deden een beroep op het gevoel van trots op het eigen volk door de kijker te vragen om in het leger te dienen

Der Fuerher's Face

Donald Duck heeft een nachtmerrie...

Ook dit is propaganda!

Welk propaganda doel wilde de Amerikaanse overheid met dit filmpje bereiken?

Zelfstandig werken

Ga aan de slag met de digitale opdracht van 9.4

Opdrachten 1, 2, 3, 6, 8, 15

H9 De wereldoorlogen

9.5 De Tweede wereldoorlog

KA

- het voeren van twee wereldoorlogen

- verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burger-bevolking bij oorlogvoering

Leerdoel

In deze presentatie leer je:

• oorzaken van de Tweede Wereldoorlog
• hoe de oorlog verliep
• welke wapens werden gebruikt en hoe burgers betrokken waren bij de oorlog

Oorzaken van de oorlog 1/4

De Tweede Wereldoorlog werd veroorzaakt door de agressie van:

• Japan – wilde heel Oost-Azië onderwerpen: aanval op Pearl Harbor om VS in één keer uit te schakelen
  
• Duitsland – Hitler wilde heerschappij in Europa krijgen

Hitler verklaarde de VS de oorlog na Pearl Harbor. Hierdoor werden de VS, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie bondgenoten: de geallieerden. Daartegenover stonden de asmogendheden: Duitsland, Italië en Japan.

Oorzaken van de oorlog 2/4

Hitler wilde 

• revanche voor de Eerste Wereldoorlog
• gebieden in Oost-Europa veroveren voor lebensraum (levensruimte)
  

De economische crisis zorgde voor einde van internationale samenwerking en hielp Hitler aan de macht:

• bewapening in razend tempo
  
• annexatie van Oostenrijk in 1938
  

Oorzaken van de oorlog 3/4

Andere mogendheden lieten Hitler zijn gang gaan. De VS bleef afzijdig. Groot-Brittannië voerde politiek van appeasement: (geruststelling) vrede bewaren door conflicten te vermijden.

   

• september 1938: Conferentie van München. Hitler mocht Tsjechische Sudetenland inlijven in ruil voor beloftes over vrede
  
• 15 maart 1939: Duitse inval in Praag
  

Oorzaken van de oorlog 4/4

• 23 augustus 1939: Hitler sloot niet-aanvals-verdrag met Stalin en ze verdeelden Polen
  
• 1 september 1939: Duitsland viel Polen binnen, Groot-Brittannië en Frankrijk verklaarden Duitsland de oorlog

Het verloop van de oorlog 1/3

• Vanaf april 1940 Duitse verovering van Denemarken, Nederland, België en Frankrijk in paar weken tijd
  
• Duitse bombardementen op Groot-Brittannië, maar geen Britse overgave
  
• vanaf 22 juni 1941 tweefrontenoorlog door Duitse inval in Sovjet-Unie, Duitse leger rukt op tot Moskou
  
• 1942 Japan veroverde grote gebieden in Azië
  
• vanaf 1943 drongen VS Japan terug

De bevolking van London schuilt in de Underground bij een Duitse luchtaanval. Daarnaast had de Britse regering evacuatieplan: 'Pied Piper', waarbij voornamelijk kinderen, moeders en zwangere vrouwen naar het veilige platteland zouden worden gestuurd.

Het verloop van de oorlog 2/3

• 31 januari 1943: Duitsland geven zich over bij Stalingrad
  
• zomer 1943: Duitse nederlaag onafwendbaar, geallieerde wapenproductie was veel groter dan de Duitse
  
• Sovjetlegers sloegen met tanks Duitse leger steeds verder terug
  
• geallieerde legers vielen vanuit Noord-Afrika Italië binnen
  

Het verloop van de oorlog 3/3

• 6 juni 1944: D-day, geallieerde invasie in Normandië
  
• 2 mei 1945: val Berlijn na zelfmoord Hitler
  
• 8 mei 1945: overgave Duitsland
  
• Japan vocht verbeten door tot capitulatie op 15 augustus 1945

Wapens en burgers 1/3

Fronten beweeglijker dan in de Eerste Wereld-oorlog door:

• verdere ontwikkeling tanks en vliegtuigen
  
• grote aantallen ervan

Grote delen van Europa verwoest door:

• grotere beweeglijkheid fronten
  
• toegenomen vernietigingskracht
  
• nietsontziende wijze van oorlogsvoeren, terreurbombardementen

Wapens en burgers 2/3

Grote delen van Europa verwoest door:

• grotere beweeglijkheid fronten
  
• toegenomen vernietigingskracht
  
• nietsontziende wijze van oorlogsvoeren, terreurbombardementen

Ook Amerikaanse bombardementen op Japanse steden. Vernietiging van Hiroshima en Nagasaki door atoombom: zeer krachtige bom.

Japan gaf zich over.

Wapens en burgers 3/3

Tweede Wereldoorlog:

• totale oorlog met 80 miljoen doden
  
• ongekende wreedheid van Duitsers, Japanners en Sovjetmilitairen, ook tegen burgers
  
• westerse geallieerden voerden oorlog uit naam van vrijheid en democratie, geen systematische wreedheden, wel terreurbombardementen op Duitse steden
  

Verenigde Naties

Oprichting van de Verenigde Naties (VN): volkerenorganisatie sinds 1945. Doel:

• alle grote mogendheden handhaven als politieagenten de orde en vrede
  
• opleggen van strafmaatregelen door Veiligheidsraad: belangrijkste vergadering van de VN
  

 Klassikale vragen

Bron 41 Amerikaanse prent (1938)

Toelichting: Boven de brekende stuwdam staat ‘bolsjewisme’ en ‘anarchie’.

14. Leg uit welke verklaring de prent geeft voor de toegeeflijke houding van Europese regeringsleiders ten opzichte van Duitsland in 1938.

10. Kies de letter(s) van de juiste uitspraak/uitspraken.

1. Door de deelname van de VS werden de geallieerden de sterkste oorlogspartij.
2. In 1939 en 1940 waren de Polen, Fransen en Britten niet opgewassen tegen de Duitse blitzkrieg.
3. Nadat Hitler zelfmoord had gepleegd, gaf Duitsland zich over, maar Japan vocht nog enkele maanden door.
4. Vanaf 1944 dreven de Sovjetlegers de Duitse troepen terug.

Bron 48 Affiche van de Noor Herald Damsleth (1943)

Vertaling: De VS willen de Europese cultuur van ondergang redden. Met welk recht?

20. Maak met bronfragmenten duidelijk dat de Amerikaanse cultuur volgens deze affiche minderwaardig, gewelddadig en vernietigend was.

Zelfstandig werken

Ga aan de slag met de digitale opdracht van 9.4

Opdrachten 1, 2, 3, 6, 8, 15

En de opdrachten 9.5

Opdrachten 1, 4, 5, 6, 7, 13, 16 en 19