Werkwoorden Latijn: deponentia

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Werkwoorden Latijn: deponentia

Doelen:

Je kunt deponentia benoemen en vertalen

Je kunt semi-deponentia benoemen en vertalen

Je kent de vormen en vertaling van fieri, fio

Voorkennis

passief

Sleep de uitgangen naar de juiste vormen toe

1e ev

2e ev

3e ev

1e mv

2e mv

3e mv

inf

ris

mur

i

or

ntur

tur

mini

voorbeelden

hortari = aansporen

hortor = ik spoor aan (praesens)

hortabar = ik spoorde aan (imperfectum)

hortatus sum = ik heb aangespoord (perfectum)

hortatus eram = ik had aangespoord (plusquamperfectum)

video <-> videor

Let op!

video = ik zie

visus sum = ik werd gezien

videor = ik schijn, ik lijk

visus sum = ik scheen, ik leek

Vervoeging fieri praesens

fio 

fis

fit

fimus

fitis

fiunt

ik gebeur, word, word gemaakt

Vervoeging fieri perfectum

factus sum

factus es

factus est

facti sumus

facti estis

facti sunt

ik gebeurde, werd, werd gemaakt

Is dit een (semi-)deponens?

hortor, hortari

1. ja
2. nee
3. dat kun je zo niet zien
4. dit is geen werkwoord

Is dit een (semi-)deponens?

despero, desperare

1. ja
2. nee
3. dat kun je zo niet zien
4. dit is geen werkwoord

Is dit een (semi-)deponens?

loquor, loqui

1. ja
2. nee
3. dat kun je zo niet zien
4. dit is geen werkwoord

Is dit een (semi-)deponens?

munitor, munitoris

1. ja
2. nee
3. dat kun je zo niet zien
4. dit is geen werkwoord

Is dit een (semi-)deponens?

gaudeo, gaudere

1. ja
2. nee
3. dat kun je zo niet zien
4. dit is geen werkwoord

Is dit een (semi-)deponens?

vereor, vereri

1. ja
2. nee
3. dat kun je zo niet zien
4. dit is geen werkwoord

Is dit een (semi-)deponens?

labor, labores

1. ja
2. nee
3. dat kun je zo niet zien
4. dit is geen werkwoord

Participia en deponentia

ppp

Het perfectum van (semi-)deponentia bevat een ppp

Dit ppp kan ook 'los' gebruikt worden zoals bij andere ww

MAAR:

ook het ppp vertaal je actief!

sterker nog: je kunt het zelfs als ppa vertalen

ppp van (semi-)deponentia

milites hortatus dux exercitum instruxit

Nadat hij de soldaten had aangespoord, stelde de aanvoerder het leger op

OF

Terwijl hij de soldaten aanspoorde, stelde de aanvoerder het leger op

Voorbeeld ppp in ablabs

duce milites hortato hostes abierunt

Nadat de leider de soldaten had aangespoord, gingen de vijanden weg

OF

Terwijl de leider de soldaten aanspoorde, gingen de vijanden weg

imperativus bij (semi-)deponentia

imp ev: -re

imp mv: -mini

hortare: jij moet aansporen/spoor aan!

hortamini: jullie moeten aansporen/spoor aan!

NB: de imp. ev. lijkt op de (niet bestaande) inf. actief!

Wat is een goede vertaling van
locutus?

1. gesproken hebbend
2. gesproken zijnd
3. sprekend
4. gesproken geworden

Wat is een goede vertaling van
vocatus?

1. geroepen hebbend
2. geroepen zijnde
3. roepend
4. terwijl hij geroepen was

Andere participia bij (semi-)deponentia

Soms komen ook andere participia voor: 

ppa: hortans: terwijl hij aanspoort

pfa: hortaturus: zullende aansporen, van plan om aan te sporen

Sleep de uitgangen naar de juiste vormen toe

perf

inf

imp ev

ppp

imp mv

pfa

ppa

i

us

ns

us sum

urus

e

mini

Welke stelling klopt?

1. bij een deponens kan geen lijdend voorwerp
2. bij een deponens hoort geen ppp
3. iedere vorm van een deponens moet actief vertaald worden
4. iedere vorm van een deponens ziet er passief uit

Welke vragen over (semi-)deponentia heb je nog?