Kennen & kunnen lijst Thema 2: macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA11

Kunnen beschrijven de veranderingen van de Romeinse tijd naar de vroege middeleeuwen: in de juiste volgorde: wegen, de steden, landbouw, handel. 

Het woord autarkisch in eigen woorden uit kunnen leggen.

Het woord hofstelsel en horigen kunnen uitleggen en gebruiken in een zin.

uit kunnen leggen waarom het hofstelsel ontstond.

De onderdelen van een hof kunnen benoemen en uit kunnen leggen waarom deze onderdelen er waren in een hof

 KA12

Je moet kunnen uitleggen dat het feodale stelsel een politiek systeem is en het hofstelsel een economisch systeem is. 

De woorden leenheer, leenman en trouw kunnen gebruiken. 

De uitruil tussen leenheer en leenman kunnen beschrijven

Het  hiërarchisch-systeem dat in het feodale stelsel ontstond kunnen gebruiken.  (voorbeelden van adellijke titels voor leenmannen). 

Wat is de prijs voor de koning van dit systeem van besturen met leenmannen en achterleenmannen en achter-achterleenmannen. 

Het woord decentralisatie kunnen gebruiken. 

 KA14

Oorzaken waarom steden rond het jaar 100 ineens weer wel konden gaan groeien.

Locaties waar steden gaan ontstaan en typerende manier waarop steden gebouwd werken en waarom dat zo was.

waarom horigen naar de steden trekken en tot welke gemeenschap zij daar gaan behoren

Uitruil tussen heer en stad

Waarom belasting betalen weer mogelijk werd en het ontstaan van andere onderdelen van de geldeconomie.

Kenmerken van een gilde: verplichtingen én solidariteit

 KA15

Wat betekent het woord investituur

Wat betekenen de woorden bisschop en paus

wie heeft er de macht in de katholieke kerk

Waarom de investituurstrijd goed past bij het thema 'macht'

Waarom de keizer de bisschoppen graag aan wilde kunnen wijzen

Waarom de paus niet wilde dat de keizer bisschoppen aan kon wijzen

Het concordaat van Worms

KA 17

De betekenis van de begrippen staatsvorming en centralisatie leren kennen en deze woorden leren toepassen.

Dingen kunnen opnoemen die je nodig hebt als land om te kunnen centraliseren

 Uit kunnen leggen waarom staatsvorming in de West-Europese landen verschillend verliep

Kunnen noemen welk land het sterkst centraliseerde en welk land het minste centraliseerde.

Een voorbeeld kunnen noemen van het eerste nationalisme dat in West-Europa ontstond. 

KA23

De begrippen absolutisme en mercantilisme leren kennen.

Uit kunnen leggen wat Lodewijk XIV bedoelde met de uitspraak "L'état c'est moi"

Uit kunnen leggen waarom Lodewijk XIV een groot wantrouwen had had in de adel.

Op kunnen noemen welke doelen Lodewijk XIV voor ogen had en waarom hij dingen veranderde aan de economie, het leger, religie en het bestuur van het land

KA 27 & 28

Oefenen: De begrippen standensamenleving en ancien regime herhalen uit de onderbouw.

Weten wat de Verlichting is en wanneer deze plaatsvond. 

Hoe keek men vóór de Verlichting naar de samenleving en de macht en hoe keek men in de Verlichting naar deze onderwerpen. 

Weten hoe nieuwe kennis zich verspreidde in deze tijd

Kennismaken met de begrippen droit divin, volkssoevereiniteit, sociaal contract en trias politica.

KA 27 & 30-deel I

Oefenen: De begrippen droit divin, volkssoevereiniteit, sociaal contract en trias politica.

Uit kunnen leggen waarom de democratische revoluties het gevolg waren van de Verlichting

Het beginjaartallen van de Amerikaanse revolutie en de Franse revolutie kunnen noemen

4 oorzaken van de Franse revolutie kunnen noemen

1 directe aanleiding van de Franse revolutie kunnen noemen

Opdracht

We gaan een overzicht maken van wie hoeveel macht in handen had in Europa.

1. pak een leeg vel in je schrift + potlood + geodriehoek

2. draai je schrift zo, dat het horizontaal ligt

Macht in Europa

Tijdvak nummer	Titel KA	Is er sprake van gecentraliseerde macht?	Wie heeft of wie hebben de macht?
11	Hofstelsel en horigheid
12	ontstaan feodaalsysteem
13	opkomst handel, ambacht
14	Opkomst steden
15	Conflict over het primaat
17	Het begin van staatsvorming
23	het streven naar absolute macht