P7 - Les 15 - Aandoeningen urinewegen (2)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Periode 7 

Aandoeningen urinewegen

Deze week

Aandoeningen urinewegen

Bemoeilijkte mictie

Prostatitis

Benigne prostaathypertrofie

Prostaatcarcinoom

Wat is urine retentie?

1. Zonder aandrang urine verliezen
2. Door hoesten urine verliezen
3. Het onvermogen om (volledige uit) te kunnen plassen
4. Het overlopen van de blaas

Bloed in de urine

1. nycturie
2. hematurie
3. dysurie
4. cystitis

Een ander woord voor plassen (urineren) is....?

1. Micro
2. Mictie
3. Meso
4. Macro

Wat kan een oorzaak zijn van urine-incontinentie

1. Verslapte spieren van de bekkenbodem
2. Zwangerschap
3. Verzakking van de baarmoeder
4. Alle drie de antwoorden zijn goed

Normale bestanddelen van urine zijn:

1. Water; zouten; afbraakproducten van eiwitten; uribilline; celresten
2. Water; zouten; suikers; celresten
3. Water; zouten; uribilline; rode bloedlichaampjes
4. Water; zouten; suikers; eiwitten

Een ander benaming voor verblijfskatheter is

1. Clean intermittent catheterisation
2. Catheter a demeure
3. Residu
4. Mictie

Waar kan een witachtig troebele verkleuring van de urine op wijzen?

1. Glucosurie
2. Leukocyturie
3. Proteïnurie

Kunnen jullie oorzaken bedenken waardoor problemen met het plassen ontstaan?

Oorzaken gestoorde mictie

Niet-obstructieve urineretentie

• beroerte
• vaginale bevalling
• letsel of trauma aan het bekken,
• aangetaste spier- of zenuwfunctie door medicatie of narcose,
• trauma waarbij de hersenen of het ruggenmerg beschadigd is geraakt.

Oorzaken gestoorde mictie

Obstructieve retentie:

• kanker;
• nier- of blaasstenen;
• vergrote prostaat (BPH) bij mannen..
  

Pijn of ongemak bij het plassen noemen we

1. Anurie
2. Dysurie
3. Oligurie
4. Poly-urie

Urethrastrictuur

Vernauwing van de blaashals 

Urethrastrictuur

Urethrastrictuur

Oorzaken:

beschadiging/verlittekening van slijmvlies in de urethra.

• Trauma (medisch)
• SOA
  
• Maligniteit

Urethrastrictuur

Symptomen:

• een slechte urinestraal;

• te vaak plassen;

• vervelende aandrang om te plassen;

• nadruppelen;

• blaasontstekingen;

• problemen met erectie en klaarkomen.

Urethrastrictuur

Behandeling:

• Dilatatie
• Urethrotomie →bij urethrastrictuur kan via Otis en via Sachse
• Urethraplastiek → bij terugkerende vernauwingen van urethra.mbv cystoscoop wordt een urethrakatheter ingebracht langs vernauwing, via incisie in perineum wordt de urethra benaderd →vernauwing verwijderd en uiteinden weer verbonden.

• na beiden wordt een CAD geplaatst om te spalken en genezen

CAD = catheter à demeur

BPH

Benigne prostaat hypertrofie

Benigne prostaat hypertrofie is een goedaardige prostaat vergroting bij oudere mannen. De precieze reden hoe het komt dat de prostaat vergroot is nog niet geheel bekend. Gedacht wordt dat

het komt door een verandering in de balans van het

hormoon testosteron.

Wat is prostaathypertrofie?

BPH = benigne prostaat hyperplasie. Benigne betekent:

1. goedaardig
2. kwaadaardig
3. weet ik niet

De prostaat heeft normaal de grote van een walnoot en levert de zaadvloeistof bij een zaadlozing. Bij het passeren van het zaad uit de teelballen langs de prostaat zorgt de prostaat ervoor dat er vloeistof toegevoegd wordt voor het via de zaadleiders vanuit de prostaat in de plasbuis terecht komt.

Wanneer mannen ouder worden wordt de prostaat groter. Dit kan goedaardig, of kwaadaardig zijn. Goedaardige prostaatvergroting: Benigne prostaathyperplasie.

Prostaathyperplasie komt meestal voor bij mannen boven de 50 jaar

Wanneer de prostaat steeds groter wordt zal deze geleidelijk aan de plasbuis dicht drukken, op den duur kan de belemmering op de plasbuis zo erg zijn dat de de blaas niet meer volledig geleegd kan worden en er urine achter blijft, dit vergroot de kans op infectie en steenvorming.

BPH

BPH: Benigne Prostaat Hyperplasie. 

Hier krijgt bijna iedere man ooit mee te maken, maar niet iedereen heeft er last van. 

Zeker 30% van alle mannen krijgt er last van.

BPH

Oorzaak: onbekend. 

Verandering in de cellen veroorzaakt door testosteron.

Symptomen:

- Gevoel van aandrang

- Pollakisurie is de behoefte om vaker dan om de 2 uur te plassen of meer dan 8 keer per 24 uur.

