Interpunctie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2,4

Leestekens

Leestekens: Punten

Punten sluiten zelfstandige, mededelende zinnen af. 

''Morgen gaan we weer met de hele familie naar de Efteling.''

Wanneer plaats je de komma?(1)

• Voor en na een bijstelling
   Bijleveld, de minister van Defensie, deed een nieuw voorstel.
• In een opsomming
  Ik reed door Duitsland, Slovenië, Oostenrijk en Tjechië.
• Na de aanhef boven en de slotgroet onder een brief of e-mail.
  Geachte heer Bakker,     -    Met vriendelijke groet, 
• Voor en/of na een aanspreking.
  Sofie, wil jij mij de boter aangeven?

Handig weetje:

• Als je de zin uitspreekt, hoor je dan een rust? Of een duidelijk verschil in toonhoogte?
  
  
• Vaak gebruik je op die plek een komma.
  

Joris die jongen die gisteren ook mee voetbalde zit in mijn klas

1. Joris, die jongen die gisteren ook mee voetbalde zit in mijn klas.
2. Joris, die jongen die gisteren ook mee voetbalde, zit in mijn klas.
3. Joris die jongen die gisteren ook mee voetbalde.zit in mijn klas.

Die nieuwe blauwe mooie auto is van mij.

1. Die nieuwe, blauwe mooie auto is van mij.
2. Die nieuwe blauwe, mooie auto is van mij.
3. Die nieuwe, blauwe, mooie, auto is van mij.
4. Die nieuwe, blauwe, mooie auto is van mij.

De koning die vorig jaar op het ijs uitgleed tijdens de wedstrijd zal morgen aftreden.

1. De koning die vorig jaar op het ijs uitgleed, tijdens de wedstrijd zal morgen aftreden.
2. De koning, die vorig jaar op het ijs uitgleed, tijdens de wedstrijd, zal morgen aftreden.
3. De koning die vorig jaar op het ijs uitgleed tijdens de wedstrijd, zal morgen aftreden.
4. De koning, die vorig jaar op het ijs uitgleed tijdens de wedstrijd, zal morgen aftreden.

Wanneer gebruik je aanhalingstekens?

'Enkele' aanhalingstekens

• Zelfnoemfunctie (gebruik van woord in context die over het woord gaat)
  Het woord ’kerel’ betekent hetzelfde als het woord ’man’. 
  
  
• Betekenis
  Die bestanden kun je op een ’boekenplank’ in je computer zetten. 
  
  
• Ironie/cynisme
  Die ’leuke’ buurman van jou heeft een overval gepleegd. 
  
  
• Naamsvermelding
  Het schilderij ’De Schreeuw’ is over de hele wereld bekend. 
  

''Dubbele'' aanhalingstekens

• Directe rede 
  

Mark Rutte verklaarde: ”Dan ga je toch lekker lenen?”

• Citaat
  

Met de zin ”Ik ben ein Berliner” maakte de president zich onsterfelijk.

• Maar
  

Mijn collega zei: ”Je moet niets steeds ’ja, ja’ zeggen.”

Aanhalingstekens, punten en komma’s

• Is het citaat / de directe rede een volledige zin en staat dit citaat aan het eind van de zin waar deze bij hoort: zet de punt dan binnen de aanhaling (en zet anders geen punt).
  Maarten suste: ”Dat went wel.”
  ”Dat went wel”, suste Maarten.

Aanhalingstekens, punten en komma’s

• Het vraagteken wordt alleen binnen de aanhalingstekens gezet als het citaat een vraag is. Voor het uitroepteken geldt dezelfde regel.
  Henk vroeg: ”Wat is dat voor onzin?”

citaat, aanhalingstekens

De zo goed als nieuwe televisie van Marktplaats werkt helemaal niet.

1. De zo goed als nieuwe televisie van 'Marktplaats' werkt helemaal niet.
2. De zo goed als nieuwe televisie van Marktplaats werkt helemaal niet.
3. De zo goed als nieuwe televisie van Marktplaats 'werkt' helemaal niet.
4. De 'zo goed als nieuwe' televisie van Marktplaats werkt helemaal niet.

Amsterdam heeft negen letters.

1. Amsterdam, heeft negen letters.
2. Amsterdam heeft negen letters.
3. ’Amsterdam’ heeft negen letters.
4. ’Amsterdam’, heeft negen letters.

Met de woorden ”Hij was een beetje dom” werd Máxima snel populair.

1. Met de woorden: "Hij was een beetje dom” werd Máxima snel populair.
2. Met de woorden ”Hij" was een beetje dom werd Máxima snel populair.
3. Met de woorden: Hij was een beetje dom, werd Máxima snel populair.
4. Met de woorden ”Hij was een beetje dom” werd Máxima snel populair.

De dubbele punt

Gebruik je bij:

• opsommingen 
  
• het gebruik van de directe rede.  
  

Het spreekwoord zegt “De appel valt niet ver van de boom.”

1. Er moet geen dubbele punt.
2. Er moet een dubbele punt, want het is een opsomming.
3. Er moet een dubbele punt, want het is de directe rede.
4. Er moet een dubbele punt, omdat een verklaring volgt.