T3 les 6 afleidingen/samenstellingen

• Nederlands
• Lager onderwijs

Samenstelling 

of 

afleiding?

Samenstelling

• Alle delen (twee of meer) kunnen zelfstandig voorkomen.

• Vaak twee zelfstandignaamwoorden.

• Soms ook een combinatie van zelfstandignaamwoord met een bijvoeglijknaamwoord, telwoord, werkwoord of afkorting

Afleiding

• Woord waarvan niet alle delen zelfstandig kunnen voorkomen.
  
  
• Verkleinwoorden, meervouden en werkwoordsvervoegingen zijn voorbeelden van afleidingen.

• Een grondwoord vormt de basis en daaraan zijn voor- en/of achtervoegsels toegevoegd.

afleiding en grondwoord:

Als je de voor- of achtervoegsels van de afleiding afhaalt, houd je de grondwoord over.

herexamen, (her)examen, examen

roodachtig, rood(achtig), rood

oneerlijk, (on)eerlijk, eerlijk

eerlijk, eer(lijk), eer

Verbind de grondwoorden met het passende voor- of achtervoegsel

a

her

vol

on

aller

liefde

kennen

beste

eerlijk

sociaal

Wat is de betekenis van het voorvoegsel anti-?

1. zonder
2. opnieuw
3. tegen
4. verkeerd

Wat is de betekenis van het voorvoegsel mis-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. verkeerd

Wat is de betekenis van het voorvoegsel ex-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. slecht

Wat is de betekenis van het voorvoegsel wan-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. slecht

Wat is de betekenis van het voorvoegsel her-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. niet

maak een afleiding met het grondwoord:
veilig

juiste antwoorden

onveilig

onveiligheid

beveiliging

beveilig

afleiding met grondwoord:
vlucht

juiste antwoorden

gevlucht

vluchteling

afleiding met grondwoord:
vreemd

juiste antwoorden

vervreemd

ontvreemding

vreemdeling

vreemder

bedenk een afleiding met voorvoegsel:
be-

bedenk een afleiding met voorvoegsel:
ge-

bedenk een afleiding met voorvoegsel:
ver-

bedenk een afleiding met voorvoegsel:
her-

bedenk een afleiding met voorvoegsel:
aarts-

bedenk een afleiding met voorvoegsel:
ont-

bedenk een afleiding met achtervoegsel:
-achtig

bedenk een afleiding met achtervoegsel:
-heid

bedenk een afleiding met achtervoegsel:
-ster

bedenk een afleiding met achtervoegsel:
-(e)lijk

bedenk een afleiding met achtervoegsel:
-loos

bedenk een afleiding met achtervoegsel:
-ing

Het grondwoord is 'werk' bedenk een samenstelling en afleiding