- Nycturie

• De urinestraal wordt minder krachtig en soms druppelt het maar wat
• Het duurt even voordat de eerste plas komt
• Kort achter elkaar weer moeten plassen en weinig urine per plas
• Nadruppelen, ook nog wel eens een paar druppels in uw broek
• Het gevoel hebben dat de blaas niet leeg wordt (residugevoel)
• Soms een branderig gevoel tijdens het plassen
• Moeilijk de plas op kunnen houden, soms zelfs helemaal niet
• ’s Nachts enkele keren uit bed moeten om te plassen

BPH

Diagnostiek:

• Rectaal toucher.

Onderzoek op grootte, vorm, consistentie (vastheid) en afwijkingen.

Onderzoek is niet pijnlijk, wat bij een ontsteking wel het geval is. 

• Bloedonderzoek (PSA)

Bij verdenking ontsteking/maligniteit (Bijv bij PSA>10 ng/ml):

• Uroflowmetrie
• TRUS: transrectale echografie

BPH

Complicaties

• Blaasontsteking
• Nierbekkenontsteking
• Nierstuwing
• Blaasstenen
• Hematurie
• Urine incontinentie
• Retentieblaas

Behandeling

• Medicatie: Tamsusoline

Medicijnen geen of onvoldoende effect:

• Operatie: TURP  

BPH

Wat is een TUR prostaat?

1. Dit is een medicamenteuze therapie bij prostaatcarcinoom
2. Dit is een operatie van de prostaat via de urethra
3. Dit is een kijkoperatie van de prostaat via een sneetje net boven het schaambeen

TURP ingreep

• Prostaat van binnenuit (grotendeels) in stukjes verwijderd.
• Schil blijft staan-> prostaatweefsel kan aangroeien.
  
• Urethra wond
• Gesloten spoelsysteem
• Externe sluitspier vaak overrekt -> tijdelijk incontinent
  

TURP

•  Trans 
• Urethrale 
• Resectie
• Prostaat 

TURP: Trans Urethrale Resectie van de Prostaat) is het mogelijk om de prostaat kleiner te maken. De operatie wordt via de plasbuis gedaan. U houdt er dus geen uitwendige wond aan over.

Tijdens de operatie

De uroloog schuift een buisje (cystoscoop) in uw plasbuis. In dit buisje zit een cameraatje en een lichtbron. Zo kan de uroloog de plasbuis en de prostaat van binnen bekijken. Aan het buisje zit een metalen lisje, waardoor elektrische stroom loopt. Daarmee kan de uroloog stukje voor stukje het prostaatweefsel wegsnijden dat op de plas­buis drukt. Om de verwijderde stukjes weef­sel af te voeren, wordt de blaas schoongespoeld met spoelvloeistof. De operatie duurt ongeveer een uur.

Weefselonderzoek

Het weggehaalde prostaatweefsel gaat voor onderzoek naar een laboratorium. Daar wordt vastgesteld of er afwijkingen zijn. Deze kunnen goedaardig zijn of kwaadaardig, zoals prostaatkanker. Als er een kwaadaardige afwijking wordt gevonden, neemt de uroloog uiteraard contact met u op.

TURP

Gesloten spoelsysteem

3-weg katheter

Grote ballon

Soms ook met tractie

Prostaatcarcinoom

 Prostaatcarcinoom

Symptomen:

Vroeg stadium: nauwelijks klachten.

• klachten mictie (pijn, hematurie, pollakisurie, nycturie)

BPH kent ook veel van deze klachten.

Later stadium 

• uitzaaiingen naar botten (vaak heupen en onderrugwervels) 
• pijn

Prostaatcarcinoom

Behandeling:

• (Radicale) prostatectomie (kan laproscopisch, perineale en open)
• Uitwendige en/of inwendige bestraling i.c.m.
• Anti-hormonale therapie
• Cryo-ablatie

Uitzaaiingen:

Anti-hormonale therapie i.c.m. chemotherapie

Welke bloedwaarde is belangrijk bij prostaatproblemen?

1. Leukocyten
2. PSA
3. BSE

Wat is PSA?

Prostaat Specifiek Antigeen. Dit is een eiwit dat in de prostaat wordt gemaakt en zorgt voor vervloeiing van het zaad. 

Wat is kenmerkende klacht bij een blaasontsteking?

1. hevige buikpijn
2. slijm in de urethra
3. pijnlijke mictie

Prostatitis

ontsteking van de prostaat (gevolg van cystitis of SOA)

→ onderzoek: rectaal toucher, klachten en onderzoek bloed en urine

→ behandeling AB-kuur (grote kans op recidief)

Samenvatting Prostaatklachten

• Prostatitis - Ontsteking van de prostaat -> antibiotica
• BPH - Vergrote prostaat -> TUR-P
• Prostaatkanker -> kwaadaardige vergrote prostaat
   Uitzaaiingen vaak in het skelet.
   Behandeling afhankelijk van levensverwachting en conditie.
   Operatie, anti-hormoontherapie, radiotherapie en chemotherapie

Volgende week

Urinewegen en bewegingsapparaat

Herhaling en verdiepen

Huiswerk

Lees: 

* IGC: hfst 9: 9.7.4, 9.8.1, 9.8.2

* A&F: Hfst 5.2 en 5.3

* AZ: Hfst 15

Bekijk: 

https://youtu.be/aM_fITcbW4s (Prostaat)

https://youtu.be/E5vAFtVnqIs (TURP)

Maak:

Lesopdracht 5 – Aandoeningen Urinewegen (Teams)