5.4 online onderwijs

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.4 De opstand

Tijd van ontdekkers en hervormers

5.4 De Opstand

Lees de tekst van 5.4 t/m de beeldenstorm

- onderstreep waar je een vraag over wilt stellen

- arceer de belangrijkste zinnen

Welke KA's?

Ontdekkers en Hervormers (1500-1600)

KA's tijdvak 5:

18. Het begin van Europese overzeese expansie.

19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.

21. De protestantse reformatie die een splitsing in de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Vroegmoderne tijd 1500-1800

Theorie

Ontdekkers en Hervormers (1500-1600)

KA's tijdvak 5:

18. Het begin van Europese overzeese expansie.

19. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

20. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid.

21. De protestantse reformatie die een splitsing in de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Vroegmoderne tijd 1500-1800

5.4 De opstand

Leerdoelen

1.  Je kent de economische, politieke en religieuze oorzaken van de Nederlandse Opstand.

2. Je kunt beschrijven hoe uit de Opstand de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden ontstond.

3. Je kunt de gevolgen van de opstand voor de bestuurlijke en religieuze verhoudingen in de republiek beschrijven.

Vertel het maar

Karel V

Willem van Oranje

Filips II

Margaretha van Parma

De hoofdrolspelers

Hertog van Alva

Vertel het maar

Karel V

Willem van Oranje

Filips II

Margaretha van Parma

Wie hoort er niet bij?

Hertog van Alva

Waarom is centralisatie nodig voor uniformering van wetgeving?

Landsheer van de Nederlanden

Plaatsvervanger van de landheer

Bestuur van de gewesten

Bestuur van alle gewesten samen

Plaatsvervanger van de koning per gewest

Karel V

Landvoogd

Stadhouder

Staten-Generaal

Gewestelijke Staten

Waarom liet Karel V de edelen in de raden vervangen door juristen/

Karel had absolute macht om nieuwe belastingmaatregelen door te voeren.

1. Juist, hij was de landsheer. Er was nog geen democratie.
2. Juist, de centralisatie maakte dat mogelijk.
3. Onjuist, hij moest de Gewestelijke Staten bijeenroepen voor medewerking.
4. Onjuist, de edelen bepaalden en niet de juristen.

1555

oorzaak?

gevolg?

antwoord

Het aanbieden van het smeekschrift (verzoek om ketterij minder streng te vervolgen). Margaretha stemde toe. Tijdens een hagepreek roep een protestantse prediker vervolgens op tot de beeldenstorm.

antwoord

Het gevolg van de beeldenstom was de komst van Alva naar de Nederlanden, de bloedraad, de tiende penning en de Opstand

5.4 deel 2

Lees het vervolg van de tekst van 5.4 

- onderstreep waar je een vraag over wilt stellen

- arceer de belangrijkste zinnen

Wat waren de oorzaken van de Nederlandse Opstand? 

Sleep de oorzaken naar de juiste plek. 

Religieus

economisch

politiek

Raad van Beroerten

Vervolgingen van Calvinisten

Tiende Penning

Centralisatiepolitiek

adel raakt zijn macht kwijt

oorzaken van de opstand

religieus:

politiek:

economisch:

Bedenk waarom Willem van Oranje vanuit zijn opvoeding en achtergrond tegen de bloedplakkaten was.

Waarom was Willem van Oranje tegen het steeds meer gecentraliseerde bestuur?

eerste inval W.v.O 1568

Wat was de eerste echte 'overwinning' voor Oranje?

antwoord

De inname van Den Briel - 1572

Spaanse Furie

1580

Unie van Atrecht

Unie van Utrecht

calvinistisch

katholiek

Staten-Generaal

Filips II

Karel V

1579

1555

Waar staan premier Rutte en Barack Obama naar te kijken?

antwoord

Plakkaat van Verlatinghe 1581

1584 Moord op Willem van Oranje

Filips blij

Filips boos

plakkaat van Verlatinghe

eerste inval leger Willem v Oranje

beeldenstorm

Filips wordt Heer der Nederlanden

Bloedplakaat

Tiende Penning

Unie van Utrecht

Unie van Atrecht

Margaretha van Parma wordt landvoogdes

Moord op WvO

Alva wordt landvoogd

Raad van Beroerten

Smeekschrift

inname Den Briel

Filips vertrek uit Nederlanden

pacificatie van Gent

eerste hagepreken

hier stopt tijdvak 5...

De Opstand gaat echter nog door in het volgende tijdvak, dus als je denkt: 'Mevrouw er was toch nog veel meer, het 12 jarig bestand, Frederik Hendrik, Johan van Oldebarnevelt enzo...?'

 Dan heb jij gelijk, maar dat komt dus nog ;) 

Aan de slag

maak de zelftoets van feniksonline online (voorwaarde om de afrondende opdracht te maken).

inloggen feniksonline via SOM : FTK896NG (Sam, Luca, Jesper en Inge)